Alkmaar

Een vliegende penis en andere topvondsten in binnenstad Alkmaar ‘Anna Maria Tesselschade’: twee dichteressen, één portret Tegeltje, tegeltje aan de wand 'Graaf Willem II' opent droomfiliaal HEMA Spookachtig Alkmaar: de hand uit het graf De typetjes van Hildebrand Bijzondere (bij)namen: Alkmaar en omstreken Mijn plek: Weg van Floris V met burchten en klooster Alkmaar op de kaart: Noordhollandsch Kanaal Museum met een stukje kaas Noordhollandsch kanaal - Alkmaar en Purmerend Nostalgische waren in een monumentaal pand Met een gids door de Hortus Alkmaar Ringers: van chocoladefabriek naar ontmoetingsplek Digitale kaart Oer-IJ ontsluit een verborgen landschap Het dansende licht van Emanuel de Witte Van kip tot kunst Vergelding aan de Harddraverslaan kolf, een spel met een bal en een slaghout. Ze drinken er een biertje bij. De sfeer slaat ">De streken van Caesar van Everdingen Caesar van Everdingen heeft zijn roem vooral te danken aan de belangrijke bijdrage die hij leverde aan de versiering van de Oranjezaal in het Huis ten Bosch bij Den Haag">De orgelluiken van de Alkmaarse Grote Kerk Niemand schilderde zó verleidelijk als Caesar van Everdingen Portret van een stad: Alkmaar Alkmaar: stad van kaas én bapaobroodjes Een Alkmaarse koffiekoning in Amerika Picasso in Noord-Holland De Eilandspolder: varen door de geschiedenis Stedelijk Museum Alkmaar: van de geuzen tot Karin Bloemen Stad omsingeld, Spanjaarden in de modder Westfriese Omringdijk Kistenmaker Jacob Jansz. brengt een kerkraam Negentiende-eeuwse kunst in een notedop Archeologe in de binnenstad; een dagje veldwerk Geuzen op de Paardenmarkt De eerste Koninginnedag(en) in Alkmaar Tuinman Hortus Alkmaar aan het woord Grondlegger Hortus Alkmaar aan het woord Stolpverhaal uit Oudorp Hortus Alkmaar, groene oase op een bedrijventerrein De Viaanse molen Zo komen we de donkere wintermaanden wel door! De oude man op de afbeelding hieronder heeft niets te klagen. Hij zit lekker warm bij het vuur en naast hem staat een fraai gedekte tafel. Op de achtergrond zijn schaatsende en kolvende figuren te zien. Kolven is een traditioneel ">Dikkevretsavond Twee grote kabeljauwen, een schar, enkele tongen, een rode poon, een rog en een krab. Op deze stormachtige dag heeft een Egmondse visser een fraai assortiment weten buit te maken.

n

Om zulk een Kabeljau zou Pallas 't wildtbraadt missen">Een fraaie vangst Aardgas uit de polder Boekelermeerpolder, kortweg HVC. Tegenwoordig doet deze centrale veel meer dan alleen huis">HVC Groep zet hoog in op hergebruik Achtermeer eerste droogmakerij Jeugdbrandweer Alkmaar Kaasmarkt in Alkmaar Villa Batouwe Voorhout Huis Nijenburg tussen Alkmaar en Heiloo Op reis naar Alkmaar Drie kastelen bij Alkmaar Fantasie d'Amour De kersenbonbons van Ringers Interview Paul Post van Archief Alkmaar Alkmaarse watertoren in 1947 leeg tijdens vrieskou Het Hoornse Taartarrest: Arrondissementsrechtbank Alkmaar Verder dan Friesland The Marks Hardfietsen om leverworsten, lamsbouten en vette premies De gebroeders Molenaar: handelaars in witgoed en voetbal Modern kleuteronderwijs in Alkmaar De Katholieke Openbare Leeszaal en Bibliotheek in Alkmaar Westfriese Omringdijk ligt een van de vriendelijkste wijken van Alkmaar: het Ooievaarsnest. De wijk dankt haar naam aan de ooievaars die elk voorjaar neerstreken op het nest op de hoge paal bij de inmiddels gesloopt">De feeërieke ijsbaan in het Ooievaarsnest in Alkmaar Dudok in Alkmaar Hoop gloort voor het Alkmaarse Doelenveld Vijftig jaar muziekonderwijs in Alkmaar Daar is de orgelman... Hendrik Petrus Berlage (1856-1934) een ontwerp voor de uitbreidingswijk Alkmaar-West. Om de wijk te ontsluiten projecteerde hij e">Bergertunnel was kunstwerk Alkmaarders en hun huisvuil… Alkmaar op een haar na universiteitsstad Vierduizend boordjes per week Zaanse nachtegaal zingt de Matthäus Passion in de Grote Kerk van Alkmaar De verplaatsing van de Friesebrug in 1952 Van vodden tot vliegtuigen AZ in de ban van het voetbalkampioenschap 1981 Grote of St.-Laurenskerk, dat ooit een Rijksopvoedingsgesticht voor jongens huisvestte. Tussen de kerk en de gebouwen van het gesticht wa">Gevangenis naast de kerk Alkmaarse poolstrijd leidde tot nationale voetbaltoto De laatste bewoners van het Westerhofje De opheffing van stoombootdienst Alkmaar Packet Apies kijken in de Alkmaarder Hout Tweede Wereldoorlog was patates frites nog een onbekend verschijnsel in noordelijke streken. De patatkraam was aanvankelijk een kermisattractie die zich vanuit het zuiden geleidelijk over Nederland verspreidde. Alkmaar kw">Limburgse militairen brachten patat naar Alkmaar Provadya? gevolg van onbehagen en verlangen Het Esperanto in Noord-Holland-Noord Spijkerbroek in Alkmaar Volendam en werkte er enkele jaren. Dit grote doek is een schitterend voorbeeld van het werk dat hij in het vissersdorp maakte. Het werd samen met een ander schilderij van Sc">De Volendammer botters van kunstschilder A.P. Schotel (1939) De eerste Chinees in Alkmaar Kastelen bij Alkmaar Friese Poort in Alkmaar voor Napoleon versierd Stadhuis te Alkmaar Het Huis met de Kogel in Alkmaar Standbeeld van Maerten Pietersz van der Meij in Alkmaar Standbeeld van Adriaen Anthonisz in Alkmaar Standbeeld van de godin Victoria in Alkmaar De Rode Toren in Alkmaar Het Clarissenbolwerk in Alkmaar vestingwerken van Alkmaar uit de periode 1525-1550. Bij de vernieuwing van de fortificatie die in 1573 werd begonnen was er onvoldoende tijd om ook de noordkant van de stad te vo">De Friese Poort in Alkmaar De Nieuwlanderpoort in Alkmaar De Kennemerpoort in Alkmaar De Ambachtsschool te Alkmaar Stadswal bij Victoriepark in Alkmaar De Grote of Sint-Laurenskerk in Alkmaar Het reliek van het Heilige Bloedwonder van Alkmaar Klokkenvordering in Alkmaar tijdens Tweede Wereldoorlog Koordirigent Cornelis Jonker Piccolo Perikelen De Boekelermeer bij Alkmaar Nog nooit vertoond in Alkmaar Zilveren polderschat kwart eeuw zoek Oorlogskind in Alkmaar beleg van de stad op. Anderhalve maand lang hadden de soldaten van Don Frederik, de zoon van Het 8 oktoberfeest Alkmaar Slimme marketingactie bij Vroom & Dreesmann in 1971 Rudi Carrell De dijkgraaf en het zilveren bord Verdronken dijkgraaf Van de Graaff Het verhaal van het Spaans beleg in 1573 Graaf Willem II: een keizer in spe Lees meer">Grote Kerk van Alkmaar Stadswal bij Victoriepark Beeld van Maerten Pietersz van der Meij Waagplein te Alkmaar Stadhuis Fluiten naar de vrouw Dikke Kees en Dooie Dirkie: Patriotten in Alkmaar Het mysterie van de Alkmaarse zilveren schaal De tram van Alkmaar naar Bergen Kunstenaarsdorp Bergen

Een vliegende penis en andere topvondsten in binnenstad Alkmaar

Een middeleeuws insigne met daarop de afbeelding van een penis met vleugeltjes en een tegel met het wapen van de graven van Holland, het zijn maar twee van de voorwerpen die dit voorjaar in de Alkmaarse Boterstaat werden gevonden. Stadsarcheologen Nancy de Jong-Lambregts en Niels Tuinman vertellen er meer over.

>

‘Anna Maria Tesselschade’: twee dichteressen, één portret

Het Noord-Hollands Archief heeft onlangs de laatste hand gelegd aan het toegankelijk maken van de portrettencollectie van de Provinciale Atlas: een ‘galerij der beroemdheden’. Inmiddels zijn bijna 1000 portretten uit de recente geschiedenis doorzoekbaar. Daar behoren ook drie portretten van dichteressen Anna en Maria Tesselschade Roemers Visscher toe. Alhoewel – staan de zussen er wel echt op?

>

Tegeltje, tegeltje aan de wand

Wie is het mooiste van het land? Dat moeten haast wel de zeventiende-eeuwse tegels zijn uit het huis aan de Sint Annastraat 27 in Alkmaar. Tijdens een archeologische opgraving in 2021 werden er hier een enorme hoeveelheid tegels en scherven gevonden. Archeologen Nancy de Jong-Lambregts, Rob Roedema en Peter Bitter stonden versteld van de kleurenpracht en de bijzondere voorstellingen. In deze periode werden met name plinten, vuurplaatsen en keukens betegeld. Dat maakt de vindplaats, in een kleine kelder onder een bedstede, extra raadselachtig…

>

‘Graaf Willem II’ opent droomfiliaal HEMA

Behalve met Vroom & Dreesmann en KOFA Spruyt zijn veel mensen in Alkmaar zeker bekend met het warenhuis dat de tand des tijds wél heeft doorstaan: de HEMA. Oftewel de ‘Hollandsche Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam’. Volgens de website van de HEMA was de winkelformule vanaf het begin bedoeld voor de ‘gewone man’. Het bedrijf werd opgericht door directieleden van de Bijenkorf met de succesvolle Woolworth-winkels in Amerika als voorbeeld. Hoewel de eerste HEMA al in 1926 in Amsterdam opende, duurde het nog tot 1959 voordat Alkmaar een vestiging kreeg. Dit had er voornamelijk mee te maken dat Alkmaar als een te kleine stad voor een vestiging werd gezien.

>

Spookachtig Alkmaar: de hand uit het graf

Menig driftig kind kreeg vroeger de onheilspellende waarschuwing: ‘Pas maar op! Als je je moeder slaat, dan groeien je handen boven je graf!’ In Alkmaar wisten ze wel raad met dit dreigement. Stoute kinderen werden meegenomen naar een zeventiende-eeuwse grafzerk in de Grote- of Sint-Laurenskerk, waar naar verluid een kinderhand uit het graf groeide.

>

De typetjes van Hildebrand

Achterin de verzameling verhalen van de beroemde Camera Obscura (1839) wordt de lezer getrakteerd op Hildebrands ‘verspreide stukken’: beschrijvingen van mensen, tradities en landschappen uit zijn eigen tijd. Naast ‘het Noordbrabantsche meisje’, ‘de Limburgsche voerman’ en ‘de Leidsche peuëraar’ vindt men er typeringen van boeren en vissers uit Noord-Holland. Wat vertellen deze beschrijvingen over hun tijd?

>

Bijzondere (bij)namen: Alkmaar en omstreken

Noord-Holland kent veel plaatsen met bijzondere namen. Van sommige is de oorsprong snel vast te stellen, bij andere is het nodig om wat dieper te graven in het verleden. In deze serie verhalen onderzoeken we elke maand een andere regio van onze provincie, om achter de herkomst van de lokale plaatsnamen én bijnamen van de inwoners te komen. Deze maand: Alkmaar en omstreken.

>

Mijn plek: Weg van Floris V met burchten en klooster

Welke plaats vind jij het meest kenmerkend voor Noord-Holland? ‘Ik woon aan de Munnikenweg. Dat mag je wel een bijzondere plek noemen.’ Guus Breebaart-Beuse heeft gelijk. Want wie woont er aan een weg die eeuwen geleden door Floris V is aangelegd en waar de graaf dwangburchten liet bouwen?

>

Alkmaar op de kaart: Noordhollandsch Kanaal

‘Als je in Alkmaar komt, dan struikel je over het kanaal’, aldus Harry de Raad, coördinator dienstverlening bij het Regionaal Archief Alkmaar. De komst van het Noordhollandsch Kanaal schudde Alkmaar wakker, maar betekende een opoffering van het oude stadshart.

>

Museum met een stukje kaas

Toeterend trokken boze boeren naar Den Haag. Stikstof, fijnstof, PFAS: je zou bijna terugverlangen naar de melkbus aan de polderweg. Naar de boer die met een brik vol kazen naar de markt rijdt. De boer uit het Kaasmuseum.

>

Noordhollandsch kanaal – Alkmaar en Purmerend

In het kader van de tentoonstelling 200 jaar Noordhollandsch Kanaal schreef historicus Maarten Hell voor ons een aantal verhalen over de geschiedenis van dit bijzondere kanaal. Dit derde verhaal gaat over de consequentie van het aanleggen van het kanaal voor de stad Alkmaar.

>

Nostalgische waren in een monumentaal pand

Op nog geen vijf minuten lopen van de Alkmaarse kaasmarkt ligt een bijzondere winkel, waar al generaties lang borstels en klompen verkocht worden. Het pand met karakteristieke houten winkelpui is een monument. Hierdoor zijn veel authentieke details nog hetzelfde als vroeger.

>

Met een gids door de Hortus Alkmaar

Ongeveer 700 geneeskrachtige kruiden telt de Hortus Alkmaar. Dankzij het ecologisch telen bepalen de planten zelf waar ze wortel schieten. De redactie van Oneindig Noord-Holland kreeg een rondleiding van een IVN natuurgids door de bloeiende botanische tuin.

>

Het dansende licht van Emanuel de Witte

Omdat het 400 jaar geleden is dat meesterschilder Emanuel de Witte in Alkmaar werd geboren, zet het Stedelijk Museum Alkmaar hem nu in het zonnetje. Emanuel de Witte (1617-1692) werd bekend om zijn kerkinterieurs en wordt als een ‘meester van het licht’  gezien. Hij kon het binnenvallende daglicht laten dansen.

>

Van kip tot kunst

Willem Frederik Selderbeek, geboren in 1884 te Amsterdam, was een rasondernemer. ‘Keep selling’ was niet voor niets zijn lijfspreuk. Hij begon in 1906, net als zijn vader voor hem, als poelier. Hoewel hij zijn leven lang succesvol werkzaam zou blijven in de kippenbusiness, waren wild en gevogelte zeker niet de enige producten waarin hij gehandeld heeft. Van auto’s tot piano’s, Selderbeek wist er wel raad mee. Deze handelsgeest maakte het mogelijk om op nog een ander gebied slag te slaan: de kunstmarkt.

>

Vergelding aan de Harddraverslaan

Een paar auto´s draaien op 17 november 1944 met hoge snelheid de Alkmaarse Harddraverslaan op. Ze stoppen bij een zijlaantje. In het donker en de kletterende regen springen Duitse politiemannen met machinegeweren uit de auto´s. Ze duwen vijf mannen naar buiten. Een is een grote, knappe man, een ander draagt een bruin jasje en een draagt een platte portierspet. Kort daarna klinken er schoten. Als de kruitdamp optrekt wordt er nog een keer geschoten. De meeste Duitsers vertrekken, drie van hen blijven achter om de plek des onheils te bewaken. Tegen middernacht haalt een platte wagen de vijf lichamen op. Het enige bewijs dat overblijft van de fusillade is de platte portierspet.

>

De streken van Caesar van Everdingen

Het is november 1638. Bij een herberg in Alkmaar speelt een groep jongemannen een partijtje kolf, een spel met een bal en een slaghout. Ze drinken er een biertje bij. De sfeer slaat om als er een kan stukvalt en twee kolfspelers ruziemaken. Een van de twee kemphanen, een zekere Overschie, staat met een mes in de hand tegenover zijn tegenstander die gewapend is met het slaghout. Omstanders sussen de boel. Bij zijn vertrek roept Overschie de tegenpartij nog toe dat het hem spijt dat hij ‘sijn pistool [dat] hij alle dagen bij hem droech niet bij hem hadde, want hij soude hem […] doot geschooten hebben als een hont.’ De naam van de tegenpartij: Caesar Boëtius van Everdingen, een jonge Alkmaarse kunstschilder die heel wat in zijn mars bleek te hebben.

>

De orgelluiken van de Alkmaarse Grote Kerk

De Alkmaarse schilder Caesar van Everdingen heeft zijn roem vooral te danken aan de belangrijke bijdrage die hij leverde aan de versiering van de Oranjezaal in het Huis ten Bosch bij Den Haag. Rond het midden van de zeventiende eeuw bracht hij daar veelgeprezen historische en allegorische voorstellingen aan. Sindsdien geldt hij als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het zogeheten Hollandse classicisme. Enkele jaren eerder had de jonge Van Everdingen al naam gemaakt door de orgelluiken van de Grote of Sint-Laurenskerk in zijn geboortestad te beschilderen met een bekend verhaal uit de bijbel.

>
NL | EN