Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Alkmaarse poolstrijd leidde tot nationale voetbaltoto

Voor de invoering van het betaalde voetbal was de voetbalvereniging Alcmaria Victrix (1898) de flonkerende diamant onder de amateurverenigingen. Totdat in 1954 profclub Alkmaar aan het firmament verscheen. Toonaangevende amateurclubs werden van hun beste spelers beroofd, toeschouwers trokken naar de Alkmaarder Hout, de kas van de amateurverenigingen slonk en in een ommezien verloren de amateurs hun onaantastbaar geachte positie. Om het verlies aan inkomsten te compenseren begonnen veel amateurclubs een gesloten voetbalpool.

Alleen leden en donateurs van de eigen club konden aan de voetbalpool deelnemen. Het idee van zo’n pool was in mei 1955 gelanceerd door de Amsterdamse semi-profclub DWS. Amateurclubs stortten zich met verve op deze gouden formule. Deelnemers legden geld in en voorspelden de uitslag van een reeks geselecteerde wedstrijden. Een kruisje in het eerste vakje betekende een overwinning voor de thuisclub, een kruisje in het tweede vakje een zege voor de uitspelende vereniging en een kruisje in het derde vakje een gelijkspel. Een deel van de inleg was prijzengeld een ander deel stroomde in de kas van de vereniging. Op deze wijze konden de amateurverenigingen de tekorten aanvullen en het gekoesterde jeugdwerk veiligstellen.

Op maandag 18 februari 1957 controleren commissieleden van de Alcmaria-pool in de bovenzaal van café Tom op het Waagplein voor het laatst de binnengebrachte formulieren.

Links op de voorgrond Jan Alferink en rechts achter de tafel Jan Groet. Beeld: ‘Ik was erbij’, deel 2 (2010).

Op maandag 18 februari 1957 controleren commissieleden van de Alcmaria-pool in de bovenzaal van café Tom op het Waagplein voor het laatst de binnengebrachte formulieren.Op maandag 18 februari 1957 controleren commissieleden van de Alcmaria-pool in de bovenzaal van café Tom op het Waagplein voor het laatst de binnengebrachte formulieren.

Kwartje

De voetbalvereniging Alcmaria Victrix was in 1955 een van de eerste clubs die op voorstel van voorzitter Jan Groet en het bestuurslid Jan Mulder zo’n voetbalpool begonnen. De eerste Alcmaria-pool kostte de deelnemer een kwartje per kolom, de prijswinnaar ontving hooguit vijftien gulden (een bedrag dat meestal direct opging aan een verplicht rondje bier). De formule werd vele malen bijgesteld, maar een succes werd het niet. Wat was er toch gaande en wat ging er mis?

Ronselpraktijk

De amateur-pools bleken een geduchte concurrent te hebben in de pool van de Noord-Hollandse Supportersvereniging Alkmaar ’54. Deze supporterspool keerde bedragen uit waar de amateurclubs hun vingers bij aflikten. Verwonderd vroegen de Alcmarianen zich dan ook af hoe de Supportersvereniging van de nieuwbakken semi-profclub Alkmaar ’54 aan zoveel leden kwam. In hun zoektocht ontdekten Jan Groet en Jan Alferink dat de Supportersvereniging onder de amateurclubs deelnemers aan de Supporterspool ronselden. Clubs die zich met hun leden bij de vereniging inschreven, kregen een zeker percentage van de inleg in de clubkas gestort. Talrijke amateurclubs maakten hiervan gebruik. In augustus 1956 telde de Supportersvereniging van Alkmaar ’54 maar liefst 1500 leden. Vandaar dat er vette prijzen konden worden uitgekeerd.

Frontale aanval

Met deze verworven kennis besloten de medewerkers van de Alcmaria-pool frontaal de aanval te zoeken en de Supporterspool zwaar te beconcurreren. De Alcmarianen stelden zich ten doel alle amateurverenigingen in een amateurvoetbalpool te verenigingen. De strijd werd volhardend gevoerd. De verloren status van Alcmaria Victrix, de oudste voetbalvereniging in Noord-Holland boven het IJ, zal hiervan wel de reden zijn geweest. In eerste instantie sloten GSV uit Grootschermer, Meervogels ’31, Uitgeest en Egmondia zich aan. In de winter van februari 1956 openden Jan Groet en zijn kornuiten een groot offensief met als gevolg de aansluiting van QSV, Purmersteyn, LSVV, Schagen, RKAFC, Go Ahead ’18, Kolping Boys, Vrone, SVW, Foresters en Duinranders. Alkmaarsche Boys trad toe en ook Beverwijkse en Zaanse poolcombinaties sloten zich aan.

Supporterspool en DWS gepasseerd door amateurs

Met deze aanwas en het zicht op een aantrekkelijke uitkering van 5.000 gulden werd de Supporterspool ruim gepasseerd. Op 2 augustus 1956 waren 57 amateurclubs uit vele provincies verenigd en werd aan het einde van oktober 1956 de DWS-pool met een uitkering van 15.000 gulden ingehaald. De Alcmaria-pool was uitgegroeid tot de grootste van het land!

Dankzij de Alcmaria-pool werd de Utrechtse club UVV in 1956/1957 een rijke club.

Als afsluiting van de Amateurpool kreeg het bestuur van Alcmaria deze tekening van UVV overhandigd. Beeld: ‘Ik was erbij’, deel 2 (2010).

Dankzij de Alcmaria-pool werd de Utrechtse club UVV in 1956/1957 een rijke club.Dankzij de Alcmaria-pool werd de Utrechtse club UVV in 1956/1957 een rijke club.

Landelijke pool van de KNVB

De bloeiende Alcmaria-pool deed de supportersvereniging van Alkmaar ’54 besluiten hun pool te koppelen aan de pools van Ajax, Blauw Wit, EDO, RCH en Haarlem. Nu kon de KNVB niet langer werkeloos toezien. Aanvankelijk had zij zich tegen een sporttoto gekeerd omdat het omkoping in de hand zou werken. Nu voelde de KNVB zich gedwongen een eigen, nationale voetbalpool te organiseren waarvan een gegarandeerd percentage bij de clubs terecht zou komen. Op de bondsleden werd druk uitgeoefend hun pools te beëindigen en op te laten gaan in de toto van de KNVB. Jan Groet kreeg een plekje in de totocommissie van de KNVB.

Alkmaarse winnaar

In december van 1957 kwam de hele pool-geschiedenis samen in de persoon van de Alkmaarse koopman Marinus van Wanrooy, woonachtig in het woonwagenpark en vader van acht kinderen. Van Wanrooy was een verwoed voetballiefhebber en sinds jaar en dag donateur van Alcmaria Victrix. Sinds het bestaan van de Alcmaria-pool had hij deelgenomen. In december 1957 was hij een van de vier gelukkige winnaars in de KNVB-toto nieuwe stijl en mocht hij 16.000 gulden in ontvangst nemen. “Ik kan het goed gebruiken”, reageerde een glunderende Marinus van Wanrooy.

Auteur: Jan van Baar

Publicatiedatum: 16/08/2011

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.