3 min

Jan II van Egmont, bijnaam Jan met de bellen.

Jan met de bellen en zijn vrouw krijgen samen twee zoons, Arnout en Willem. Helaas overlijdt zijn vrouw amper zes jaar na de huwelijksinzegening (in 1415). In de Slotkapel ligt een genealogisch schema waarop te zien is dat vrijwel alle regerende vorsten van Europa Jan II als voorouder hebben. Ook onze huidige koningin Beatrix!

Jan II van Egmont, bijnaam Jan met de bellen. Beeld: Regionaal Archief Alkmaar.

Jan II van Egmont

Jan II van Egmont (1385-1451) is de zoon van Arent van Egmont en Jolande, gravin van Leiningen. Hij huwt in 1409 Maria van Arkel. In datzelfde jaar volgt hij zijn vader op als heer van Egmond. De familie woont in het kasteel, het Slot op den Hoef. Tegenwoordig zien we alleen nog de fundamenten van dit kasteel in de slotgracht tezamen met een brokstuk van de rentmeesterstoren.

Hoekse en Kabeljauwse Twisten

Jan II van Egmont is een vurig ‘Kabeljauw’. Het conflict tussen de Hoeken en Kabeljauwen is een strijd tussen verschillende partijen in de top van het graafschap Holland. Adel en steden zijn bij de twisten betrokken. De strijd woedt gedurende de tweede helft van de veertiende en de vijftiende eeuw in Holland en heeft uiteindelijk bijna honderd jaar geduurd. In oorlogstijd draagt Jan II een gordel met zilveren bellen aan zijn harnas waaraan hij zijn bijnaam ‘Jan met de bellen’ te danken heeft.

Kabeljauw

Voor het ontstaan van de namen ‘Kabeljauwen en Hoeken’ zijn meerdere verklaringen. De Kabeljauwen werden zo genoemd, omdat het wapen van het geslacht Beieren – voor wie zij vochten – aan de schubben van een vis doet denken. Een andere verklaring is dat de vis kabeljauw naarmate ze groter wordt steeds meer gaat eten, waardoor ze nog weer groter en sterker wordt en weer meer gaat eten. De tegenstanders kregen de naam Hoeken, omdat met een Hoek (haak) een kabeljauw gevangen kan worden.

Ruzie met Abdij van Egmond

Jan met de bellen strijdt niet alleen voor de Kabeljauwen. Ook ligt hij tijdens zijn regering herhaaldelijk overhoop met de abt van Egmond. Zo erg zelfs dat zowel de abt als de prior op de vlucht slaat. Jan II wil niet langer als werknemer (advocatus of ‘bedrijfsleider’) van de Abdij van Egmond door het leven gaan, maar als onafhankelijk edele. Om uit te dragen dat hij ‘eigen baas’ is, laat hij de Slotkapel vergroten (in 1430) en sticht een eigen kapittel (gemeenschap) van zes kanunniken (katholieke geestelijken).

Grafzerk in de Slotkapel

Op 66-jarige leeftijd sterft Jan II van Egmont in zijn kasteel. Hij wordt begraven in de Slotkapel. Eind jaren negentig wordt – bij de zoveelste restauratie van de Slotkapel – de zerkenvloer aangepakt. De Slotkapel verandert tijdelijk in een reusachtige zandbak. De deksteen van de zerk van Jan II komt tevoorschijn en krijgt als oudste overgebleven grafzerk een ereplaats in de nu volledig gerestaureerde kapel.

Auteur: Tanja Schermerhorn, regiocorrespondent ONH Noord-Kennemerland.

Bronnen

– De informatie en basis voor deze tekst is te danken aan de bijdrage en medewerking van Jos Hof, amateur-historicus, bestuurslid Stichting Restauratie Slotkapel.

– Ook is informatie gebruikt van www.slotkapel-egmond.nl en www.egmondonline.nl

– Het boek ‘De stadt Alkmaer met haere dorpen. Door Gijsbert Boomkamp. Een beschrijving uit 1790 van historisch erfgoed in NH (2010, Stichting Uitgeverij NH i.s.m. Regionaal Archief Alkmaar).

– Wikipedia.nl

Publicatiedatum: 06/06/2011