Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Alkmaar

Historische complottheorieën: het Rode Gevaar Protest! Hiervoor ging Noord-Holland vroeger de straat op Openhartige verhalen van drie Marokkaanse generaties in Alkmaar Een vliegende penis en andere topvondsten in binnenstad Alkmaar ‘Anna Maria Tesselschade’: twee dichteressen, één portret Tegeltje, tegeltje aan de wand 'Graaf Willem II' opent droomfiliaal HEMA Spookachtig Alkmaar: de hand uit het graf De typetjes van Hildebrand Bijzondere (bij)namen: Alkmaar en omstreken Mijn plek: Weg van Floris V met burchten en klooster Alkmaar op de kaart: Noordhollandsch Kanaal Museum met een stukje kaas Noordhollandsch kanaal - Alkmaar en Purmerend Nostalgische waren in een monumentaal pand Met een gids door de Hortus Alkmaar Ringers: van chocoladefabriek naar ontmoetingsplek Digitale kaart Oer-IJ ontsluit een verborgen landschap Het dansende licht van Emanuel de Witte Van kip tot kunst Vergelding aan de Harddraverslaan kolf, een spel met een bal en een slaghout. Ze drinken er een biertje bij. De sfeer slaat ">De streken van Caesar van Everdingen Caesar van Everdingen heeft zijn roem vooral te danken aan de belangrijke bijdrage die hij leverde aan de versiering van de Oranjezaal in het Huis ten Bosch bij Den Haag">De orgelluiken van de Alkmaarse Grote Kerk Niemand schilderde zó verleidelijk als Caesar van Everdingen Portret van een stad: Alkmaar Alkmaar: stad van kaas én bapaobroodjes Een Alkmaarse koffiekoning in Amerika Picasso in Noord-Holland De Eilandspolder: varen door de geschiedenis Stedelijk Museum Alkmaar: van de geuzen tot Karin Bloemen Stad omsingeld, Spanjaarden in de modder Westfriese Omringdijk Kistenmaker Jacob Jansz. brengt een kerkraam Negentiende-eeuwse kunst in een notedop Archeologe in de binnenstad; een dagje veldwerk Geuzen op de Paardenmarkt De eerste Koninginnedag(en) in Alkmaar Tuinman Hortus Alkmaar aan het woord Grondlegger Hortus Alkmaar aan het woord Stolpverhaal uit Oudorp Hortus Alkmaar, groene oase op een bedrijventerrein De Viaanse molen Zo komen we de donkere wintermaanden wel door! De oude man op de afbeelding hieronder heeft niets te klagen. Hij zit lekker warm bij het vuur en naast hem staat een fraai gedekte tafel. Op de achtergrond zijn schaatsende en kolvende figuren te zien. Kolven is een traditioneel ">Dikkevretsavond Twee grote kabeljauwen, een schar, enkele tongen, een rode poon, een rog en een krab. Op deze stormachtige dag heeft een Egmondse visser een fraai assortiment weten buit te maken.

n

Om zulk een Kabeljau zou Pallas 't wildtbraadt missen">Een fraaie vangst Aardgas uit de polder Boekelermeerpolder, kortweg HVC. Tegenwoordig doet deze centrale veel meer dan alleen huis">HVC Groep zet hoog in op hergebruik Achtermeer eerste droogmakerij Jeugdbrandweer Alkmaar Kaasmarkt in Alkmaar Villa Batouwe Voorhout Huis Nijenburg tussen Alkmaar en Heiloo Op reis naar Alkmaar Drie kastelen bij Alkmaar Fantasie d'Amour De kersenbonbons van Ringers Interview Paul Post van Archief Alkmaar Alkmaarse watertoren in 1947 leeg tijdens vrieskou Het Hoornse Taartarrest: Arrondissementsrechtbank Alkmaar Verder dan Friesland The Marks Hardfietsen om leverworsten, lamsbouten en vette premies De gebroeders Molenaar: handelaars in witgoed en voetbal Modern kleuteronderwijs in Alkmaar De Katholieke Openbare Leeszaal en Bibliotheek in Alkmaar Westfriese Omringdijk ligt een van de vriendelijkste wijken van Alkmaar: het Ooievaarsnest. De wijk dankt haar naam aan de ooievaars die elk voorjaar neerstreken op het nest op de hoge paal bij de inmiddels gesloopt">De feeërieke ijsbaan in het Ooievaarsnest in Alkmaar Dudok in Alkmaar Hoop gloort voor het Alkmaarse Doelenveld Vijftig jaar muziekonderwijs in Alkmaar Daar is de orgelman... Hendrik Petrus Berlage (1856-1934) een ontwerp voor de uitbreidingswijk Alkmaar-West. Om de wijk te ontsluiten projecteerde hij e">Bergertunnel was kunstwerk Alkmaarders en hun huisvuil… Alkmaar op een haar na universiteitsstad Vierduizend boordjes per week Zaanse nachtegaal zingt de Matthäus Passion in de Grote Kerk van Alkmaar De verplaatsing van de Friesebrug in 1952 Van vodden tot vliegtuigen AZ in de ban van het voetbalkampioenschap 1981 Grote of St.-Laurenskerk, dat ooit een Rijksopvoedingsgesticht voor jongens huisvestte. Tussen de kerk en de gebouwen van het gesticht wa">Gevangenis naast de kerk Alkmaarse poolstrijd leidde tot nationale voetbaltoto De laatste bewoners van het Westerhofje De opheffing van stoombootdienst Alkmaar Packet Apies kijken in de Alkmaarder Hout Tweede Wereldoorlog was patates frites nog een onbekend verschijnsel in noordelijke streken. De patatkraam was aanvankelijk een kermisattractie die zich vanuit het zuiden geleidelijk over Nederland verspreidde. Alkmaar kw">Limburgse militairen brachten patat naar Alkmaar Provadya? gevolg van onbehagen en verlangen Het Esperanto in Noord-Holland-Noord Spijkerbroek in Alkmaar Volendam en werkte er enkele jaren. Dit grote doek is een schitterend voorbeeld van het werk dat hij in het vissersdorp maakte. Het werd samen met een ander schilderij van Sc">De Volendammer botters van kunstschilder A.P. Schotel (1939) De eerste Chinees in Alkmaar Kastelen bij Alkmaar De Grote of Sint-Laurenskerk in Alkmaar De Ambachtsschool te Alkmaar Friese Poort in Alkmaar voor Napoleon versierd Stadhuis te Alkmaar Het Huis met de Kogel in Alkmaar Standbeeld van Maerten Pietersz van der Meij in Alkmaar Standbeeld van Adriaen Anthonisz in Alkmaar Standbeeld van de godin Victoria in Alkmaar De Rode Toren in Alkmaar vestingwerken van Alkmaar uit de periode 1525-1550. Bij de vernieuwing van de fortificatie die in 1573 werd begonnen was er onvoldoende tijd om ook de noordkant van de stad te vo">De Friese Poort in Alkmaar Het Clarissenbolwerk in Alkmaar De Kennemerpoort in Alkmaar De Nieuwlanderpoort in Alkmaar Stadswal bij Victoriepark in Alkmaar Het reliek van het Heilige Bloedwonder van Alkmaar Klokkenvordering in Alkmaar tijdens Tweede Wereldoorlog Koordirigent Cornelis Jonker Piccolo Perikelen De Boekelermeer bij Alkmaar Nog nooit vertoond in Alkmaar Zilveren polderschat kwart eeuw zoek Oorlogskind in Alkmaar beleg van de stad op. Anderhalve maand lang hadden de soldaten van Don Frederik, de zoon van Het 8 oktoberfeest Alkmaar Slimme marketingactie bij Vroom & Dreesmann in 1971 Rudi Carrell De dijkgraaf en het zilveren bord Verdronken dijkgraaf Van de Graaff Het verhaal van het Spaans beleg in 1573 Graaf Willem II: een keizer in spe Lees meer">Grote Kerk van Alkmaar Stadswal bij Victoriepark Beeld van Maerten Pietersz van der Meij Waagplein te Alkmaar Stadhuis Fluiten naar de vrouw Dikke Kees en Dooie Dirkie: Patriotten in Alkmaar Het mysterie van de Alkmaarse zilveren schaal De tram van Alkmaar naar Bergen Kunstenaarsdorp Bergen

Alkmaar op een haar na universiteitsstad

Het had niet veel gescheeld of Alkmaar was nu een universiteitsstad. In de jaren zestig bestonden er serieuze plannen om in de Schermer een vierde technische hogeschool te vestigen, na die van Delft, Eindhoven en Twente. Als de plannen waren gerealiseerd zou de uitbreiding van Alkmaar zich veel meer in oostelijke richting hebben voltrokken en was er van het polderlandschap van de Schermer weinig overgebleven.

>

Vierduizend boordjes per week

Midden jaren vijftig was het nog heel gewoon om de was, en zeker de fijne was, buiten de deur te laten doen. Je bracht het naar een van de vele wasserijen die Alkmaar in die tijd rijk was, bijvoorbeeld fijnwasserij Vredenburg aan het Luttik Oudorp. Van dit bedrijf is een klein archief bewaard gebleven. Het bevat prachtige bedrijfsfoto’s uit de jaren vijftig, waarvan een aantal bij dit artikel is afgedrukt.

>

Zaanse nachtegaal zingt de Matthäus Passion in de Grote Kerk van Alkmaar

Tussen 1722 en 1723 componeerde Johann Sebastian Bach (1685-1750) de Matthäus Passion, een muzikale expressie van het lijden en sterven van Christus zoals opgetekend door de evangelist Matteüs. Bach schreef de Matthäus Passion in opdracht van het stadsbestuur van Leipzig. Bachs meest bekende oratorium werd voor het eerst uitgevoerd in 1729 in de Luthers-Hervormde Thomaskerk te Leipzig. Het monumentale muziekstuk verkreeg niet direct bekendheid. Pas vijftien jaar later verscheen de partituur in de ons thans bekende vorm.

>

De verplaatsing van de Friesebrug in 1952

Tijdens de ambtstermijn van burgemeester H.J. Wytema (1948-1970) werden het Centraal Ziekenhuis, het Postkantoor, het Landbouwhuis, de Veiling en andere grote bouwprojecten gerealiseerd. In dezelfde periode vestigden zich grootwinkelbedrijven als de Hema en C&A. De nieuwe voorzieningen veronderstelden een goed ontsloten binnenstad. Met de aanleg van een nieuwe Friesebrug over het Noordhollands Kanaal in 1952 werd aan die voorwaarde voldaan. De oude dubbele draaibrug, gelegen in het verlengde van de Dirk Duivelsweg ter hoogte van café De Muizenvreugd, vormde feitelijk al vanaf haar renovatie in 1923 een gebrekkige verbinding tussen Alkmaar en het noordelijk deel van Noord-Holland. Plannen voor een radicaal andere oeververbinding stuitten steevast op een gebrek aan voldoende financiën.

>

Van vodden tot vliegtuigen

‘Vodde, wie heeft er nog vodde’, een kreet die veel mensen nog wel bekend in de oren klinkt. Want tot in de jaren zestig kwamen de voddenmannen nog langs de deur met paard-en-wagen, handkar of bakfiets, om lompen en vodden op te halen. Samen met de schillenboer en de vele venters zijn ze nu uit het straatbeeld verdwenen, maar jarenlang vormden ze een belangrijke schakel in de goederenkringloop.

>

AZ in de ban van het voetbalkampioenschap 1981

Op zondag 19 april 2009 vond er voor de voetbalclub AZ uit Alkmaar en de Zaanstreek een historische gebeurtenis plaats. AZ was na 28 jaar weer landskampioen. Uiteraard was er een groot feest in de stad. Maar hoe ging dat toen AZ voor het eerst kampioen werd in mei 1981?

>

Gevangenis naast de kerk

Oudere Alkmaarders herinneren zich nog het sombere gebouwencomplex onmiddellijk ten westen van de Grote of St.-Laurenskerk, dat ooit een Rijksopvoedingsgesticht voor jongens huisvestte. Tussen de kerk en de gebouwen van het gesticht was er een nauw straatje dat heel toepasselijk het Waaigat heette. Nadat de jeugdgevangenis in 1922 was opgeheven, bleven de gebouwen staan. Ze kregen nieuwe bestemmingen, onder meer als hoofdpostkantoor. Pas in de jaren zestig werd het sombere gebouwencomplex voor het grootste deel afgebroken. Het laatste stukje van het complex, de voormalige school van het gesticht, verdween overigens pas in 1982 bij de herinrichting van het gebied rond de Grote Kerk.

>

Alkmaarse poolstrijd leidde tot nationale voetbaltoto

Voor de invoering van het betaalde voetbal was de voetbalvereniging Alcmaria Victrix (1898) de flonkerende diamant onder de amateurverenigingen. Totdat in 1954 profclub Alkmaar aan het firmament verscheen. Toonaangevende amateurclubs werden van hun beste spelers beroofd, toeschouwers trokken naar de Alkmaarder Hout, de kas van de amateurverenigingen slonk en in een ommezien verloren de amateurs hun onaantastbaar geachte positie. Om het verlies aan inkomsten te compenseren begonnen veel amateurclubs een gesloten voetbalpool.

>

De laatste bewoners van het Westerhofje

Ondanks de bordjes ‘onbewoonbaar verklaarde woning’ die er steeds meer verschenen gaat een zekere charme uit van het straatje met de oude vervallen huisjes op de bijgaande foto. Dat verklaart misschien ook dat Alkmaarse journalisten er in de jaren zestig met enige regelmaat op bezoek kwamen. Ze wisten natuurlijk dat de afbraak – men sprak toen van ‘krotopruiming’ – van deze huisjes aan het Westerhofje niet lang meer op zich zou laten wachten en wilden graag dit stukje verdwijnend stadsbeeld vastleggen.

>

De opheffing van stoombootdienst Alkmaar Packet

In september 1950 luidde de doodsklok over Alkmaar Packet. Met ingang van 15 oktober 1950 zou Alkmaar Packet ophouden te bestaan. De eens zo florerende onderneming had de tand des tijds niet doorstaan. Vanaf de oprichting in 1864 verzorgde de stoombootdienst goederenverzending, passagiersdiensten en velerlei uitstapjes per stoomboot voor ‘dagjesmensen’ en groepen.

>

Apies kijken in de Alkmaarder Hout

‘Apies kijken’ in de Hout. Als je spreekt met oudere Alkmaarders gaan meteen de ogen glinsteren bij het horen van het woord apenkooi. Ze weten zich nog als de dag van gisteren te herinneren dat ze met hun ouders pinda’s en een ijsje gingen halen in de Alkmaarder Hout en vervolgens vertrokken naar de apenkooi even verderop naast bejaardenhuis Huize Westerlicht.

>

Limburgse militairen brachten patat naar Alkmaar

Vóór de Tweede Wereldoorlog was patates frites nog een onbekend verschijnsel in noordelijke streken. De patatkraam was aanvankelijk een kermisattractie die zich vanuit het zuiden geleidelijk over Nederland verspreidde. Alkmaar kwam tijdens de mobilisatie reeds in aanraking met het fenomeen patat.

>

Provadya? gevolg van onbehagen en verlangen

In de woelige jaren zestig betrad een nieuwe generatie kritische jongeren het maatschappelijk toneel. De Provo’s trokken met ludieke acties ten strijde tegen de autoritaire maatschappij, de hippies in het Vondelpark predikten de lieve vrede, de studenten eisten verregaande democratisering en groepen jongeren werkten in jongerencentra als Fantasio en Paradiso aan de eigen bevrijding. De popmuziek beleefde hoogtepunt na hoogtepunt en de barbaarse oorlog in Vietnam woedde voort. Tegen dit decor ontstond de Alkmaarse muzikale vrijplaats ‘Provadya?’.

>

Het Esperanto in Noord-Holland-Noord

Nu het Engels steeds meer de positie van wereldtaal begint in te nemen, is het moeilijk voor te stellen dat eens hetzelfde werd verwacht van het Esperanto, een door de Poolse oogarts Ludovic L. Zamenhof (1859-1917) ontworpen taal. Vooal in de eerste helft van de twintigste eeuw was Esperanto populair, ook in Noord-Holland. Er werden tal van Esperanto-verenigingen opgericht.

>

Spijkerbroek in Alkmaar

In de jaren zestig verruilde een nieuwe generatie jongeren de kamgaren pantalon voor een spijkerbroek. Deze spijkerbroek of ‘jeans’, zoals de Amerikanen zeggen, werd het kenmerk van een nieuwe generatie en het symbool van protest tegen de gevestigde orde. Vets kledingbedrijf aan de Langestraat te Alkmaar haakte als een van de eersten in op dit verschijnsel en werd zelfs dé promotor van de spijkerbroek in Noord-Holland boven het IJ.

>

De Volendammer botters van kunstschilder A.P. Schotel (1939)

De kunstschilder A.P. Schotel trok in 1926 naar Volendam en werkte er enkele jaren. Dit grote doek is een schitterend voorbeeld van het werk dat hij in het vissersdorp maakte. Het werd samen met een ander schilderij van Schotel in 1939 aangekocht door het inmiddels opgeheven Hoogheemraadschap Noordhollands Noorderkwartier.

>

De eerste Chinees in Alkmaar

Op 4 maart 1953 opende het Chinese restaurant ‘Het Oosten’ zijn deuren voor het publiek. Eerdere pogingen om belangstelling te wekken voor de Chinese keuken waren tot dan toe mislukt. Met de komst van het restaurant op de hoek van de Gedempte Nieuwesloot en de Van den Boschstraat begon in Alkmaar de definitieve kennismaking met de Aziatische keuken en het goedkoop en exotisch uit eten gaan.

>

Kastelen bij Alkmaar

In de middeleeuwen hebben bij Alkmaar verschillende kastelen gestaan. Het oudste kasteel is kasteel de Torenburg, gebouwd door graaf Willem II, graaf van Holland, de vader van graaf Floris V. Het kasteel, waarvan de bouw in 1253 voltooid werd, lag iets ten westen van de huidige Friesebrug, ter hoogte van de Herenstraat. Van het kasteel zelf is niets meer te zien, maar de straatnaam Torenburg herinnert nog aan de naam van het kasteel (burcht). Het kasteel stond op een strategische plek en speelde een belangrijke rol tijdens de strijd van de graven van Holland tegen de West-Friezen.

>

De Grote of Sint-Laurenskerk in Alkmaar

De Grote of St.-Laurenskerk is gebouwd in de periode 1470 tot 1520 en geldt als een van de meest zuivere voorbeelden van de Brabantse gotiek in Holland. De kerk is gebouwd voor de rooms-katholieke eredienst en had een rijk versierd interieur. Het hoogaltaar schitterde met een drieluik van Maarten van Heemskerk.

>

De Ambachtsschool te Alkmaar

Het monumentale gebouw is in de jaren 1912/’13 gebouwd als ‘ambachtsschool voor Alkmaar en omstreken’ naar een ontwerp van de Alkmaarse architect Leguit en de landelijk befaamde architect Hanrath. De Alkmaarsche Courant sprak bij de opening van “een schoolpaleis, dat aan voornaamheid degelijken eenvoud paart”.

>