Marius van Nieuwkerk deed onderzoek naar zijn familiegeschiedenis in Zuid-Afrika en stuitte op een zeventiende-eeuwse Van Niekerk. In dit stuk beschrijft hij de relatie tussen deze Van Niekerk en de eveneens uit Nederland geëmigreerde Van Staden die stukken landbouwgrond naar Bloemendaal en Overveen vernoemde.
>Noord-Holland kent veel plaatsen met bijzondere namen. Van sommige is de oorsprong snel vast te stellen, bij andere is het nodig om wat dieper te graven in het verleden. In deze serie verhalen onderzoeken we elke maand een andere regio van onze provincie, om achter de herkomst van de lokale plaatsnamen én bijnamen van de inwoners te komen. Deze maand: Kennemerland en IJmond.
>Oud en Nieuw zal dit jaar zonder siervuurwerk worden gevierd. En dat is voor liefhebbers van vuurwerk jammer. Al eeuwenlang vormde siervuurwerk het hoogtepunt van menig volksfeest.
>Op warme zomerdagen trekken Nederlanders massaal naar het strand. Noord-Holland heeft een breed aanbod aan mooie zandstranden. Zandvoort en Bloemendaal aan Zee staan hoog in de lijst van meest populaire badplaatsen in Nederland. Daarnaast zijn Egmond aan Zee, Callantsoog, Bergen aan Zee, Julianadorp aan zee, Wijk aan Zee, Castricum aan Zee en het strand van Pette favoriete bestemmingen. Op het strand geldt echter een eigen etiquette en mode.
>Aan de Dr. Jac. P. Thijsselaan 3 ligt een van de best bewaarde villa’s van Bloemendaal. Maar dat is niet het enige bijzondere aan dit provinciale monument. Villa Binnenduin, zoals het woonhuis genoemd wordt, werd jarenlang bewoond door auteur en natuurvriend Jac. P. Thijsse. De schrijver van de Verkade-albums heeft er zoveel voetstappen liggen, dat zelfs de straat naar hem vernoemd is.
>Elke maand presenteert Huis van Hilde, het archeologiecentrum van de provincie Noord-Holland, de vondst van de maand. Daar krijgen deze bijzondere bodemvondsten een eigen vitrine, op Oneindig Noord-Holland worden ze met een verhaal in het zonnetje gezet. Deze maand staat Groot Olmen centraal.
>Onder het zand en de planten in Kennemerland liggen bunkers, muren en vestingwerken verscholen. Ze maken deel uit van een hele rits kustverdedigingswerken die de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben gebouwd. Veel restanten zijn afgebroken en daarmee uitgewist. Ook namen die herinnerden aan de oorlog werden na de oorlog veranderd. Het Moffenpad bij Castricum werd bijvoorbeeld omgedoopt tot de Stille Strandweg. Toch zijn er nog genoeg sporen van de oorlog te vinden.
>Tom in den Bosch (61) werkt al 32 jaar op Elswout en is daar Junior Boswachter (voorheen Veldmedewerker voorlichting). Zijn werkzaamheden bestaan uit het onderhouden van het terrein en excursies geven. In Den Bosch geeft excursies over de planten, vogels en historie van Elswout. ‘Ik ben geen kenner, maar over alle planten en vogels op Elswout weet ik wel iets te vertellen’.
>Bloemenheuvel lijkt een mooie herbestemming van een negentiende-eeuwse buitenplaats tot gemeentehuis. Dit gebouw dateert echter uit 1966 en is gebouwd op de plek van, en in de vorm van de oorspronkelijke buitenplaats.
>Op het terrein van De Beek is al in 1636 een blekerij gevestigd. Twee doopsgezinde zwagers (Lucas van Beeck en Lucas deClercq) breiden in dit jaar vervolgens het terrein uit. In deze tijd wordt op een deel van het terrein al een eenvoudige buitenplaats ingericht die de naam Clercq en Beeck krijgt. Die naam is waarschijnlijk tussen 1690 en 1705 verandert in De Beek. De Beek ontleent zijn charme met name aan het park van tuinarchitect Springer uit de late negentiende eeuw.
>De naam zegt het al: historisch gezien is Elswoutshoek het een uithoek van landgoed Elswout. Het is gelegen aan de overgang van de binnenduinrand naar een vlakke strook land tussen Overveen en de oude stadskern van Haarlem. Onder Elswoutshoek wordt vooral het huis en zijn directe omgeving verstaan. Het overgrote deel van het huidige landgoed met de hoger gelegen terreinen maakte tot het midden van de twintigste eeuw deel uit van Elswout.
>Bij het Teylingerbosch is nog illegaal hout gekapt in de Tweede Wereldoorlog en bovendien stond er een een V1-lanceringstation. Maar Huis te Vogelenzang en Teylingerbosch zijn van oorsprong middeleeuws en daarmee een van de oudste van de Noord-Hollandse buitenplaatsen.
>Er is niet zoveel over van de voormalige buitenplaats Voorduin. Waar eerst een herenhuis, koetshuis, tuinmanswoning, orangerie en formele tuin met twee vijvers gelegen zijn, staat nu alleen nog het huis op de overplaats. Voorduin is gelegen tussen de gronden van de buitenplaatsen Hartenlust en Sparrenheuvel. Zeker tot het einde van de zeventiende eeuw is hier een blekerij gevestigd, daarna komen we het neutrale begrip ‘hofstede’ tegen.
>De naam dankt dit landgoed aan Adriaan Volckert Teding van Berkhout die het landgoed erft in 1858. Zijn grote held is de Italiaanse vrijheidsstrijder Garibaldi. Hij noemt zijn landgoed met het meertje en het nieuwe landhuis Caprera, naar het eiland bij Sardinië, waar Garibaldi zijn hoofdkwartier had.
>Op Duin en Daal ligt tegenwoordig één van de mooiste villaparken van Nederland. Daarin staat het achttiende-eeuwse rechthoekige herenhuis van de voormalige buitenplaats. In de negentiende eeuw is het wit gepleisterd. De huidige voorgevel was eigenlijk de rechter zijgevel van het huis. Het huis is in 1903 en 1907 naar het westen uitgebreid voor de bestemming van hotel. Tussen 1985 en 1988 is het geheel verbouwd tot zes woningen.
Het achttiende-eeuwse huis en het voormalige neo-gotische koets- of tuinmanshuis aan de Lage Duin en Daalseweg 15a zijn rijksmonument. Ze zijn particulier bezit en niet toegankelijk voor publiek.
>Het herenhuis van de voormalige buitenplaats Wildhoef ligt met zijn rug naar de Kennemerweg, maar het gemis van de voorgevel wordt gecompenseerd door de neoclassicistische tuinkoepel op de hoek met het Kerkplein. Tegenwoordig zijn er op Wildhoef bejaardenappartementen en verzorgingshuizen gevestigd.
>Het huidige landgoed Vaart en Duin is ontstaan door samenvoeging van de buitenplaats Vaart en Duin met het aangrenzende Duinzigt. Beiden gaan terug tot circa 1600 en vanaf 1810 raakten ze met elkaar verbonden. Het oorspronkelijke huis Vaart en Duin is in 1904 gesloopt. Het huis dat nu die naam draagt was tot 1904 huis Duinzigt.
>Aan Bloemendaalseweg in de as van de Mollaan staat het voormalige landhuis van de buitenplaats Sparrenheuvel. Het voorste deel is een laag neo-classicistisch gebouw met vrijstaande zuilen in het middendeel dat in 1825 is ontworpen door J.D. Zocher jr. Het deel aan de achterzijde gaat terug tot de vroege achttiende eeuw. Het landgoed bij het huis is inmiddels grotendeels in beslag genomen door straten en gebouwen, maar het Bispinckpark en de vijvers herinneren aan de historische aanleg.
>