Op 1 juni opent het Amsterdamse Stadsarchief haar deuren weer voor publiek. De tentoonstellingen, de Schatkamer, het Informatiecentrum en de Studiezaal zijn vanaf die datum open op de gebruikelijke openingstijden. De bezoeker heeft de keuze uit maar liefst drie tentoonstellingen.
>
2 min
De (vernieuwde) stelling van Amsterdam is aangelegd tussen 1881 en 1914. Zij wordt gevormd door een ring van vijfenveertig verdedigingswerken waarmee de hoofdstad kon worden verdedigd door het land buiten de stelling ongeveer een halve meter onder water te zetten (inundatie). Dat is te ondiep voor schepen en te diep voor man en paard. Fort Hoofddorp maakt daarvan deel uit.
>Op de Noorderbegraafplaats in Hilversum liggen zestien Britse militairen van de Polar Bear Divisie begraven, die in 1945 omgekomen zijn tijdens de ontwapening van Duitse troepen bij Paleis Soestdijk. Het Faces to Graves project wil in contact komen met nabestaanden van de soldaten.
> 2 min
Kunnen gebeden het verloop van een zeeslag beïnvloeden? Je zou het haast denken als je over dominee Salomon van Til leest. Van Til was predikant Huisduinen in 1673. Vlak voor de kust van Kijkduin, onder Huisduinen, werd in dat jaar slag geleverd tussen de Hollanders en een Engels-Franse vloot.
>Naar aanleiding van 75 jaar bevrijding was vorig jaar de tentoonstelling “Onvrijheid Toen en Nu” te zien in Museum Kennemerland. Daarbij kon de bezoeker verschillende video-interviews bekijken waarin diverse IJmonders vertelden over hun eigen ervaringen tijdens de bezetting. Helaas door corona en lockdown heeft niet iedereen de mogelijkheid gehad om bij het museum langs te komen. Naar aanleiding van deze tentoonstelling heeft het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland drie dagboeken uitgebracht.
> 2 min
Welke plaats vind jij het meest kenmerkend voor Noord-Holland? Ko Minneboo kiest als zijn historische plek het ‘Carillon’. ‘Zo noemen wij in Den Helder het monument op het Helden der Zeeplein’. Geen zeehelden als De Ruyter, maar mannen die in vliegende storm naar schepen in nood voeren. Zoals Dorus Rijkers. Zijn dood gaf de aanzet tot dit ‘Carillon’. En Michiel de Ruyter? Die joeg bij Kijkduin een grote invasievloot naar huis.
>Op de Dam staan twee monumenten ter nagedachtenis aan de Tweede Wereldoorlog. Het Nationale Monument én het Memorial Damslachtoffers 7 mei 1945 namenmonument. Luister via de audiotour naar het verhaal achter beide monumenten.
> 1 min
Vele Nederlandse zeelieden waren tijdens de Tweede Wereldoorlog vijf jaar lang van huis. Zo ook Laurens Johannes Swart (1891-1977). Op 19 april 1940 voer hij als chef hofmeester uit op het m.s. Tanimbar van de Stoomvaart Maatschappij Nederland (SMN), om pas weer in juli 1945 per m.s. Salland van de Koninklijke Hollandsche Lloyd (KHL) naar huis terug te keren. Een reis die een oorlog lang duurde.
>Rondom het herdenken en vieren van 76 jaar vrijheid in Nederland organiseert het Regionaal Historisch Centrum Vecht en Venen een digitale tentoonstelling getiteld ‘Het archief als getuige van de Tweede Wereldoorlog’. Vanaf 31 maart zijn er verschillende artikelen en video’s te vinden op de archiefwebsite en social media. Daarnaast wordt een serie artikelen in lokale kranten geplaatst.
> 2 min
Er wordt momenteel hard gewerkt aan de Zaandamse nieuwbouwwijk Gouwpark. De acht straten in deze naast het Zaans Medisch Centrum gelegen buurt worden vernoemd naar evenveel Zaandamse verzetsstrijders. Ter gelegenheid daarvan presenteren de Contactgroep Verzetsgepensioneerden 1940-1945 Zaanstreek-Waterland en het Zaans Verzet een boekje, bestemd voor de nieuwe bewoners van Gouwpark.
> 1 min
Nederland werd tussen 1940 en 1945 volgeplakt met overheidsaffiches. De bezettingsmacht maakte zijn bedoelingen duidelijk met een niet aflatende stroom aanwijzingen, verordeningen en bekendmakingen. Tussen de regels kon de bevolking lezen hoe de oorlog verliep. In 1940 was er meestal nog sprake van zachte drang, maar gedurende de tweede oorlogshelft nam het aantal genadeloze bevelen snel toe. Honderden opeenvolgende nazistische muurbiljetten koppelden een mengeling van ge- en verboden aan straffen voor overtreders. Hoe ernstiger de tekst en zwaarder de sancties, hoe moeilijker het regime standhield.
> 1 min
In afwachting van de heropening heeft het Amsterdamse Verzetsmuseum haar nieuwe tentoonstelling over de Februaristaking alvast via de website toegankelijk gemaakt.
>Wie kent ze niet, de bunkers in het landschap, verborgen onder het zand of overwoekerd door de natuur. Soms zijn het alleen nog maar betonnen ruïnes, symbolen van de Duitse bezetting. Maar met hun karakteristieke, fotogenieke vormen kunnen ze van een onverwachte schoonheid zijn. De bunkers van de Atlantikwall zijn inmiddels belangrijk erfgoed. Hun aanwezigheid houdt de herinnering aan de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog levend.
> 1 min
De Februaristaking, op 25 en 26 februari 1941, was het grote protest van de Nederlandse bevolking tegen het antisemitisme en de terreur van de Duitse bezetter. Dit jaar is het precies 80 jaar geleden dat de staking plaatsvond.
> 2 min
In 2021 is het 80 jaar geleden dat er in Amsterdam op 22 en 23 februari twee razzia’s plaatsvonden, waarbij bijna 400 Joodse mannen werden opgepakt en gedeporteerd. 387 van hen werden vermoord, slechts twee mannen hebben het overleefd. De razzia’s leidden tot een golf van ontzetting en waren de directe aanleiding voor de Februaristaking.
> 2 min
Het project ‘Oorlog in Arcadië, 1940-1945’ van Nederlandse Kastelenstichting en Gelders Genootschap wordt gesteund met een bijdrage van €188.000,- van het Mondriaanfonds. De wijze waarop kastelen en buitenplaatsen een rol hebben gespeeld in de Tweede Wereldoorlog en wat de invloed van de oorlog tot op heden hierop is zullen door onderzoekers Elyze Storms-Smeets en Fred Vogelzang onderzocht worden. Het plan is om het onderzoek op 1 januari 2021 te starten. Het onderzoek loopt voor de duur van circa drie jaar. De onderzoekers zijn op zoek naar aanvullende informatie, documentatie en illustraties. Alle verhalen zijn welkom!
> 3 min
In 2020 is het 75 jaar geleden dat Nederland werd bevrijd en er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. Om dit te markeren is het landelijke project 75 jaar vrijheid opgezet, waar ook het Purmerends Museum aan meedoet met de tentoonstelling ‘De vergeten oorlog. Indische verhalen.’ Het museum werkte hierin onder meer samen met het Indisch Herinneringscentrum in Den Haag.
> 1 min
Dit jaar is het 75 jaar geleden dat de Zaanstreek werd bevrijd na vijf jaar oorlog, geweld en onderdrukking. De tentoonstelling De Zaanstreek in oorlogstijd toont voor welke onmogelijke keuzes de Zaankanters stonden tijdens de Duitse bezetting. De tentoonstelling is digitaal geopend door presentator en journalist Merel Westrik. Westrik sprak de audiotour van de tentoonstelling in.
> 3 min
Eén van de activiteiten die het Waterlands Archief dit jaar ontwikkelt in het kader van 75 jaar vrijheid, is een digitale wandelroute. De wandelroute voert langs negentien locaties in het centrum van Purmerend, die een link hebben met de Tweede Wereldoorlog.
> 1 min
Het Noord-Hollands Archief en het Netwerk Oorlogsbronnen slaan de handen ineen bij een nieuw vrijwilligersproject. Door het digitaal invoeren van informatie over de doodsoorzaak van circa 12.000 overleden Haarlemmers tijdens de Tweede Wereldoorlog, komt er een nieuwe bron van waardevolle informatie beschikbaar. Zo krijgen we beter inzicht in Haarlem in oorlogstijd, door informatie over bijvoorbeeld welke overlijdensoorzaken in welk jaar meer voorkwamen. De overledenen krijgen ook een gezicht. Door de ‘doodsbriefjes’ aan Oorlogslevens.nl toe te voegen komen deze in context te staan van andere bronnen over hun leven in oorlogstijd.
> 1 min