Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Piraterij toen en nu in het Marinemuseum

Waarom koestert het Marinemuseum Den Helder voorwerpen als blikken melkpoeder, roestige messen en een busje deodorant genaamd ‘Desert Dew’? In 2011 gebruikte het Marinemuseum de objecten in een expositie over moderne piraterij en piratenbestrijding.

Deze en nog veel meer door de Koninklijke Marine in beslag genomen goederen waren tot eind 2009 eigendom van Somalische piraten. Het Nederlandse marineschip Hr. Ms. Evertsen had de dertien Somaliërs opgepakt, tijdens een anti-piraterijmissie in de Golf van Aden. Toen geen enkel land de Somaliërs wilde berechten heeft de marine hen vrij moeten laten. De in beslag genomen goederen waren niet langer bewijslast. Zo kwam het museum onder andere in het bezit van een gehavende polyester boot, een zogenaamde skiff, diverse verroeste enterhaken en een kist met eveneens verroeste wapens.

‘Desert Dew’ deodorant. Beeld: Collectie Marinemuseum.

Duinkerker kapers

Piraten en kapers, het komt ons Hollanders bekend voor. Beroemde Nederlandse zeehelden als Maerten Tromp en Michiel de Ruyter waren in dienst van de Nederlandse marine en bestreden piraten en kapers. Bijvoorbeeld de Duinkerker kapers, die in dienst van de Spaanse koning Nederlandse handelschepen overvielen, vanwege de kostbare lading. Meer zuidwaarts wachtten de Barbarijse zeerovers, die optraden namens Noord-Afrikaanse vorsten. Deze kaapvaart – zeeroverij uit naam van een staat of vorst – floreerde vooral in de 17e eeuw. Ook de heren Tromp en De Ruyter bedreven kaapvaart uit naam van de Republiek. Ze overvielen koopvaardijschepen van de vijand en kregen een deel van de prijs van de buit als beloning uitbetaald. Niet alleen lading, ook bemanningsleden werden als waardevolle buit beschouwd. Zij werden als slaafgemaakte verkocht of er werd losgeld geëist.

Twintig buitgemaakte wapens. Beeld: Collectie Marinemuseum.

Losgeld

Sinds het begin van de burgeroorlog in Somalië (begin jaren 90) is piraterij een ware plaag. Lokale vissers, wier levensonderhoud door illegale overbevissing onder druk staat, wenden zich noodgedwongen tot de piraterij. Relatief kleine, maar snelle rubberbootjes met gewapende piraten aan boord vallen langzaam varende en diepliggende tankers en bulkcarriers aan. De piraten zijn uit op diefstal van de lading of – vanwege het losgeld – de gijzeling van de bemanning. Nederland deed tot en met 2012 mee aan de bestrijding van piraten op volle zee in een gezamenlijke maritieme EU-missie, genaamd Operatie Atalanta.

Enterhaak. Beeld: Collectie Marinemuseum.

Verhalen

Na de Evertsen zijn nog meer schepen van de Koninklijke Marine ingezet rond de Hoorn van Afrika. Bij terugkeer van Hr. Ms. Tromp en Johan de Witt zijn opnieuw talloze objecten aan het museum overgedragen die een beeld schetsen van het leven van Somalische piraten op zee. Het museum gaat voorlopig door met het verzamelen van de bijzondere krijgsbuit. Scheermesjes, bougies, tientallen sigarettensloffen, koekjes en AK 47 machinegeweren. Het zijn de stille getuigen uit het leven van moderne piraten op zee. Een vijftal bemanningsleden van de Evertsen kwam tekst en uitleg geven. De verzameling ‘oude troep’ krijgt door hun verhalen een gezicht en een verhaal.

Piratenschip en marineschip.

Wil je meer weten over de geschiedenis van de marine? Bekijk hier de openingstijden van het Marinemuseum en plan je bezoek.

Publicatiedatum: 12/01/2011

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.