Ooit telde Noord-Holland zo’n tachtig kastelen, die vrijwel allemaal verdwenen zijn. Een handvol staat nog overeind en is doordrenkt van legenden over dappere ridders, rijke edelmannen en schone jonkvrouwen. Maar ook over de gruwelen die er de afgelopen eeuwen hebben plaatsgevonden en de merkwaardige verschijningen die er nog altijd rondwaren. Maak kennis met de vier spookachtigste kastelen van onze provincie.
>Op 1 december 1572 beleefde Naarden de grootste catastrofe uit haar geschiedenis. Spaanse troepen richtten een bloedbad onder de bevolking aan, om vervolgens de vestingstad in brand te steken. De Gooise hoofdstad werd als afschrikwekkend voorbeeld gesteld voor de andere opstandige steden. Maar dat had niet het effect dat de Spanjaarden voor ogen hadden…
>De Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed laat onderzoek verrichten naar mogelijke restanten van een scheepsblokkade in het IJ van 450 jaar geleden. Aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) was Amsterdam nog Spaansgezind en om deze reden wilden de Watergeuzen de stad afsnijden van haar belangrijkste levensader: het IJ en daarmee de Zuiderzee.
>
2 min
Het is 1573. Voor de Hoornse kust vindt een epische zeeslag plaats. In de Slag op de Zuiderzee wordt de Spaanse vloot verslagen, met als heroïsch hoogtepunt de matroos Jan Haring die eigenhandig de admiraliteitsvlag uit de mast van het Spaanse oorlogsschip de Inquisitie weet te rukken. De overwinning betekende een keerpunt in de vaderlandse historie: Hoorn wint als een van de eerste steden de vrijheid. Dit jaar is havenstad Hoorn op 8 en 9 oktober een weekend lang het historische decor voor de gratis feestelijke activiteiten als theater, vlag veroveren op de klimwand, muziek, vertellingen en meer.
> 5 min
Het Noord-Hollands Archief laat in een nieuwe kleurrijke tentoonstelling van 8 september t/m 15 oktober zien hoe de beeldvorming rond Willem van Oranje-Nassau, onze Vader des Vaderlands, zich door de eeuwen heen heeft ontwikkeld.
> 2 min
Tijdens het Rampjaar 1672, dit jaar precies 350 jaar geleden, werd de Republiek der Nederlanden veroverd door de Fransen. Hoewel de vesting Naarden ontworpen was voor oorlogsvoering, werd ook deze zonder slag of stoot ingenomen. Daar liet stadhouder Willem III het niet bij zitten. Hij organiseerde een grootse belegering om de vestingstad uit de klauwen van de Franse bezetter te bevrijden.
>Het jaar 1572 bracht een belangrijke omwenteling in de Tachtigjarige Oorlog: het ontstaan van een nieuwe staat, de Republiek der Verenigde Nederlanden. Deze geboorte van Nederland als staat krijgt dit jaar zowel nationaal als regionaal de aandacht. De tentoonstelling Haarlem 1572-1573 De stad belegerd en verdedigd schetst de zeven maanden durende belegering van Haarlem door de Spaanse troepen onder aanvoering van don Frederik, zoon van de hertog van Alva. Niet alleen de Haarlemse heldendaden worden belicht maar ook de Spaanse kant van het verhaal wordt verteld. De tentoonstelling is te zien van 15 april tot 12 september 2022.
> 2 min
Welke plaats vind jij het meest kenmerkend voor Noord-Holland? ‘Ik woon aan de Munnikenweg. Dat mag je wel een bijzondere plek noemen.’ Guus Breebaart-Beuse heeft gelijk. Want wie woont er aan een weg die eeuwen geleden door Floris V is aangelegd en waar de graaf dwangburchten liet bouwen?
>Toch door het Stedelijk Museum Alkmaar wandelen en het Beleg van Alkmaar ervaren, nu het gesloten is? Loop dan mee met de 360-graden tour op zaal! Het is het jaar 1573. De Spanjaarden staan voor de poort! Wat gaat er gebeuren? Beleef het spannende verhaal van zeven weken beleg en de Victorie van Alkmaar.
> 2 min
‘Van Alkmaar de Victorie’ luidt de uitdrukking. Alkmaar was de eerste Nederlandse stad die het machtige Spaanse leger tijdens de Tachtigjarige Oorlog wist te weerstaan. In Stedelijk Museum Alkmaar kunnen bezoekers het zeven weken durende Beleg van Alkmaar in 1573 van dag tot dag meemaken. Sluiten we ons aan bij de Opstand van Willem van Oranje of gehoorzamen we de Spaanse landsheer Filips? Op 8 oktober is het museum gratis toegankelijk voor jong en oud. Vooraf reserveren is noodzakelijk en kan via de website.
> 2 min
Behoefte aan ruimte, frisse lucht? Wil je even de volle stad ontvluchten? Op de Diemerzeedijk verwaaien de duizelende aerosolen vast razendsnel. Loop, fiets – of ga in gedachten – mee met Rembrandt richting Diemerzeedijk. Even lekker uitwaaien.
>Je rijdt er langs, je vaart er voorbij, je vliegt er overheen, maar stap eens even uit de trein. Halverwege Amsterdam en Haarlem. Eeuwenlang niet meer dan een smal strookje land tussen grote watervlakten. Trekschuit, tram, trein – al het doorgaande verkeer wurmde zich door de flessenhals. Ga (in gedachten) mee op een ommetje door Halfweg met het verhaal van storm, stoom, schuiten en suikerbieten.
>Siebe Rolle, oud gemeentearchivaris van de gemeente Velsen, verdiepte zich in de geschiedenis van het ouwe dorp waar het Noordzeekanaal in de jaren zestig flinke stukken vanaf heeft geknabbeld.
>Hoorn heeft aan de Tachtigjarige Oorlog een prachtig staaltje van bouwkunst uit de Hollandse Renaissance te danken: het Statenlogement. Dit pand uit 1613 werd gebouwd om onderdak te bieden aan de Gecommiteerde Raden van het Noorderkwartier en Westfriesland.
>Al sinds 1540 waakt de Drommedaris over Enkhuizen, haar haven en de Zuiderzee. De oude gevangenis aan de Paktuinen is tegenwoordig een cultureel centrum.
>In 1573 vond tijdens de Tachtigjarige Oorlog een spannende zeeslag plaats in de haven van Hoorn. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden bevond zich in dat jaar midden in een onafhankelijkheidsstrijd tegen hun wettige heerser, de katholieke koning van Spanje.
>De Martinuskerk in Schellinkhout is de afgelopen eeuwen getuige geweest van bijzondere historische gebeurtenissen, zoals een zeeslag op de Zuiderzee. De kerk, een Provinciaal Monument, wordt momenteel herbestemd door BOEi.
>Zijn vader, graaf Willem, was niet ver van Medemblik vermoord. Om de koppige West-Friezen te temmen besloot graaf Floris V een dwangburcht te bouwen. Bij Medemblik aan de Zuiderzee.
>De Nederlandse edelen stonden in de jaren zestig van de 16e eeuw voor een dilemma. Want moesten ze doen? Trouw blijven aan de eigen politiek van tolerantie tegenover de protestanten? Of trouw blijven aan de Spaanse koning Philips II die met zijn Inquisitie de protestanten vervolgde? Terwijl Willem van Oranje twijfelde, ontpopte een andere edelman zich tot leider van het gewapend verzet: Hendrik van Brederode.
>In het Haarlemse stadsbeeld prijkt de witte toren van de Bakenesserkerk. Toch is het niet vanzelfsprekend dat deze kerk er nog staat. Na jaren van leegstand biedt het godshuis sinds 2011 ruimte aan Bureau Archeologie.
>