3 min

Voorlopers

Een voorloper van de Volksmuziekschool was in de negentiende eeuw de Alkmaarse Stadsmuziekschool, die verbonden was aan het Stedelijk Muziekkorps. Ook waren er wel particuliere ondernemingen, waarvan de docenten meestal beroepsmuzikanten waren die met lesgeven in hun onderhoud moesten voorzien. Het muziekonderwijs bestond voornamelijk uit privélessen, gegeven bij de leerling thuis. Het was daarmee voornamelijk voorbehouden aan de betere standen. De plaatselijke afdeling van de Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst in Alkmaar had ook een eigen muziekschool en was erop gericht muziekuitvoeringen ‘onder het bereik van mindergegoeden’ te brengen.

Nieuwe impuls

Vanwege de kosten besloot de gemeente in 1929 tot opheffing van de Stedelijke Muziekschool. De school van ‘Toonkunst’ was vijf jaar eerder al opgeheven, waardoor Alkmaar geheel afhankelijk was van particuliere muziekdocenten. Pas na de Tweede Wereldoorlog kwam er meer aandacht voor muziekonderwijs en werden er gesubsidieerde muziekscholen opgericht. Het idee achter deze opkomst van het muziekonderwijs was dat kunst, dus ook muziekbeoefening, de massa kon verheffen en het leven veraangenamen. Kunstbeoefening moest daarom voor brede lagen van de bevolking toegankelijk zijn. Vandaar de naam ‘Volksmuziekschool’, die dus niets te maken had met volksmuziek. Zo kenden ook Bergen, Schoorl en Heiloo een volksmuziekschool.

Oprichting van de Volksmuziekschool

Mevrouw Holzmüller-Teengs was in 1958 de drijvende kracht achter de oprichting van de Alkmaarse Volksmuziekschool en bleef dat nog jarenlang als bestuurslid. De lessen, gegeven in de Lindenschool, Lidwinaschool en Julianaschool, waren een groot succes. Leerlingen stroomden toe en de docenten van het eerste uur (G. van Idsert, I.M. Visser en mevrouw Y. Gieschler) konden de groei al snel niet meer aan. Tien jaar later waren er veertig leraren, die duizend leerlingen onder hun muzikale hoede hadden. Lessen op alle instrumenten waren mogelijk en ook zeer jonge kinderen konden cursussen (‘spel en ritmiek’) volgen.

Ruimtegebrek

Maar het succes had ook een schaduwzijde, in dit geval de huisvesting. Door de snelle groei was steeds meer ruimte nodig. Er werd op een gegeven moment in 41 ruimten verdeeld over 27 verschillende panden les gegeven, zelfs bij docenten thuis. De huisvesting bleef jarenlang een groot probleem. Het ene plan na het andere werd ontwikkeld, er werd zelfs door de leerlingen gedemonstreerd. Uiteindelijk werd in 1974 een oplossing gevonden door huisvesting in een voormalig bejaardenhuis, het gebouw van de Piusstichting aan het Nassauplein.

Onzekerheden bij 25-jarig bestaan

In november 1983 vierde de school het 25-jarig bestaan, maar onzekerheden overschaduwden het feest. De kosten voor het muziekonderwijs werden te hoog en het einde leek nabij. Het bleek een landelijk probleem en veel muziekscholen werden samengevoegd met andere culturele onderwijsvormen. Ook in Alkmaar koos men hiervoor. Het creativiteitscentrum Scarabee, gehuisvest in de ateliers in De Vest, zou opgeheven worden. Ondanks verzet van de Scarabeedocenten werd een aantal cursussen van het centrum ondergebracht in de muziekschool, dat zich daarmee ontwikkelde tot een ‘Instituut voor Kunstzinnige Vorming’, later Alkmaars Centrum voor Kunstzinnige Vorming. Ook het Jeugd Theater Alkmaar sloot zich na enige tijd erbij aan. Noodgedwongen moest de school inkrimpen en het pand aan het Nassauplein verlaten. Nieuwe huisvesting werd gevonden in de leegstaande Vondelschool. Een dependance in Alkmaar-Noord werd gesloten.

Cultuurcentrum op het Canadaplein

Een voorlopig einde in de ontwikkelingen van de afgelopen vijftig jaar is de verhuizing in 2000 naar het Canadaplein. Op dat moment kreeg de voormalige muziekschool een nieuwe naam: Artiance. De school die begon met drie docenten en 88 leerlingen is inmiddels uitgegroeid tot een veelzijdig centrum dat onderwijs en activiteiten biedt in de meest uiteenlopende vormen van kunst, voor iedereen die daar interesse in heeft.
Gehuisvest in hetzelfde gebouw als de Openbare Bibliotheek en het Stedelijk Museum is de voormalige Volksmuziekschool daarmee een waardevolle aanvulling voor het ‘Cultuurplein’.

Publicatiedatum: 22/08/2011