Den Helder

Begraafplaatsen zijn oase van rust, maar ook een plek vol verhalen Bijzondere (bij)namen: Kop van Noord-Holland Mijn plek: Het Carillon voor de ‘helden der zee’ De Razende Bol raast door Noordhollandsch kanaal – Ingenieur Blanken Met Jan Feith aan zee (1933) Aan de knoppen in het Marinemuseum Strijdbare matrozen, blauwe zeeridders en een verweesde brug Kerken in Den Helder: wat er staat is Waterstaat Het verhuizende monument van Den Helder 5 redenen voor een dagje Den Helder De HH. Petrus en Pauluskerk in Den Helder Herinneringen aan het zeezwembad in het Marsdiep Jan Huygen in de ton Torp in Den Helder geeft zijn geheimen prijs Zien en gezien worden Cultuur en knaagdieren in Den Helder Helderse schatkamers Atlas der Neederlanden: Noord-Hollandse zeegeulen en ondiepten in kaart gebracht Kunstproject De Nollen Fort Dirks Admiraal in Den Helder De warme hap bij de Koninklijke Marine De Nieuwe Watertoren van Den Helder Napoleon zat in Den Helder op een geleende stoel Den Helder: Gibraltar van het noorden De wiervisserij rond het Marsdiep Een emmer voor de Boldootkar Buiten Beeld: 100 jaar reddingsacties op zee in foto's gevat De keermuur op de Helderse zeedijk De schipbreuk van de Alford De reddingmaatschappijen in Nederland Dorus Rijkers: 'Koning der Mensenredders' Piraterij toen en nu in het Marinemuseum De Visbuurt in Den Helder: een sigaar aansteken met 25 gulden? De Molch: Eenmansduikboten in de Visbuurt Kennismaking met Den Helder Den Helder: de typische jutterslimheid van opa Swart Noordkop: de haven van Den Helder

Atlas der Neederlanden: Noord-Hollandse zeegeulen en ondiepten in kaart gebracht

Een verrassend groepje zee- en kustkaarten in handschrift van het kustgat tussen het vasteland en Texel, gaat vooraf aan de meer algemene gedrukte kaarten van Holland boven het IJ. Bij deze kaartenset draait het om de nauwkeurige weergave van de wispelturige geulen, de ondiepten, de scheepswrakken en de bakens die aan een veilige doorvaart van de drukbevaren zeegaten moeten bijdragen. De veranderlijkheid van natuurlijke gegevenheden en de continue noodzaak van aanpassing van de betonning en andere bakens was een extra reden om de kaarten in handschrift uit te voeren. Een gedrukte kaart zou te snel aan veroudering onderhevig zijn en om de haverklap een nieuwe, gewijzigde oplage vereisen.

4 min

Kunstproject De Nollen

Initiatiefnemer van het Nollenproject is beeldend kunstenaar Ruud van de Wint (1942 – 2006). In 1980 trekt hij zich terug in het binnenduingebied De Nollen, toen een verwaarloosd stukje Niemandsland gelegen aan de rand van Den Helder. In 25 jaar verandert hij het onbestemde gebied in een ‘landschap van de verbeelding’.

2 min

Fort Dirks Admiraal in Den Helder

Nadat Napoleon Bonaparte in 1810 Nederland heeft ingelijfd bij het Franse Keizerrijk, brengt hij in het najaar van 1811 een inspectiebezoek aan Den Helder. Hij verklaart dat Den Helder vanwege de strategische ligging van de Helderse haven het “Gibraltar van het Noorden” moet worden. Om deze droom te verwezelijken, heeft Den Helder op dat moment echter te weinig verdedigingswerken.

1 min

De warme hap bij de Koninklijke Marine

In de jaren vijftig van de vorige eeuw, toen er nog weinig ontspanningsmogelijkheden waren aan boord van schepen of instellingen van de Koninklijke Marine, was de warme hap een hoogtepunt in het sobere marine leven. Naar het eten werd met verlangen uitgekeken. De maaltijd was niet gevarieerd en hij was eenvoudig van samenstelling. De rantsoenen die verstrekt werden waren onvoldoende om de maag van een Hollandse jongen te vullen. Het systeem van tafelgelden was nodig om de maaltijden te verfraaien en aan te vullen. Ondanks het toch nog krappe budget werden door botteliers, koks en hofmeesters hoogstandjes verricht om tot een smakelijke maaltijd te komen.

4 min

De Nieuwe Watertoren van Den Helder

Meer dan honderd jaar oud is de prachtig gerestaureerde watertoren aan de Middenweg. Een herkenningspunt en baken voor Nieuwediepers, niet meer weg te denken uit het straatbeeld van Den Helder. Liefhebbers spreken nog steeds over de ‘nieuwe’ watertoren, niet te verwarren met de oude watertoren. In 1856 verwelkomde Den Helder deze als eerste watertoren van Nederland op haar grondgebied. Alleen de nieuwe toren staat nog fier overeind.

3 min

Napoleon zat in Den Helder op een geleende stoel

Tussen 15 en 17 oktober 1811 verbleef keizer Napoleon Bonaparte in Den Helder. Hij bezocht de forten en andere verdedigingswerken, inspecteerde de vloot op het Marsdiep en hij bezocht de reparatiewerf het Nieuwe Werk. Beide nachten sliep Napoleon in het Landshuis … en zat daar op een geleende stoel.

3 min

Den Helder: Gibraltar van het noorden

De belangrijkste reden voor Napoleon om Holland te bezoeken was het versterken van de kustlijn om zo sterker te staan tegenover zijn aartsvijand Engeland. Den Helder speelde daarbij een belangrijke rol. Als het aan Napoleon lag zou het de belangrijkste marinehaven worden in het noorden van het Franse keizerrijk: Gibraltar van het noorden. In oktober 1811 brengt keizer Napoleon een bezoek aan zijn nieuwe, Hollandse grondgebied. Een jaar daarvoor had hij zijn broer koning Lodewijk Napoleon weggestuurd en Holland ingelijfd bij het Franse keizerrijk.

4 min

De wiervisserij rond het Marsdiep

Rond 1930 waren op Wieringen zeker 400 en op Texel ongeveer 150 personen werkzaam in het wier. Maaien, oogsten, rijden, versen, drogen, persen en verhandelen: het wier zorgde voor welkome inkomsten. Aan deze ‘wiervisscherij’ kwam in de jaren dertig van de twintigste eeuw abrupt een einde, het wier verdween na de afsluiting van de Zuiderzee.

4 min

Een emmer voor de Boldootkar

Op de achterplaats, tussen de keuken en de bergruimte in, was het kleine vertrek. Een hokje, meer was het niet, de ruimte om je behoefte te doen; een hokje zonder licht en alleen vanaf de buitenkant toegankelijk. In 1956 heeft nog niemand in de Emmastraat een waterspoelingtoilet, iedereen doet het op een houten ton of zinken emmer. Zo ook de tienjarige Sebastiaan en zijn familie in een van de oudste straten van Den Helder.

3 min

Buiten Beeld: 100 jaar reddingsacties op zee in foto’s gevat

Tegen de reling klemgezet door een bemanningslid fotografeerde hij, ondertussen overspoeld door buiswater. Zijn Rollei’s hingen daarbij altijd onder zijn jas. Zodra de gelegenheid gunstig was, knipte hij tussen de jasslippen door af, in de hoop dat de belichting goed was. In zijn jonge jaren kroop hij zo nodig tussen de benen van de redders om onder hun wijde oliejassen een filmpje te verwisselen, maar helaas gingen redders op een gegeven moment over op het dragen van overalls. Weg schuilplek.

3 min

De keermuur op de Helderse zeedijk

Echt bang waren we niet geweest bij de februaristorm van 1953. Onze zeedijk zou het wel houden. Die lag daar al een paar honderd jaar. Er was lang geleden wel eens een kleine doorbraak geweest en ook, voor het laatst in 1916, was er soms water over de dijk geslagen, maar verder niet.

3 min

De schipbreuk van de Alford

Op 19 september 1922 nam Klaas Bijl, bijgenaamd ‘Klaas van Pietje’, deel aan de laatste actie van de roeireddingsboot van reddingstation Den Helder. Kleinzoon Willem Bijl, ‘Willem van Kees van Klaas’, reconstrueert de gevaarlijke tocht waaraan zijn grootvader deelnam.

3 min

De reddingmaatschappijen in Nederland

Eeuwenlang werd de Nederlandse kust met haar vele zandbanken en woeste grondzeeën door de langsvarende schepelingen geducht. Harde stormwind deed veel zeilschepen aan lager wal raken (de oever waar de wind op staat zodat het schip geen wind in de zeilen kreeg en dus stuurloos werd) waarna zij met man en muis vergingen.

4 min

Dorus Rijkers: ‘Koning der Mensenredders’

De man aan wie het Reddingmuseum haar naam dankt, Dorus Rijkers, was schipper op verschillende reddingboten in Den Helder en leefde van 1847 tot 1928. Voordat hij schipper van een roeireddingboot werd, heeft hij diverse baantjes gehad, onder meer als verkoper van koffie en thee.

2 min

Piraterij toen en nu in het Marinemuseum

Waarom koestert het Marinemuseum Den Helder voorwerpen als blikken melkpoeder, roestige messen en een busje deodorant genaamd ‘Desert Dew’? In 2011 gebruikte het Marinemuseum de objecten in een expositie over moderne piraterij en piratenbestrijding.

2 min

De Visbuurt in Den Helder: een sigaar aansteken met 25 gulden?

Henry Ottevanger, het hoofd van de beheersgroep Willemsoord, is geboren in de Visstraat in de gelijknamige buurt, maar woont nu met andere Visbuurters aan de rand van Nieuw Den Helder.

2 min

De Molch: Eenmansduikboten in de Visbuurt

De foto met de gecamoufleerde eenmansduikboten opgesteld in de Gasstraat is bij iedereen wel bekend, maar het ‘wat, hoe en waarom’ niet.

3 min

Kennismaking met Den Helder

Terug naar Holland, terug naar Den Helder Ik was weliswaar in Den Helder geboren, maar toen ik drie maanden was, vertrok ons gezin naar Indië, waar mijn vader werkte. Door allerlei omstandigheden, maar voornamelijk door de Tweede Wereldoorlog, waren de vier jaren die mijn vader uitgezonden zou worden er elf geworden. Mijn jeugdjaren heb […]

3 min

Den Helder: de typische jutterslimheid van opa Swart

Van zijn grootvader Klaas Swart leerde Jack Sweep hoe je aan het Nieuwediep van niets iets maakt: door te jutten.

2 min

Noordkop: de haven van Den Helder

De haven van Den Helder staat van oudsher bekend als de thuishaven van de Nederlandse marine. Maar de haven speelde vanaf de negentiende eeuw ook een belangrijke rol in de koopvaardij en het Nederlandse reddingwezen. Rond 1965 kwamen hier offshore activiteiten bij. Een blik op de belangrijkste ontwikkelingen.

3 min