Herdenken in het groen

Ieder jaar gedenken we oorlogsslachtoffers en staan we stil bij het grote geluk in vrijheid te kunnen leven. Dit jaar zal het herdenken van de Tweede Wereldoorlog op geheel andere wijze plaatsvinden. Maar plekken om te herinneren bevinden zich overal. Oneindig Noord-Holland maakt de verhalen en plaatsen van betekenis in tijden van oorlog en vrede, vrijheid en onvrijheid zichtbaar en tastbaar. Herdenk dit jaar bijvoorbeeld op deze stille plekken in het landschap, die je in alle rust te voet of te fiets kunt bezoeken.

> 2 min

De archivaresse van Haarlem

Tijdens haar leven is Gerda Kurtz (1899 – 1989) herhaaldelijk geëerd voor haar toegewijde werk als archivaris en historica. Ook in de oorlogsjaren wist Kurtz als archivaris een bijzondere rol te spelen. Wie was deze eerste vrouwelijke gemeentearchivaris van Haarlem? Klaartje Pompe, hoofd publiek van het Noord-Hollands Archief, neemt de lezers van ONH mee in Gerda Kurtz’s jeugd, opleiding en werkzame leven.

>

Objecten uit de oorlog: dagelijks leven

In het kader van 75 jaar bevrijding geeft Oneindig Noord-Holland dit voorjaar een overzicht van de meest spraakmakende oorlogsobjecten uit Noord-Hollandse collecties. De voorwerpen hebben elke maand een ander thema. Van papieren kleding tot hergebruikte legerhelmen, deze maand staat het dagelijks leven centraal.

>

De bevrijding van de Zaanstreek in 3 beelden

Het fotomateriaal van tijdens de Tweede Wereldoorlog is schaars. Bij een zoektocht kwamen echter duizenden foto’s aan het licht, waarvan de meest beeldende foto’s een plek kregen in het zojuist verschenen boek ‘De Zaanstreek in Oorlogstijd 1940 – ‘45’ van Erik Schaap. Oneindig Noord-Holland sprak de auteur (per telefoon) over zijn zoektocht en vroeg hem foto’s uit zijn boek toe te lichten. De drie gekozen beelden brengen de bevrijding van de Zaanstreek op unieke wijze in beeld.

>

Bekendmaking WOII in 100 foto’s aangepast

Vanwege de Corona-crisis is besloten de bekendmaking van De Tweede Wereldoorlog in honderd foto’s en de opening van de tentoonstelling in het gebouw van Tweede Kamer op 30 maart geen doorgang te laten vinden.

> 2 min

Tante Truus is hier!

Dit jaar vertelt de Historische Vereniging Alkmaar het verhaal van verzetsheldin Truus Wijsmuller-Meijer. Binnenkort wordt een standbeeld voor de in Alkmaar geboren en getogen Truus onthuld op de Gewelfde Stenenbrug. Ook komen er een pop-up verzetsmuseum en een speciale bevrijdingskrant.

> 2 min

Objecten uit de oorlog: vervolging

In het kader van 75 jaar bevrijding geeft Oneindig Noord-Holland dit voorjaar een overzicht van de meest spraakmakende oorlogsobjecten uit Noord-Hollandse collecties. De voorwerpen hebben elke maand een ander thema. Van de knikkers van Anne Frank tot een laatste groet uit de trein, deze maand staat de jodenvervolging centraal.

>

Stadsarchief belicht twee kanten van de oorlog

Het Amsterdamse Stadsarchief wijdt deze maand een expositie aan twee uitersten in de Tweede Wereldoorlog: de verzetsdaden van Gerrit van der Veen en de collaboratie van de Duitsgezinde familie Heinrich.

> 1 min

Zaans Groen ’44-’45: mooie dingen in een lelijke tijd

Driekwart eeuw na dato verschijnt er een herdruk van het clandestiene maandblad Zaans Groen, dat tijdens de Hongerwinter gedichten, beschouwingen en kunst naar de Zaanstreek bracht.

> 1 min

Objecten uit de oorlog: verzet

In het kader van 75 jaar bevrijding geeft Oneindig Noord-Holland dit voorjaar een overzicht van de meest spraakmakende oorlogsobjecten uit Noord-Hollandse collecties. De voorwerpen hebben elke maand een ander thema. Van een nep-bril tot een Sinterklaaspak, deze maand staat het verzet centraal.

>

Zoektocht naar meest sprekende oorlogsfoto’s

Op 15 november presenteerde de commissaris van de Koning, Arthur van Dijk, de eerste foto voor het project ‘Noord-Holland in de Tweede Wereldoorlog in 50 foto’s’. Daarmee is de zoektocht naar de meest sprekende oorlogsfoto’s van start. Help je mee?

> 2 min

Studenten in het verzet

Tijdens de bezetting weigerden studenten massaal de loyaliteitsverklaring te tekenen; het hoger onderwijs kwam tot stilstand en veel studenten hielden zich fulltime bezig met het verzet. In de Helden & Schurken bijeenkomst op 17 mei spreekt Liesbeth van der Horst, directeur van het Verzetsmuseum met historicus Jeroen Kemperman.

> 1 min

Herinneringen aan de Binnenlandse Strijdkrachten

In de herfst van 1944 voegde de regering vanuit Londen verschillende verzetsorganisaties samen tot één militaire organisatie: de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten. De NBS (of BS) stond onder bevel van prins Bernhard. Op 12 september, de eerste dag van de bevrijding van Zuid-Nederland, besloot Klaas Groeneveld om een plaatselijke BS-groep op te richten in het dorp Opperdoes. Dick Huis was er lid en vertelt over zijn belevenissen.

>

De tien van Zijpersluis

Tijdens de Tweede Wereldoorlog is in Amsterdam de knokploeg Linie-West actief. Het is een verzetsgroep met zo’n vijfhonderd leden en 1500 onderduikers. Vader Dirk en zoon Antonie (Ton) Bons zijn twee van die leden. Op de Händelstraat 1 komen ze eens in de zoveel tijd met onder anderen David Blom, Johannes van Kan, Jacobus Heeren en Dirk Botterwerg bijeen. Een veilige plek is het echter niet, de huisbaas blijkt een actief NSB’er.

>

Jong in het gewapend verzet

Zestien en veertien jaar zijn ze als Duitsland Nederland binnenvalt. De zusjes Truus (1923-2016) en Freddie Oversteegen (1925) kunnen niet zwijgzaam toekijken en raken al snel betrokken bij het gewapend verzet. Daar leren ze Hannie Schaft (1920-1945) kennen en samen vormen ze voor de rest van de Tweede Wereldoorlog een drie-eenheid. Ze voeren verschillende acties uit, waaronder sabotages en zelfs liquidaties. Na de oorlog worden ze alleen niet als helden ontvangen…

>

Willem Arondeus: kunstenaar en verzetsman

Na de Tweede Wereldoorlog krijgt de familie van Willem Arondeus (1894-1943) een verzetskruis toegestuurd. Willem heeft zijn familie dan al dertig jaar niet meer gezien. Na een uit de hand gelopen ruzie is hij op zijn achttiende van huis vertrokken en nooit meer teruggekeerd. Willem is in Amsterdam terechtgekomen, waar hij in 1943 samen met medeverzetslieden door de Duitsers is opgepakt.

>

5 dingen die je moet weten over de Hoogovens

De Koninklijke Nederlandse Hoogovens, Staalfabrieken NV (KNHS), Corus en Tata Steel. Verschillende namen voor dezelfde staalfabriek met een indrukwekkend verleden.

>

Het leven van Anton Pieck (1895-1987)

Anton Pieck is een Nederlandse illustrator, tekenaar, schilder en graficus. Zijn grootste werk kent iedereen: het sprookjesbos van sprookjespark ‘de Efteling’ in Kaatsheuvel. Het oeuvre van tekenaar Anton Pieck is echter vele malen groter en dat weet iedereen wel. Veel Nederlanders hebben ook ander werk van de illustrator gezien, al was het maar op een kalender of postkaart. Over het leven van Anton Pieck zelf is minder bekend, dus bij dezen het verhaal achter de ontwerper van het sprookjesbos.

>

Bij weduwe rolt verzetsblad van de pers

Aan de Ouderkerkerlaan, vlakbij de Diemerbrug, had weduwe De Wild haar boekhandel-drukkerij. In een onopvallend buurtje met een sigarenzaak en een winkel waar je duimdrop kocht. Hier rolde het verzetsblad Vrij Nederland van de pers.

>

Eerebegraafplaats te Bloemendaal

De jaren 1940-1945 zetten naast de rest van het land, ook de Kennemerduinen op hun kop. Het werd Sperrgebiet. De Duitsers bouwden veel oorlogsbouwwerken en legden betonnen wegen aan. Al tijdens de oorlogsjaren was bekend dat de nazi’s zonder enige vorm van proces verzetsstrijders executeerden in de duinen. In de zomer van 1945 kon in de duinen van Bloemendaal de trieste balans worden opgemaakt. In 45 grafkuilen verdeeld over zes verschillende plaatsen, werden de stoffelijke overschotten van in totaal 422 mensen gevonden. Van hen zijn 313 herbegraven op de Eerebegraafplaats bij Overveen, waaronder de bekende verzetsstrijdster Hannie Schaft.

>