2 min

Het gemeentehuis is geen beschermd monument. Het rietgedekte tuinmanshuisje dat bij het historische Bloemenheuvel en het gemeentehuiscomplex hoort is rijksmonument, maar wordt in het monumentenregister per abuis als horend bij landgoed Lindenheuvel beschreven.

Bij het gemeentehuis bevinden zich nog twee natuurstenen schamppalen uit omstreeks 1600 en de achttiende eeuw, en een fragment van een laatgotische natuurstenen borstwering. Deze stukken zijn rijksmonument maar hebben geen historische relatie met de buitenplaats. Het gemeentehuis en het terrein zijn publiek toegankelijk.

Huize Bloemenheuvel, 1932. Collectie Gemeente Bloemendaal, Noord-Hollands Archief.

Witte vlakken in het groen

De eerste functie van de bloemenheuvel was die van droogberg of bleekveld. Het beeld van witte vlakken in het groen bestond dus al voor de bouw van de buitenplaats. Eigenaar en kleerbleker J. Roelofs verkocht het terrein in 1820 aan Amsterdammer Jhr. mr. Willem Otto Berg, die er door (landschap)architect J.D. Zocher jr. een groot wit neoclassicistisch huis met een portico liet bouwen. Daarnaast verrezen er nog voor 1826 een koetshuis, tuinmanswoning en een prieeltje. In de jaren daarna werd het grondgebied uitgebreid en door Zocher jr. als parktuin ingericht met gebruik van een bestaande vijver. Vanaf het huis op de heuvel had men over de overplaats met waterpartij schitterend uitzicht tot aan Haarlem.

Bloemenheuvel wordt gekocht door de gefortuneerde familie Borski, ook eigenaren van Elswout en omliggende buitenplaatsen. Tot 1950 blijft het in bezit van de aan hen geparenteerde families Melvil-Sillem en Van Vliet. Allan noemt Bloemenheuvel in zijn beschrijving van Haarlem en omgeving uit 1877 het ‘het meest pittoreske gezicht’ van alle buitenplaatsen in de buurt en volgens Craandijk was het ‘aanzienlijk’ en ‘vorstelijk’. In 1899 wordt aan de Bloemendaalseweg nog een huis voor de tuinbaas gebouwd. Wellicht is dit het met pannen gedekte huis in baksteen met spekbanden op nummer 156.

Uitzicht vanaf villa Bloemenheuvel, ca. 1820. Collectie Kennemerland, Noord-Hollands Archief.

Gemeentehuis

In 1950 koopt de gemeente Bloemendaal de buitenplaats, en sloopt het statige huis en de bijgebouwen van Zocher om er een heel nieuw gemeentehuis te bouwen. Architect A.M. de Rouville de Meux bouwt een kopie van het oorspronkelijk huis, althans voor wat betreft de vorm en gevels, en aan de achterzijde een fors kantoordeel in een aansluitende historiserende stijl. Het oorspronkelijke huis sprak blijkbaar tot de verbeelding maar de authenticiteit van het gebouw speelt voor de gemeente geen doorslaggevende rol. Tegenwoordig speelt dezelfde vraag, hoe kan het gemeentehuis worden aangepast aan de eisen van de tijd en onderdak bieden aan een grotere organisatie zonder het verlies van de huidige karakteristiek?

Landschap Noord-Holland  / Cultuurcompagnie

Publicatiedatum: 30/04/2012