3 min

Menschlievend Hulpbetoon

We schrijven 23 januari 1923, stadhuis Den Helder. “… en hierbij verleen ik u de medaille voor Menschlievend Hulpbetoon.” Terwijl de hoofdinspecteur van de scheepvaart, meneer Mulder, hem de medaille opspeldde, ging Klaas Bijl, beter bekend als ‘Klaas van Pietje’, in gedachten terug naar de ochtend van 19 september van het jaar daarvoor.

Schip op de Haaks

Hij voelde zich rusteloos. Bijna drie jaar geleden was het dat hij voor het laatst aan de riemen van de reddingsboot had gezeten om uit te varen voor een schip in nood. 1920 en 1921 waren stille jaren geweest, jaren zonder ‘storrempie’ van betekenis. Maar nu teisterde al twee dagen lang een storm met windkracht 10 de kust van Den Helder.

Rond half elf verscheen plotseling Maarten Bakker voor het raam. “Klaas, kom op. Een schip op de Haaks.” Binnen twee minuten had hij zijn jopper en leren klompsokken aan. “Martje”, riep Klaas naar zijn vrouw, “ik moet naar de boot.” Hij gaf zijn jongste zoon Kees een aai over de bol en met zijn klompen in de hand snelde hij Maarten achterna. Met zijn tweeën holden de mannen de straat uit, over de Bassinggracht en de Binnenhaven naar de reddingloods die aan de Buitenhaven lag. Tien minuten later kwamen zij daar aan.

Na de redding van de Alford. De bemanning van de roeivlet na de redding van de Alford, 1922.

Geselende slagregens

De reddingsvlet lag al te water. Schipper Coen Bot stond aan dek. “Opschieten, er is dringend hulp nodig. De Cycloop is al uitgevaren en kan ons niet slepen. We moeten met ellebogenstoom naar buiten.” Klaas haastte zich de loods in en trok zijn reddingsplunje aan, vlug, vlug, vlug. Een half uur na de melding voer de vlet de haven uit, met tien roeiers en schipper Bot aan boord. Ze lagen nog in de haven, maar het water zag er gevaarlijk onstuimig uit. Zee en lucht gingen kleurloos in elkaar over. Eenmaal buitengaats moesten zij oproeien tegen hoge zeeën en geselende slagregens. Voorbij Kaaphoofd kwamen de Haaksgronden in zicht. Klaas schrok van wat hij zag. Alleen de mast van het scheepje stak nog boven het water uit. Twee mannen klampten zich vast aan het hout terwijl de zeilen wild in het rond sloegen. Een gekapseisde sloep dreef ernaast, even verderop zag Klaas een reddingsboei met de naam Alford erop.

Klaas Bijl, ‘Klaas van Pietje’, omstreeks 1938.

Lijn overbrengen

Door een muur van water dook opeens de Cycloop op. “Wij hebben er één kunnen redden”, schreeuwde de stuurman boven de storm uit, “hij dreef op de omgeslagen sloep. Er zitten er nog twee in de mast. Wij blijven in de buurt.” Uit alle macht sjorden de roeiers aan de riemen, er was geen tijd te verliezen. Bij het schip aangekomen zag Klaas de doodsangst in de ogen van beide mannen. “Gooi de lijn”, brulde schipper Bot, “maar kijk uit voor die klapperende zeilen.” Drie, vier, vijf keer probeerden de roeiers een lijn over te brengen. Pas de zesde keer lukte het. Twee uitgeputte mannen zegen neer op de bodem van de reddingsvlet. Schipper Bot dirigeerde zijn roeiploeg naar de Cycloop, die hen op sleeptouw nam. Om half twee voeren zij veilig de haven van Den Helder binnen.

De laatste roeireddingsboot van reddingstation Den Helder.

Afscheid

…. Klaas voelde op die 23e januari aan zijn medaille, niet wetend dat het zijn laatste redding met de roeivlet was geweest. Motorboot Dorus Rijkers werd op 23 juli 1923 in gebruik genomen, uitvaren met de roeivlet hoefde niet meer. Klaas Bijl bleef tot 1938 bemanningslid op de Dorus Rijkers. Op 7 januari van dat jaar nam hij afscheid van het reddingwezen. Tweeënveertig keer is hij uitgevaren met verschillende reddingsboten, negenentachtig schipbreukelingen zijn mede dankzij hem gered.

Auteur: Willem Bijl (zoon van Kees van Klaas van Pietje), Anita Blijdorp (redactie).Zie ook Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers.

Publicatiedatum: 26/01/2011