De bodem van Noord-Holland geeft regelmatig schatten prijs: een 800 jaar oude sarcofaag, een zwaard uit de 1e eeuw, de resten van een oud kasteel, maar ook kleinere zaken als potten, pannen, munten. De provincie heeft de taak deze archeologische vondsten goed te bewaren en te beheren, en wil de inwoners van Noord-Holland graag betrekken bij de historie. Alle vondsten worden opgeslagen en tentoongesteld in archeologiecentrum Huis van Hilde te Castricum.
In de collectie van archeologiemuseum Huis van Hilde is een veertigtal stenen werktuigen te vinden die voor de leek uit het stenen en bronzen tijdperk lijken te komen. Maar wie bij de beschrijving van de voorwerpen kijkt, leest het woord ‘falsificatie’. Zitten er nou echt vervalsingen in de collectie? Wat is hier aan de hand?
>
2 min
Een skelet in een waterput bij Velsen; het houdt archeologen al decennialang bezig. Wie was deze ‘Man van Velsen’? Waar kwam hij vandaan? En hoe en waarom is hij in een put beland?
> 2 min
Archeologiemuseum Huis van Hilde in Castricum bestaat 10 jaar. De miljoenen voorwerpen die de provincie hier beheert, zijn allemaal afkomstig uit de bodem van Noord-Holland. Van een eikenhouten boomstamkano tot een bronzen muntschat en een bontzandstenen sarcofaag. Wat vertellen deze objecten over de geschiedenis van onze mooie provincie? 10 jaar, 10 periodes, 10 topvondsten.
> 6 min
In de Vroege Middeleeuwen moeten er al mensen in Castricum hebben gewoond, maar grote delen van die nederzettingen zijn inmiddels onder het duinzand verdwenen. En dan is er nog die ringburgwal. Reden genoeg voor een gesprek met Hans van Weenen die er een boek over schreef.
> 10 min
Tegenwoordig is het meeste speelgoed gemaakt van plastic en afkomstig uit China. Overal zitten batterijen in en zo’n beetje alles maakt geluid en geeft licht. Toch speelden kinderen eeuwenlang met handgemaakt speelgoed van natuurlijke materialen. Tijdens archeologische opgravingen worden er regelmatig knikkers, tollen, poppengoed, dobbel- en dominostenen teruggevonden. Zoals bij een opgraving van een beerput in Amsterdam, waar zelfs een speelgoed veldkanon weer het licht zag.
> 7 min
Bij een opgraving in een winkelpand aan het Alkmaarse Ritsevoort stuitten archeologen op een opvallende zwarte grondlaag. Het bleek te gaan om de verkoolde resten van een grote stadsbrand uit 1517. Dat jaar werd het Ritsevoort in de as gelegd door een Fries-Gelderse roversbende onder leiding van Grutte Pier. Voor de Friezen was hij een nobele vrijheidsstrijder, voor de Hollanders een gewelddadige plunderaar. Wie was die Grutte Pier en wat deed hij in Alkmaar?
> 5 min
Opperdoes wordt meestal in één adem genoemd met zijn bekende aardappel: de Opperdoezer Ronde. Wat veel mensen niet weten is dat er nog veel meer uit de grond wordt gehaald. In de jaren 1980 werd er in het kleine dorp een grootschalige archeologische opgraving gedaan. Uit de archeologische vondsten bleek dat er hier al sinds de Midden-Bronstijd (1700 v.Chr.) mensen woonden. De resultaten van dit onderzoek zijn onlangs gepubliceerd in ‘Opperdoes, een geliefde plek. Oud onderzoek, nieuwe resultaten: bewoning in de Bronstijd en IJzertijd.’
> 5 min
In 1981 vond een archeoloog een Romeinse panfluit bij Dorregeest, Uitgeest. Het was een bijzondere vondst, want de panfluit was uit één stuk gemaakt. Tot nog toe zijn in heel Europa slechts vier panfluiten gevonden uit de Romeinse tijd die van één plankje hout zijn gemaakt.
> 2 min
In het zuidoosten van Castricum ligt de Oosterbuurt, een van de oudste buurten van het dorp. Aan de Breedeweg staan enkele oude boerderijen die herinneren aan het agrarische verleden.
> 3 min
Wie was toch het meisje op de foto die was gevonden bij opgravingen aan de Groeneplaats in Den Burg? Archeologen van Archeologie West-Friesland stuitten daar in het najaar van 2017 op een ‘fotocliché’ (een drukvorm voor afbeeldingen) van een meisje in een matrozenpakje. Onlangs heeft Huis van Hilde de vondst in bruikleen gegeven aan het meisje op de foto. Hoe is zij uiteindelijk gevonden?
> 3 min
Na drie jaar onderzoek en schrijven is het project Textiel uit Hollandse bodem nu afgerond en is de publicatie ‘Textiel uit Hollandse bodem. Archeologische vondsten uit de 17e en 18e eeuw’ te koop. Tijdens dit project zijn vele archeologische vondsten bekeken, waaronder vondsten uit het depot in Amsterdam. In dit artikel komen enkele damast vondsten voorbij, gekoppeld aan beschrijvingen van het gebruik van damast in historische bronnen én enkele overgebleven museumstukken.
> 6 min
Vlak na de Tweede Wereldoorlog waren de bunkers en versperringen van de Atlantikwall voor velen een pijnlijke herinnering. Wat gebeurde er met dit verdedigingserfgoed in de jaren erna? Je komt er meer over te weten in de tentoonstelling ‘Van schuilplaats tot schatkamer. Atlantikwall-bunkers sinds de oorlog’. Oneindig Noord-Holland sprak met samensteller Anna Lakmaker over de veelzijdige geschiedenis van de bunkers in het Noord-Hollandse landschap.
> 9 min
Haarlemmermeer is ouder dan men denkt. Waar nu de polder ligt was 9000 jaar geleden een wadden- en kweldergebied. Vanaf 3000 voor Chr. werd de invloed van de zee minder. Er ontstond een kustgordel met strandwallen waar mensen woonden. Dit weten wij door archeologische vondsten bij het vroegere eiland Abbenes. Deze en andere bodemschatten zijn tot 20 mei 2024 te zien in het Historisch Museum Haarlemmermeer.
> 11 min
Je zou er bijna van gaan blozen: de erotische pelgrimsinsignes uit de late middeleeuwen. Menig archeoloog moet zich achter de oren hebben gekrabd als er een miniatuur vliegende fallus of vulva op stelten uit de modder tevoorschijn kwam. Het is lastig voor te stellen dat deze fantasierijke tinnen speldjes op de kleding werd gedragen van streng gelovige middeleeuwers. Wat betekenen deze profane insignes en hoe werden ze gemaakt?
> 6 min
Amateurarcheoloog Mark van Raaij heeft op oude kaarten twee onbekende boerderijtypes in Kennemerland ontdekt: de Kennemer langhuisstolpboerderij en de berghuisboerderij. Aan Oneindig Noord-Holland legt hij uit hoe hij hier tijdens zijn onderzoek op stuitte en wat deze boerderijen zo bijzonder maakt.
> 6 min
Naarden was vroeger een échte textielstad. Eeuwenlang werd hier laken (wollen stof) van hoge kwaliteit gemaakt en verkocht. Van schaap tot kledingstuk was dat een intensief proces, waar veel verschillende ambachtslieden bij betrokken waren. Twee lakenloodjes in de collectie van het Nederlands Vestingmuseum herinneren aan dit rijke verleden.
> 5 min
In vroegere eeuwen werden de dijken verstevigd met houten palen, die na de uitbraak van paalworm (rond 1730) werden vervangen door Noordse stenen. Maar tussen 1700 en 1916 maakten vele watersnoodrampen het nodig om de dijken nog beter te versterken. “Dat gebeurde met puin,” vertelt archeoloog Jan-Willem van Oudhof. “Men gebruikte alles wat men maar te pakken kon krijgen: van oude stadspoorten tot grafzerken. En die vinden we dus nu terug in de dijk.”
> 3 min
Méér dan een eeuw was Noord-Holland zo goed als verlaten, zo blijkt uit het pas verschenen naslagwerk over de eerste duizend jaar van de provincie Noord-Holland.
> 8 min
Een middeleeuws insigne met daarop de afbeelding van een penis met vleugeltjes en een tegel met het wapen van de graven van Holland, het zijn maar twee van de voorwerpen die dit voorjaar in de Alkmaarse Boterstaat werden gevonden. Stadsarcheologen Nancy de Jong-Lambregts en Niels Tuinman vertellen er meer over.
> 9 min
De Romeinen hebben in de eerste vijftig jaar van onze jaartelling havenforten gebouwd in Velsen. Het is alleen jammer dat daar niets meer aan herinnert, reden voor Recreatieschap Spaarnwoude om twee Romeinse audiotours aan te bieden.
> 6 min
