Aan de Comeniuslaan op de grens van Naarden en Bussum staat een bijzonder gebouw. Met zijn zonnige witgepleisterde muren, raamkozijnen in Moorse stijl en zelfs een heuse minaret lijkt het wel een moskee, maar niets is minder waar. Dit rijksmonument is in 1916 gebouwd als sigarettenfabriek ‘Palazzo’ voor de tabaksfirma van Antonius Weurman.
>Naarden was vroeger een échte textielstad. Eeuwenlang werd hier laken (wollen stof) van hoge kwaliteit gemaakt en verkocht. Van schaap tot kledingstuk was dat een intensief proces, waar veel verschillende ambachtslieden bij betrokken waren. Twee lakenloodjes in de collectie van het Nederlands Vestingmuseum herinneren aan dit rijke verleden.
>Het Van Gogh-jubileumjaar eindigt met een bijzondere tentoonstelling over kunst aan de Seine. Waarom schilderden de kunstenaars Van Gogh, Seurat, Signac, Bernard en Angrand aan deze rivier vlak buiten Parijs? Je ontdekt het in het Van Gogh Museum.
>
2 min
De Zaanstreek is het oudste industriegebied van Europa. Aan de oevers van de rivier de Zaan, de levensader van de streek, trekt de kenmerkende industrie zich de laatste jaren steeds meer terug. Leegstaande fabrieken worden gesloopt of krijgen nieuwe bestemmingen, met andere bewoners of gebruikers. Veel industriegebieden in Nederland maken zo’n grote ruimtelijke en sociale transitie door, maar nergens is die verandering zo goed zichtbaar als langs de Zaan. Uniek aan de Zaanstreek is dat lang niet alle bedrijvigheid verdwijnt, waardoor hier een bijzondere mix ontstaat van wonen en werken. Documentair fotografen Bert Verhoeff en David Galjaard tonen in 125 nieuwe werken een spannend tijdsbeeld van een streek in ontwikkeling.
> 2 min
De Gooise havenstad Huizen telt één provinciaal monument: de Kalkovens. Als oudste industrie van Huizen vormen de vier torens nog altijd een karakteristiek gezicht aan de haven. Niet voor niets is de voormalige schelpkalkfabriek nu een gewilde evenementenlocatie. Maar wat werd hier vroeger precies gemaakt en waarom was deze industrie zo belangrijk voor Huizen?
>Terwijl we momenteel hard bezig zijn om erfgoed te verduurzamen, verdwijnt een monument dat lange tijd de Europese skyline heeft gedomineerd én symbool staat voor de milieuproblematiek, van de horizon. Hoewel oude fabrieksschoorstenen als erfgoed worden gezien, gaan er toch elke dag een paar tegen de vlakte. Om meer aandacht te vragen voor dit erfgoed heeft EFAITH het jaar 2023 omgedoopt tot Jaar van de Fabrieksschoorsteen.
> 4 min
In de maand oktober vindt alweer de 8ste editie van IFIKZ (Festival Zaanse Industriecultuur) plaats. Het is wederom een prachtige Zaanse samenwerking geworden tussen de wereld van cultuur, de industrie en de inwoners zelf. Het resultaat is te bewonderen in drie verhalen, elk in een eigen kunstvorm gegoten: De grote buitenexpo “Smaakmakers aan de Zaan” (fotografie), de theatervoorstelling “KRUIT” (in het HEM) en de filmvertoning van “De Schoolmeester” (in de Fabriek).
> 2 min
In de middeleeuwen werden kleurstoffen uit planten gebruikt om gekleurd textiel te maken. Archeologische vondsten laten zien dat al vanaf de bronstijd schapenwol werd geverfd. De meest gebruikte kleuren waren blauw, rood, geel, bruin en groen.
>Komend weekend gaat de Week van de Industriecultuur 2021 van start! Vanwege de nasleep van corona is er dit jaar een compacter programma, maar toch zijn er weer diverse bedrijven die hun deuren voor het geïnteresseerde publiek openzetten. De verhalen van de industrie komen tot leven met behulp van rondleidingen, theater en workshops in het Noordzeekanaalgebied. In het programma is er in de herfstvakantie van 15 tot en met 24 oktober voor jong en oud van alles te doen in IJmuiden, Beverwijk en de Zaanstreek!
> 2 min
Geluiden maken de stad. Wat zou Amsterdam zijn zonder rinkelende trambellen, de weemoedige klanken van een draaiorgel of het geroezemoes op de markt? Maar geluiden kunnen naast nostalgie ook irritatie oproepen. Denk aan de vaak beklaagde rolkoffers, overvliegende vliegtuigen of luide ringtones van mobiele telefoons. Welke geluiden hoorde men vroeger in de stad en wat was er toen anders dan nu?
>Met ingang van zaterdag 3 juli is in het IJmuider Zee- en Havenmuseum in de Industriezaal een nieuwe, permanente, tentoonstelling te zien over het ontstaan en de ontwikkeling van industrieën in Velsen zowel langs het kanaal als in de havens. Een ontwikkeling ontstaan sinds en door de opening van het Noordzeekanaal in 1876.
> 1 min
De hele maand oktober is door de gehele Zaanstreek, van Hembrugterrein tot Wormerveer, een foto-expositie te zien over de Zaanse industriecultuur ten tijde van de wederopbouw (jaren 50’). De expositie volgt de Zaan van zuid naar noord en belicht onderweg een aantal Zaanse industriële Iconen, 10 om precies te zijn.
> 2 min
Het was even spannend of het dit jaar zou kunnen plaats vinden: de jaarlijkse Week van de Industriecultuur, waarin bedrijven hun deuren openzetten en de historische verhalen van de industriële geschiedenis tot leven komen met behulp van theater en workshops in het Noordzeekanaalgebied. Maar met een aangepast programma is er in de herfstvakantie van 9 tot en met 18 oktober toch van alles te doen in IJmuiden, Beverwijk en de Zaanstreek!
> 1 min
Het is een zonnige zomerdag in 1971 als één van de reactoren op de latex-afdeling van het chemische bedrijf Marbon begint te lekken. Een heftige explosie volgt, met rampzalige gevolgen. Voor de Amsterdamse brandweer betekent het de grootste ramp sinds de Tweede Wereldoorlog.
>Deze zomer neemt Jan Feith je mee op reis door onze provincie. Zijn historische teksten uit het album ‘Zwerftochten door ons land: Noord-Holland’ (1933) geven een beeld van zonnige duinen, drukke pleinen en pittoreske polders. Deze week: ‘Langs de Zaanstreek’.
>Bij het Haarlemse restaurant en stadsstrand De Oerkap aan het Spaarne is het verleden nog goed te zien. Het ruige, industriële gebouw was ooit een leer- en drijfriemenfabriek, die nationale bekendheid genoot.
>Buitenplaats Leeuw en Hooft in Heemstede was in de 18de eeuw in gebruik als kamferstokerij. Een slimme zet van een Amsterdams koopmansechtpaar, in een tijd dat een ‘buiten’ toch vooral een statusobject was.
>De Zaanstreek kent een zeer uitgebreide industriële geschiedenis en is daarmee één van de meest bekende plekken waar het Hollandse industriële erfgoed zijn sporen heeft achter gelaten. Het geheugen van de Zaanstreek is in het Gemeentearchief Zaanstad te vinden, waar boeken, tekeningen, verslagen, prenten, kaarten en foto’s over het gebied van vroeger tot nu verhalen. Hier een dwarsdoorsnede van de Zaanse industriële geschiedenis aan de hand van vijf waardevolle stukken uit het archief.
>De Koninklijke Nederlandse Hoogovens, Staalfabrieken NV (KNHS), Corus en Tata Steel. Verschillende namen voor dezelfde staalfabriek met een indrukwekkend verleden.
>Het is 1592 en de eerste tumultueuze jaren van de Nederlandse Opstand zijn voorbij als Cornelis Cornelisz. van Uitgeest, ook wel Krelis Lootjes genoemd, de houtzaagmolen uitvindt.
>