Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Oudeschild

Conservator is bijna ‘verliefd’ op toiletset uit Palmhoutwrak Het gele goud van het piskruikenwrak Bijzondere (bij)namen: Kop van Noord-Holland Tex­tiel­schat uit zee De Razende Bol raast door Vondst van de maand: schildpad uit Oudeschild Met Jan Feith op Texel (1933) De Reede van Texel: wekenlang wachten op de juiste wind De mysterieuze aquarel van 'Zwanenburg’ Portret van een stad: Texel Texels bierbrouwerij Het Skillepaadje, de Wezenputten en Huis Brakestein op Texel De Schans op Texel Tessels Lant Brakestein 'Het Gibraltar van het Noorden’ De Mielanden op Texel: eldorado voor vogels en planten Bijzonder water uit de Wezenputten op Texel Nevenforten Lunette en Redoute terug in Texels landschap Rede van Texel te bewonderen op mega-maquette De haven als trekpleister van Oudeschild Vestingbouwkundige utopieën op Texel Huize Brakestein, Wezenputten en Skilsloot De wiervisserij rond het Marsdiep Restanten van het fregat Oranjewoud Jutten is van alle tijden Noordkop: de Rede van Texel

Nevenforten Lunette en Redoute terug in Texels landschap

Weinig bezoekers aan Texel weten dat op 16 oktober 1811 op deze plek een keizer rondgelopen heeft. Napoleon Bonaparte, toen de machtigste man van Europa, bezocht het eiland Texel voor een inspectietocht langs de fortificaties. Fort de Schans, een bestaand fort, en twee nieuwe nevenforten – Redoute en Lunette – zag hij als noodzakelijke, militaire bouwwerken van een groter plan voor verdedigingswerken langs het Marsdiep.

>

Rede van Texel te bewonderen op mega-maquette

Nederland heeft een rijk maritiem verleden. Deze geschiedenis is in een veelheid aan erfgoed zichtbaar en ontwikkelt zich nog elke dag. De Reede van Texel, zeg maar het Schiphol van de 17e eeuw, is het gebied voor de kust van Oudeschild. De schepen lagen hier aan de oostkant van Texel tijdelijk voor anker, in relatief diep water en beschut voor de westenwinden. Het waren de hoogtijdagen, ook wel de Gouden Eeuw genoemd, van de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) en de Westindische Compagnie (WIC).

>

De haven als trekpleister van Oudeschild

De naam Oudeschild is waarschijnlijk afkomstig van het woord schild. Vroeger betekende dat zoiets als modderbank of schelpenbank in zee. Het dorp ligt dan ook iets hoger dan zijn omgeving.

>

Vestingbouwkundige utopieën op Texel

In oktober 1811 bracht keizer Napoleon een bezoek aan zijn nieuwe, Hollandse grondgebied. Een jaar daarvoor had hij zijn broer koning Lodewijk Napoleon weggestuurd en Holland ingelijfd bij het Franse keizerrijk. De belangrijkste reden voor Napoleon om Holland te bezoeken was het versterken van de kustlijn om zo sterker te staan tegenover zijn aartsvijand Engeland. Texel speelde daarbij een belangrijke rol.  Napoleon had grootste plannen met Texel. Waren deze projecten uitgevoerd, dan zou Texel er heel anders hebben uitgezien.

>

Huize Brakestein, Wezenputten en Skilsloot

Huize Brakestein dateert uit de 17e eeuw. Dit landhuis is sterk verbonden met het maritieme verleden van Texel. Volgens de overlevering vertoefden de admiraals Michiel de Ruyter en Maarten Tromp tijdens hun bezoeken aan het eiland in dit huis.

>

De wiervisserij rond het Marsdiep

Rond 1930 waren op Wieringen zeker 400 en op Texel ongeveer 150 personen werkzaam in het wier. Maaien, oogsten, rijden, versen, drogen, persen en verhandelen: het wier zorgde voor welkome inkomsten. Aan deze ‘wiervisscherij’ kwam in de jaren dertig van de twintigste eeuw abrupt een einde, het wier verdween na de afsluiting van de Zuiderzee.

>

Restanten van het fregat Oranjewoud

In 1987 vond ik met mijn schip de Phileas Fogg nabij de Vlieter op het wad, ten oosten van de haven van Oudeschild op Texel, een scheepswrak. Bij nader onderzoek met de gebruikelijke duikapparatuur op een diepte van ongeveer 10 meter nam ik een uit een kant van het vaarwater stekende scheepsromp waar. Op zich niet bijzonders; ik had in 1985 reeds 50 van dergelijke scheepsrestanten bij de overheid gemeld. Bij ieder scheepsrestant is het altijd weer een uitdaging om iets van de scheepsramp te achterhalen met daarbij de datering en zo mogelijk de naam van het schip.

>

Jutten is van alle tijden

Zoeken op het strand naar uit zee aangespoelde spullen, het jutten zit Texelaars in het bloed. Jutten is van alle tijden. Ooit zochten de eilanders uit pure noodzaak naar waardevolle ladingen van gestrande schepen. Voor eigen gebruik of om te verkopen. Tegen alle regels in, want de jutterij was en is een illegale bezigheid. Jutten wordt steeds meer een onderdeel van de Texelse folklore. Wat blijft zijn de verhalen.

>

Noordkop: de Rede van Texel

Vanaf eind 2011 is het panorama van de Rede van Texel permanent te bewonderen in het nieuwe entreegebouw van Kaap Skil, museum van jutters & zeelui in Oudeschild op Texel. De beschutte ankerplaats aan de zuidoostkant van het eiland vormde voor de Nederlandse vloot in vroegere eeuwen de poort naar de wereld.

>