2 min
Verborgen verhalen in eeuwenoude stenen
De stenen van de omgevallen toren werden in 1594 gebruikt om het koor – het deel waar zich het hoofdaltaar bevindt – dicht te metselen. Er kon weer gekerkt worden in dit kleine stukje van het oorspronkelijke gebouw.
Halverwege de vorige eeuw dreigde weer onheil. Er werd aardgas ontdekt onder de Bergense bodem. Een groep nijvere gasexploitanten wilde ‘de hele zaak’ slopen en er een parkeergarage voor in de plaats zetten. Dit plan is gelukkig nooit uitgevoerd.
Steengruis voor pestwater
In de zuidmuur is in een hoeksteen van het gebouw een kerf te zien. Die is ontstaan omdat in de middeleeuwen gelovigen hier steengruis uit de muur schraapten met een scherp voorwerp. Thuis deden ze dit gruis in een beker water. De volgende dag dronken ze dit water op. Men dacht dat een heilzame kracht vanuit de kerkmuren was overgegaan in het water en de drinker zou behoeden tegen besmetting met de alomtegenwoordige pest.
Ruïnekerk te Bergen. Reproductie; de oude kerk werd verwoest op 21 februari 1574. Beeld: Regionaal Archief Alkmaar.
Kogelgaten in de zuidmuur
In de zuidmuur zijn veel kogelgaten te vinden. Ze zijn afkomstig uit 1799. In dat jaar vochten de Fransen en het Bataafse leger rond de kerk tegen de Engelsen en de Russen. De Engelsen waren te laat, omdat ze eerst fatsoenlijk wilden ontbijten. De Russen waren zo uitgehongerd dat ze zelfs kanonnenvet aten. Ze wisten ook de voorraad Franse wijn te plunderen die in Bergen lag opgeslagen. Met alcohol en kanonnenvet in je maag is het moeilijk richten met de geweren. De Frans-Bataafse troepen wonnen de Slag bij Bergen en zo kon later Napoleon zijn gang gaan. Hij zorgde ervoor dat het torentje onderhouden werd door de gemeente (en dat is zo gebleven tot op de dag van vandaag). De soldaten moesten altijd kunnen zien ‘hoe laat het was’!
Mozaïek- en grafstenen
Alle graven rond en in de kerk zijn geruimd. De grafstenen die buiten bij de toegang tot de kerk te zien zijn, zijn vooral van binnen de kerk afkomstig. Deze zijn buiten de kerk op een rij neergelegd, omdat ze te mooi waren om weg te gooien. Er liggen dus geen graven onder. Eind jaren vijftig werd de kerk vergroot tot de huidige omvang en ‘in oude luister’ hersteld. Er ligt een mozaïekvloer van ontelbare veelkleurige steentjes en het dakgewelf is schitterend beschilderd. De Ruïnekerk is met al zijn historie een beeldbepalend dorpsgezicht en het behoud meer dan waard.
Auteur: Tanja Schermerhorn, regiocorrespondent ONH Noord-Kennemerland.
De informatie en basis voor deze tekst is te danken aan de bijdrage en medewerking van de Stichting Vrienden van Ruïnekerk Bergen NH, Henk van Oort.
– Het boek ‘De stadt Alkmaer met haere dorpen. Door Gijsbert Boomkamp. Een beschrijving uit 1790 van historisch erfgoed in NH’ (2010, Stichting Uitgeverij NH i.s.m. Regionaal Archief Alkmaar).
Publicatiedatum: 06/06/2011
Vul deze informatie aan of geef een reactie.