Monumentaal Dictee in Edam
De Open Monumentendagen van 2022 gaan van start met een Dictee-wedstrijd op vrijdag 9 september om 20.00 uur in de Grote Kerk van Edam.
>Edam
Bijzondere (bij)namen: Zaanstreek en Waterland
Schout, schilder, schoenmaker: wonen in een houten huis
Met Jan Feith langs de Zuiderzee (1933)
Stad van koggeschepen, koeboten en kaas
Vrije mensen en vrije liefde met Johanna Kuiper
Op de vlucht voor het water
Kerken door Zuiderzeewater verwoest
Eerste hulp bij watersnood
De Zeemeermin van Edam
Drijvende kelder en sitsen stoffen in Edams Museum
Poorters, touwslagers en zoutzieders
De Maatschappij tot Nut van 't Algemeen
De Librije en Latijnse School van Edam
Kaas en markt in Edam
Nieuwenkamp aan de Nieuwe Haven in Edam
De Kwakelbrug: het ontstaan van Edam
Het Gemeen-landshuis in Edam
Verboden te snappen, ceeckelen en clappen …
Van een toren die ging buigen en bogen die de eeuwen doorstaan…
Het Prinsenhof en de 'Classis van mirakelen'
Edam en de vrouwen van Rembrandt
Edamse zeevaarders
Trijntje Keever: lang en gelukkig?
Het vermaarde Groene Purmer Zeewijf
Stadhuis van Edam
De Grote Kerk van Edam
Het Steenen Coopmanshuys in Edam
Bezoek Willem II aan Edam: “aanzienlijk en gering, arm en rijk, ieder mogt zich blijde maken”
Slag bij de Doggersbank redt Willem V
Fort bij Edam verdedigt de hoofdstad met water
Fort bij Edam: bewaker van de Zuiderzeedijk
Woon op het water
Het gemaal van de Zuidpolder in Edam
De sluis op het Oorgat in Edam
Keizer Karel watermanager
Zeelieden uit slavernij bevrijd
Edammer kaas
't Nut: Verheffing van het volk
Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen
Historische kaasmarkt
In de maanden juli en augustus is er op woensdagmorgen van 10.30 – 12.30 uur een historische kaasmarkt in Edam.
>Orgeltochten Noord-Holland
Nergens zijn zoveel orgels te vinden als in de regio Noord-Holland! Daarom klinken ook dit zomerseizoen een groot aantal van deze instrumenten tijdens de Orgeltochten Noord-Holland. De concerten zijn op de zaterdagen 23 en 30 juli, 6 en 13 augustus a.s. in De Rijp, Kwadijk, Edam, Velsen-Zuid, Driehuis, Beverwijk, Twisk, Opperdoes, Medemblik en Schagen.
>Fietsroutes door de jarige Purmer
Stap op de fiets en beleef de verhalen van de Purmer. Ter gelegenheid van 400 jaar de Purmer zijn er twee fietsroutes gemaakt: een van 17 km door het noordelijke deel en een van 15 km door het zuidelijke deel van de polder. Beide routes starten bij het kruispunt Purmerenderweg-Westerweg bij de Purmerkerk en kunnen makkelijk worden gecombineerd.
>Bijzondere (bij)namen: Zaanstreek en Waterland
Noord-Holland kent veel plaatsen met bijzondere namen. Van sommige is de oorsprong snel vast te stellen, bij andere is het nodig om wat dieper te graven in het verleden. In deze serie verhalen onderzoeken we elke maand een andere regio van onze provincie, om achter de herkomst van de lokale plaatsnamen én bijnamen van de inwoners te komen. Deze maand: de Zaanstreek en Waterland.
>Schout, schilder, schoenmaker: wonen in een houten huis
In Edam staat een van de oudste houten huizen van ons land. Het gotische pand aan de Achterhaven stamt uit de tijd dat Edam nog een kleine stad was, die leefde van scheepsbouw en de handel in kaas. De fraaie gevel wijst op het voorname karakter van de bewoners.
>Met Jan Feith langs de Zuiderzee (1933)
Deze zomer neemt Jan Feith je mee op reis door onze provincie. Zijn historische teksten uit het album ‘Zwerftochten door ons land: Noord-Holland’ (1933) geven een beeld van zonnige duinen, drukke pleinen en pittoreske polders. Deze week: ‘Aan de boorden der Zuiderzee’.
>Stad van koggeschepen, koeboten en kaas
Waar zag je in de 16e eeuw de meeste scheepswerven? Amsterdam? Zaandam? Nee, in Edam. Op tientallen werven werd daar druk getimmerd en gezaagd. Schepen uit Edam zeilden de halve wereld over. Edam is meer dan kaas alleen.
>Vrije mensen en vrije liefde met Johanna Kuiper
Domineesdochter, theologe en schrijfster van een kinderbijbel en andere kinderboeken. Op het eerste gezicht is Johanna Kuiper (1896-1956) naar de standaarden van de eerste helft van de 21ste eeuw een prototype voor de vrouw. Johanna heeft echter ook een heel andere kant. Ze is socialiste, feministe, voorvechtster van de vrije liefde en een bewust ongetrouwde moeder van twee kinderen van verschillende mannen. Maar daarnaast is ze, zeker niet in de laatste plaats, ook een verzetsheldin.
>Op de vlucht voor het water
Veel mensen kunnen de slaap niet vatten in de nacht van 13 op 14 januari 1916. Een grote noordwesterstorm raast over het land. De wind beukt met grof geweld tegen de huizen en het vee klinkt onrustig in de stallen. Als alles het maar houdt!
>Kerken door Zuiderzeewater verwoest
Toen de dijken van de Zuiderzee in januari 1916 na dagenlang stormweer op verschillende plaatsen doorbraken, overstroomde het water snel het laaggelegen Waterland, het oostelijke gedeelte van de Zaanstreek en de Anna Paulownapolder. De inwoners moesten in allerijl het vege lijf zien te redden.
>Eerste hulp bij watersnood
Als een watersnoodramp je omgeving overspoelt, probeer je mensen die door het water bedreigd worden natuurlijk zo snel mogelijk in veiligheid te brengen. Maar je probeert de golven ook zo goed mogelijk te beheersen, zodat het rampgebied zoveel mogelijk wordt beperkt. Tijdens de watersnoodramp van 1916 werd met man en macht gewerkt aan het dichten van gaten in de dijken en het aanleggen van nooddijken. Op deze manier werd erger voorkomen.
>De Zeemeermin van Edam
De wind giert langs de huizen, regen klettert op de daken en het water beukt tegen de dijken van het dorpje Edam aan de Zuiderzee in het jaar 1403. De storm slaat een gat in de dijk en op de woeste golven wordt een vreemd zeewezen het Purmermeer ingedreven. Als de storm gaat liggen, wordt het gat in de dijk direct gedicht. Reddeloos zwemt het wezen, dat een zeemeermin blijkt te zijn, rondjes door het meer. Ze kan geen kant op.
>Drijvende kelder en sitsen stoffen in Edams Museum
Een schilderij van een Edams meisje uit de zeventiende eeuw dat 2,5 meter lang was, een drijvende kelder en een winkeltje in sitsen stoffen, er zijn saaiere musea dan het dit voorjaar heropende Edams Museum.
>Poorters, touwslagers en zoutzieders
Edam kreeg in 1357 stadsrechten en later, om haar privileges te kunnen handhaven: stadspoorten. Tijdens deze wandelroute (3 km) door Edam komt u nagenoeg alle plaatsen tegen waar een stadspoort heeft gestaan. Stadspoorten en vestingwallen maken de stad en het verhaal rond. U kunt beginnen in het noorden van de stad, bij de stenen Noorderbrug. Daar staat een informatiepaneel, aangebracht door de Vereniging Oud Edam, met informatie over drie stadspoorten.
>De Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen
Het levenswerk van Jan Nieuwenhuyzen valt best legendarisch te noemen. In een oud huis met trapgevel en struisvogel-gevelsteen in het hart van de stad werd op 16 november 1784 ‘het Nut’ opgericht. Het was de tijd van de Verlichting en revolutie stond voor de deur.
>De Librije en Latijnse School van Edam
Edam behoort tot de weinige plaatsen die zich gelukkig kunnen prijzen met het bezit van een librije. Doelstelling van de librije was: de mensen voor het ‘ware’ geloof te behouden door hen ‘goede’ boeken te laten lezen. Een kettingbibliotheek uit de 16e eeuw, met unieke exemplaren.
>Kaas en markt in Edam
Edam en kaas zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De Edammer kaas is om zijn kogelvorm wereldberoemd. Per jaar wordt bijna honderd miljoen kilo Edammerkaas geëxporteerd. Kaas is fascinerend, inspirerend en alledaags … een kwestie van kiezen, proeven en dichten.
>Nieuwenkamp aan de Nieuwe Haven in Edam
Wijnand Otto Jan Nieuwenkamp werd op 27 juli 1874 in Amsterdam geboren. Van 1910 tot 1920 woonde hij in Edam in een door hem ontworpen huis en atelier. Hij was een veelzijdig kunstenaar, kon schilderen, tekenen, lithograferen, schrijven, illustreren en hij was architect. In deze hoedanigheid heeft hij veel voor Edam betekend.
>De Kwakelbrug: het ontstaan van Edam
Een ‘kwakel’, ook wel kwakkel genoemd, is een hoge, smalle voetgangersbrug. Kenmerkend aan deze wankele (vandaar de naam) bruggen is dat ze hoog zijn om de scheepvaart te kunnen doorlaten. De Kwakelbrug vertelt hoe de bescheiden nederzetting Edam uitgroeide tot een belangrijke handelsstad.
>