Oudeschild

Onderstel kanon onthult sporen van scheepsramp De meeste Texelse jutters zochten hout in plaats van goud Conservator is bijna ‘verliefd’ op toiletset uit Palmhoutwrak Het gele goud van het piskruikenwrak Bijzondere (bij)namen: Kop van Noord-Holland Textielschat uit zee De Razende Bol raast door Vondst van de maand: schildpad uit Oudeschild Met Jan Feith op Texel (1933) De Reede van Texel: wekenlang wachten op de juiste wind De mysterieuze aquarel van 'Zwanenburg’ Portret van een stad: Texel Texels bierbrouwerij Het Skillepaadje, de Wezenputten en Huis Brakestein op Texel De Schans op Texel Tessels Lant Brakestein 'Het Gibraltar van het Noorden’ De Mielanden op Texel: eldorado voor vogels en planten Bijzonder water uit de Wezenputten op Texel Nevenforten Lunette en Redoute terug in Texels landschap Rede van Texel te bewonderen op mega-maquette De haven als trekpleister van Oudeschild Vestingbouwkundige utopieën op Texel Huize Brakestein, Wezenputten en Skilsloot De wiervisserij rond het Marsdiep Restanten van het fregat Oranjewoud Noordkop: de Rede van Texel

Onderstel kanon onthult sporen van scheepsramp

Op het strand van Texel spoelen geregeld bijzondere vondsten aan. Zo werd in de eerste dagen van 2024 bij Paal 11 een groot stuk hout met een wel heel opvallende vorm ontdekt. Aan één zijde van het hout waren duidelijk uitgesneden trappen zichtbaar, die uitnodigden tot verder onderzoek. Het bleek te gaan om een gedeelte van een ‘rolpaard’: een houten onderstel van een scheepskanon. Wat was er met het schip gebeurd waar dit rolpaard ooit bij hoorde?

6 min

Extra lezing Arent Vos bij Museum Kaap Skil

Wegens grote belangstelling voor de lezing van maritiem archeoloog en Palmhoutwrak-expert Arent Vos op zaterdag 18 oktober bij Museum Kaap Skil is er een extra lezing gepland. Deze vindt plaats op de dag erna, op zondag 19 oktober van 14-15 uur.

1 min

Lezing: Het Palmhoutwrak en andere Straatvaarders

Onderwaterarcheologie is een van de hoofdthema’s bij Museum Kaap Skil. De opgedoken vondsten uit scheepswrakken voor de kust van Texel vormen het hart van de collectie. Arent Vos, maritiem archeoloog bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), geeft op zaterdag 18 oktober een lezing in het museum. De lezing is van 14.00 tot 15.00 uur, kaartjes zijn voor € 7,50 te koop via kaapskil.nl/lezingen.

1 min

De meeste Texelse jutters zochten hout in plaats van goud

Jutten, zoals het verzamelen van spullen die op het strand aanspoelen wordt genoemd, gebeurt al eeuwen op Texel. Zaken van waarde zitten daar zelden bij, maar hout kunnen de eilandbewoners altijd goed gebruiken. Wij spraken jutter Piet van Leersum over flessenpost, aangespoelde tv-toestellen en de sterke verhalen van het eiland.

8 min

Conservator is bijna ‘verliefd’ op toiletset uit Palmhoutwrak

De driedelige documentaire over de zeventiende eeuwse jurk die Texelse sportduikers in 2014 uit het Palmhoutwrak haalden (en de andere vondsten), zorgen waarschijnlijk voor het drukste jaar in de geschiedenis van het Texelse museum Kaap Skil. Reden voor een terugblik met conservator geschiedenis Alec Ewing.

9 min

Schatten uit de Waddenzee: de zilveren japon uit het Palmhoutwrak

Weet u nog hoe een 17e-eeuwse japon zeven jaar geleden het wereldnieuws haalde? Duikers vonden in een scheepswrak bij de kust van Texel een kist vol kostbare kledingstukken. Het pronkstuk uit deze bodemschat was een roodbruine zijden japon. Vorig jaar werd onthuld, dat nóg een bijzondere japon de schipbreuk overleefd heeft.

4 min

Het gele goud van het piskruikenwrak

Wat we tegenwoordig door de wc spoelen, was vroeger goud waard. Menselijke urine werd gebruikt voor het wassen en vilten van kleding en was daarmee eeuwenlang een onmisbaar onderdeel van de textielindustrie. Het zogenaamde ‘piskruikenwrak’ voor de kust van Texel, dat ooit honderden kruiken vol met urine bevatte, vormt het levende bewijs voor deze geurige geschiedenis.

6 min

Bijzondere (bij)namen: Kop van Noord-Holland

Noord-Holland kent veel plaatsen met bijzondere namen. Van sommige is de oorsprong snel vast te stellen, bij andere is het nodig om wat dieper te graven in het verleden. In deze serie verhalen onderzoeken we elke maand een andere regio van onze provincie, om achter de herkomst van de lokale plaatsnamen én bijnamen van de inwoners te komen. Deze maand: de Kop van Noord-Holland.

6 min

Textielschat uit zee

Een unieke archeologische vondst van zeventiende-eeuwse zijden kledingstukken en fragmenten uit een scheepswrak bij Texel was in 2014 wereldnieuws. Waarschijnlijk was de kist vol textiel eigendom van een zeer welgestelde dame, vermoedelijk uit de kringen van het Engelse hof. In de jaren erna werd er onderzoek gedaan door textielrestauratoren Sjoukje Telleman en Marijke de Bruijne.

9 min

De Razende Bol raast door

Tussen Den Helder en Texel drijft een onbewoond eiland. Geen tropisch strand, waar je onder een palmboom van de zonsondergang kunt genieten, maar een bijzonder natuurgebied en broedplaats voor vogels en zeehonden. Noorderhaaks, in de volksmond bekend als de Razende Bol, is al eeuwenlang voortdurend in beweging.

3 min

Vondst van de maand: schildpad uit Oudeschild

Elke maand presenteert Huis van Hilde, het archeologiecentrum van de provincie Noord-Holland, de vondst van de maand. Daar krijgen deze bijzondere bodemvondsten een eigen vitrine, op Oneindig Noord-Holland worden ze met een verhaal in het zonnetje gezet. Deze maand staat een schildpad centraal.

3 min

Met Jan Feith op Texel (1933)

Deze zomer neemt Jan Feith je mee op reis door onze provincie. Zijn historische teksten uit het album ‘Zwerftochten door ons land: Noord-Holland’ (1933) geven een beeld van zonnige duinen, drukke pleinen en pittoreske polders. Deze week: ‘Tusschen het wad en de groote zee’.

15 min

De Reede van Texel: wekenlang wachten op de juiste wind

Vanaf de vijftiende eeuw is het een drukte van belang voor de kust van Texel. Schepen verzamelen zich daar in afwachting van de juiste wind om door te kunnen varen naar de Oostzee, één van de belangrijkste handelsroutes in die tijd.

3 min

De mysterieuze aquarel van ‘Zwanenburg’

In 1998 vindt Ed Vermeulen in een kringloopwinkel in Baarn een mysterieus aquarel. Hij herkent het tafereel meteen: het witte kerkje van Den Hoorn op zijn geliefde eiland Texel. Het kunstwerk is gesigneerd met ‘Zwanenburg’ en lijkt meer waard te zijn dan zes gulden vijftig.

4 min

Portret van een stad: Texel

In 1170 kwam de vroegmiddeleeuwse landstreek ‘Texla’, door de catastrofale Allerheiligenvloed los van het vaste land en ontstond Texel als eiland. Onderworpen door graaf Floris V, kreeg deze bijzondere plek in Noord-Holland in 1415 stadsrechten van graaf Willem VI van Holland. Het gaat hier dus niet alleen om een portret van de stad, maar ook die van het eiland Texel. Dé plek waar Georgische krijgsgevangenen tijdens Europa’s laatste slagveld van 1945 tegen de Duitsers vochten, waar menig vogelliefhebber zijn hart kan ophalen en waar evenveel schapen grazen als dat er mensen wonen. En als je door het monumentale duingebied wandelt, snap je wel waarom Texel door Lonely Planet in de top tien Europese topbestemmingen voor 2016 werd gezet. Herken jij alle Texelse elementen op de tekening?

3 min

9292 reisadvies rond het jaar 1800

In het jaar 1800 zijn er nog geen auto’s, fietsen of treinen. Buiten de steden zijn er zelfs nauwelijks verharde wegen. Toch wordt er heel wat afgereisd in het bedrijvige Noord-Holland. Hoe deed men dat? Dit is een reisadvies voor reizen met het openbaar vervoer in 1800 tussen Amsterdam – Haarlem, Haarlem – Alkmaar en Amsterdam – Texel.

4 min

Texels bierbrouwerij

Midden tussen de uitgestrekte groene weilanden, onder de onmetelijk hoge waddenlucht, aan de rand van natuurgebied ‘De Hoge Berg’ staat de voormalige zuivelfabriek van Oudeschild. Waar vroeger kaas werd gemaakt, glanzen nu koperen brouwketels.

2 min

Het Skillepaadje, de Wezenputten en Huis Brakestein op Texel

Het Skillepaadje is een pad dat loopt van de Hoge Berg naar Oude Schild. Het pad heette oorspronkelijk Schiltpad maar ging in de volksmond Skillepaadje heten. Dat is nu de officiële naam. Aan het Skillepaadje liggen de Wezenputten en Huis Brakestein.

2 min

De Schans op Texel

De Schans is een vestingwerk dat in 1575 in opdracht van Willem van Oranje werd aangelegd. Met het geschut dat hier stond opgesteld kon de Rede van Texel worden beheerst. Het werk werd uitgevoerd onder leiding van zijn luitenant Diederik Sonoy. Ook in de gouden eeuw was Texel een zeer belangrijk punt voor de scheepsvaart. Voor de rede lagen vaak honderden koopvaardijschepen van de VOC voor anker tot de wind gunstig was om uit te varen.

1 min

Tessels Lant

In het voorjaar van 2012 heropende het Tesselse Kaap Skil (voormalig Maritiem en Juttersmuseum) haar deuren. Aan het plafond van het nieuwe gebouw hangt een heel bijzonder kunstwerk. Kunstenares Erna van Sambeek heeft samen met zo’n dertig Tesselaars een kleed van de kaart van Texel gemaakt. Deze kaart is negen bij vier meter en is volledig van Texelse producten gemaakt.

2 min