Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

5 dingen die je moet weten over de Hoogovens

De Koninklijke Nederlandse Hoogovens, Staalfabrieken NV (KNHS), Corus en Tata Steel. Verschillende namen voor dezelfde staalfabriek met een indrukwekkend verleden.

Toen Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog niet langer afhankelijk wilde zijn van import, besloten ingenieurs Henri Wenckeback en Jan Ankersmit een eigen staalfabriek uit de grond te stampen. De KNHS werd in 1918 een feit en twee jaar later werd er begonnen met de bouw van twee hoogovens en een kooksbatterij in duingebied ‘De Breesaap’ bij IJmuiden. Dit groeide uit tot het enorme bedrijventerrein Tata Steel IJmuiden nu is. Veel is er te vertellen over dit indrukwekkende industriële erfgoed, beter bekend als ‘de Hoogovens’. Laten we beginnen met vijf interessante feiten.

Hoogovens

Impressie van de Hoogovens bij IJmuiden door Jan Korthals

1. Een vroege verzetsdaad

De Tweede Wereldoorlog was voor Nederland nog maar net begonnen toen de koelinstallaties van de Hoogovens werden opgeblazen door de Nederlandse Marine. Een vroege verzetsdaad. Vanwege de aard van de industrie en de ligging van de staalfabriek aan het Noordzeekanaal, waren de Duitse bezetters zeer geïnteresseerd in de Hoogovens. Dit hadden de Nederlanders goed door. Om te voorkomen dat hun succesvolle staalindustrie in de verkeerde handen zou komen, ging de marine over tot de vernieling ervan. De staalfabriek liep grote schade op en omdat er naast de bombardementen ook een tekort aan grondstoffen was, lag de productie vijf jaar lang vrijwel stil.

2. Nieuw begin, nieuw ontwerp

De wederopbouw na het einde van de Tweede Wereldoorlog kondigde een nieuw begin aan voor de staalindustrie bij IJmuiden. Naast de uitbreiding van het assortiment, kwam er een nieuw hoofdkantoor bij. In 1947 werd er een prijsvraag uitgeschreven voor het ontwerp. Deze werd gewonnen door de Nederlandse architect Willem Dudok in samenwerking met diens compagnon Robert Magnée. Het monumentale hoofdgebouw uit 1951 heeft drie verdiepingen, een indrukwekkende staalskeletconstructie en betegelde gevels. De reusachtige toegangspoort op drie roestvrij stalen kolommen, bestaat uit drie glazen gangen.

Staalfabriek Tata Steel

Foto van de Staalfabriek (Hoogovens) bij IJmuiden. Beeld: Marcel Oosterwijk, flickr.com

3. Tata Steel Academy

De Staalfabriek, na verschillende fusies ‘Tata Steel’, heeft veel invloed gehad op de omgeving. Zo was en is de fabriek voor de werkgelegenheid in de regio van groot belang. In 1939 is het bedrijf met een opleiding gestart. Nu, ruim driekwart eeuw later, leidt het staalconcern nog steeds vele jongeren op. De zogenoemde ‘Tata Steel Academy’ heeft inmiddels al meer dan twaalfduizend technische vakdiploma’s uitgereikt.

4. Voor de schaakliefhebbers

Tata Steel IJmuiden is hoofdsponsor van het Hoogovenstoernooi, tegenwoordig Tata Steel-toernooi, een prestigieus Schaaktoernooi dat elk jaar in januari wordt gehouden. Het begon in 1938 als een regionaal toernooi op het terrein van de Hoogovens in Wijk aan Zee. Vanaf 1999 groeide dit uit tot een Schaaktoernooi van internationale allure. Het is een van de sterkst bezette en grootste toernooien ter wereld, waar onder andere horecaondernemers uit de omgeving veel van profiteren. De Amsterdamse Max Euwe, wiskundeleraar en van 1920 tot ver in de jaren vijftig Nederlands sterkste schaker, deed in 1940 voor het eerst mee.

5. De allergrootste!

De staalfabriek bij IJmuiden is er niet zomaar één. Halverwege de jaren dertig van de twintigste eeuw, waren de Hoogovens de grootste exporteur van ruwijzer. De export naar het buitenland liep toen op tot wel tachtig procent! Onder de naam Tata Steel doet het staalconcert niet onder voor de status van de KNHS destijds. Het is immers het allergrootste aaneengesloten bedrijventerrein in Nederland.

Max Euwe Na een schaakspel in 1935

Auteur: Liza Koppenrade

Industrieel Erfgoed

2015 is het Europese jaar van het Industrieel Erfgoed. Oneindig Noord-Holland vertelt aan de hand van dit themajaar de geschiedenis van het Noordzeekanaalgebied en de Zaanstreek. De provincie Noord-Holland is hierin een belangrijke partner omdat zij het industrieel erfgoed wil behouden en de beleving hiervan door haar bewoners en bezoekers zo breed mogelijk maken.

Het industrieel erfgoed van Noord-Holland wordt in de schijnwerpers gezet met het Festival Industrie Cultuur. De festivalactiviteiten vertellen het verhaal van de industrie toen en nu. Van historische windmolens aan de Zaan tot de staalindustrie in IJmuiden, iedereen is uitgenodigd industriecultuur van Noord-Holland te beleven op verschillende en verrassende manieren. Het festival concentreert zich hierbij vooral op de Zaanstreek en het Noordzeekanaalgebied, waar de industriële motor van de metropoolregio zich bevindt.

Bronnen

Staalindustrie op zijn Hollands: Festival Zaans Industriecultuur.

Publicatiedatum: 21/10/2015

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.