Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

De verplaatsing van de Friesebrug in 1952

Tijdens de ambtstermijn van burgemeester H.J. Wytema (1948-1970) werden het Centraal Ziekenhuis, het Postkantoor, het Landbouwhuis, de Veiling en andere grote bouwprojecten gerealiseerd. In dezelfde periode vestigden zich grootwinkelbedrijven als de Hema en C&A. De nieuwe voorzieningen veronderstelden een goed ontsloten binnenstad. Met de aanleg van een nieuwe Friesebrug over het Noordhollands Kanaal in 1952 werd aan die voorwaarde voldaan. De oude dubbele draaibrug, gelegen in het verlengde van de Dirk Duivelsweg ter hoogte van café De Muizenvreugd, vormde feitelijk al vanaf haar renovatie in 1923 een gebrekkige verbinding tussen Alkmaar en het noordelijk deel van Noord-Holland. Plannen voor een radicaal andere oeververbinding stuitten steevast op een gebrek aan voldoende financiën.

Oude Friesebrug met gesloten slagboom en twee brugwachters in 1952.

Eén van de brugwachters draait de brug open. Beeld: Regionaal Archief Alkmaar. Foto: J. Maas.

Oude Friesebrug met gesloten slagboom en twee brugwachters in 1952.Oude Friesebrug met gesloten slagboom en twee brugwachters in 1952.

Files bij de ‘Brug der Zuchten’

Na de oorlog laaide de discussie over een moderne, nieuwe brug opnieuw op. De oude brug met de geringe vaarhoogte werd verouderd bevonden. De brug kende slechts één rijbaan, terwijl de verkeersdrukte alleen maar was toegenomen. Liefst 25 tot 40 keer per dag stonden de roodwitte afsluitbomen naar beneden en draaiden de brugwachters handmatig de brug open. Files van handkarren, paard-en-wagens en drommen auto’s van particulieren en bedrijven waren aan de orde van de dag. De klachten van de busonderneming NACO – die met haar twaalf NACO-lijnen een van de beste klanten van de Friesebrug was – stapelden zich op. De zakenwereld wist zich gesteund door een toenemend gemor onder een grote menigte voetgangers, fietsers en bromfietsers. De gebrekkige verbinding over het kanaal leidde tot permanente ergernis en lelijke gezichten in een tijd dat mens en maatschappij nu juist op stoom begonnen te komen. Het enige positieve was dat de oude Friesebrug op grond van haar impopulariteit naar Venetiaans voorbeeld een mooie, poëtische naam verwierf: de brug der zuchten.

De ‘brug der zuchten’ rond 1950.

Beeld: ‘Ik was erbij’, deel 2 (2010).

De ‘brug der zuchten’ rond 1950.De ‘brug der zuchten’ rond 1950.

Realisatie

In 1950 was het dan zover. De plannen waren goedgekeurd en de financiën rond. De firma Pen en Bauduin uit Dordrecht kreeg de opdracht een elektrisch beweegbare basculebrug te bouwen naar een ontwerp van hoofdingenieur G.C. Boonstra. Na anderhalf jaar was het karwei geklaard. De nieuwe brug lag bijna honderd meter oostelijker in de richting van het Victoriepark. De brug was 14 meter breed, waarvan 7 meter rijbaan en tweemaal 3,5 meter voet- en rijwielpad. Zij was voorzien van toegangswegen met stoplichten, zebrapaden en vluchtheuvels. Het brugdek hing 3,5 tot 4,2 meter boven het wateroppervlak en stond binnen 65 seconden in een verticale stand. De twee brugwachters in het brugwachtershuisje hoefden slechts een hendel over te halen om de brug te openen.

De oude ‘brug der zuchten’ met daarachter de in 1952 geopende Friesebrug.

Beeld: Regionaal Archief Alkmaar. Foto: C. de Boer.

De oude ‘brug der zuchten’ met daarachter de in 1952 geopende Friesebrug.De oude ‘brug der zuchten’ met daarachter de in 1952 geopende Friesebrug.

Bromfietser

Op 10 juni 1952 was de minister van Verkeer en Waterstaat H.H. Wemmers naar Alkmaar gekomen om de opening te verrichten. Onder het oog van honderden belangstellende toeschouwers en vergezeld van het stadsbestuur bewoog de bewindsman zich naar het brugwachtershuisje waar hij door een druk op de knop het mechanisme in werking stelde. Volgens plan zou de NACO als veelgebruiker haar rollend materieel als eerste over de brug mogen rijden. Dit scenario werd ruw verstoord. Een bromfietser maakte zich los uit het publiek en snelde op zijn Berini zegevierend over de nieuwe brug. Als een provo avant la lettre – als voorbode van een nieuwe tijd.

Auteur: Jan van Baar

De dubbele draaibrug over het Noordhollands Kanaal in Buiksloot (Buiksloterdijk).

De dubbele draaibrug over het Noordhollands Kanaal in Buiksloot (Buiksloterdijk).De dubbele draaibrug over het Noordhollands Kanaal in Buiksloot (Buiksloterdijk).

Publicatiedatum: 17/08/2011

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.