“Over de rand van het koggeschip bungelt een naakte Jonas. Een merkwaardig kleine walvis wacht hem op in het water. Vanuit de kajuit kijkt een man met mooie ogen en een donkere walrussnor ons aan. We staan oog in oog met de Middeleeuwen.”
>Er wordt momenteel hard gewerkt aan de Zaandamse nieuwbouwwijk Gouwpark. De acht straten in deze naast het Zaans Medisch Centrum gelegen buurt worden vernoemd naar evenveel Zaandamse verzetsstrijders. Ter gelegenheid daarvan presenteren de Contactgroep Verzetsgepensioneerden 1940-1945 Zaanstreek-Waterland en het Zaans Verzet een boekje, bestemd voor de nieuwe bewoners van Gouwpark.
>Nederland werd tussen 1940 en 1945 volgeplakt met overheidsaffiches. De bezettingsmacht maakte zijn bedoelingen duidelijk met een niet aflatende stroom aanwijzingen, verordeningen en bekendmakingen. Tussen de regels kon de bevolking lezen hoe de oorlog verliep. In 1940 was er meestal nog sprake van zachte drang, maar gedurende de tweede oorlogshelft nam het aantal genadeloze bevelen snel toe. Honderden opeenvolgende nazistische muurbiljetten koppelden een mengeling van ge- en verboden aan straffen voor overtreders. Hoe ernstiger de tekst en zwaarder de sancties, hoe moeilijker het regime standhield.
>In 2021 is het 80 jaar geleden dat er in Amsterdam op 22 en 23 februari twee razzia’s plaatsvonden, waarbij bijna 400 Joodse mannen werden opgepakt en gedeporteerd. 387 van hen werden vermoord, slechts twee mannen hebben het overleefd. De razzia’s leidden tot een golf van ontzetting en waren de directe aanleiding voor de Februaristaking.
>In 2021 bestaat de Vereniging Historisch Purmerend maar liefst 50 jaar en dat moet gevierd worden! Met onder meer een boek en een speciale ledenpas wordt aandacht besteed aan dit bijzondere jubileum.
>Het is ‘een enorme suikertaart van ijzer en glas’, maar ook een ‘ondeugdelijk tochtgat.’ En toch is het in 1864 geopende Paleis voor Volksvlijt 65 jaar lang een zeer geliefde plek van vermaak aan het Amsterdamse Frederiksplein. Tot een alles verzengende brand daar een eind aan maakt.
>Na zes weken grote vakantie is het vandaag zover: de basisscholen in Noord-Nederland zijn weer open! Gezien de grote klassen is het lastig voor te stellen dat vroeger alle dorpskinderen les kregen in één klaslokaal. In het oude schooltje in Oosthuizen gaf kinderboekenschrijver Johan Kieviet les. Hier schreef hij zijn eerste boek over Dik Trom. De tentoonstelling ‘Schrijvende onderwijzers’ in het schooltje van Dik Trom is nog tot en met 25 oktober te bezoeken.
>In het verarmde Amsterdam van de negentiende eeuw werden jaarlijks honderden kinderen te vondeling gelegd. Nanda Geuzebroek verdiepte zich in het droevige verhaal van deze kinderen. Haar onderzoek resulteerde in een boek en een bijzondere tentoonstelling, die tot 4 oktober 2020 in het Amsterdamse Stadsarchief te zien is.
>28 april 2020 verscheen ‘Bakvis in oorlogstijd: Het dagboek van Miep Diesel’. Op 30 april overhandigde Hilde van Garderen – dochter van Miep Diesel – het manuscript aan de Haarlemse burgemeester Jos Wienen, die op zijn beurt het eerste exemplaar van ‘Bakvis in oorlogstijd’ presenteerde.
>Dit jaar vieren we 75 jaar bevrijding in het besef dat we samen verantwoordelijk zijn om deze vrijheid door te geven. Maar hoe gaan we met deze geschiedenis om? Hoe onderzoeken en herdenken we, en vooral: hoe betrekken we jonge mensen hierbij? Deze belangrijke vragen vormden voor Museum Hilversum vijf jaar lang de leidraad voor een onderzoek naar Hilversum in oorlogstijd en de zoektocht om jongeren te betrekken.
>‘Goddank, de crisis is voorby, jullie zullen je heele leven het gevoel hebben dat je in je jonge jaren een nachtmerrie hebben gehad’, schreef Arthur van Schendel in 1945 aan een jeugdige kennis en hij vatte daarmee de stemming goed samen. Maar niet iedereen haalde opgelucht adem: voor sommige schrijvers was de bevrijding juist het begin van de ellende. Je leest er alles over in de nieuwe online tentoonstelling van het Literatuurmuseum.
>Naast de landingsbaan van Schiphol staat een huis. Het is het woonhuis van het bejaarde echtpaar Wout en Jo de Rooij. Grote buurman Schiphol heeft langzaam alle boerderijen en dorpen in het gebied opgeslokt, maar de daglonerswoning van de familie De Rooij is blijven staan. Nu hebben de kinderen en kleinkinderen van Wout en Jo uitzicht op de vliegtuigen die opstijgen vanaf de Buitenveldertbaan: ‘Een prachtgezicht’.
>Op 20 december verschijnt het boek ‘Ken je me land?’, waarin geschiedenisdocent Loek van Straaten verhaalt over zijn tochten door Kennemerland, gelardeerd met persoonlijke verhalen en historische anekdotes over het gebied.
>De Duitse keizer Wilhelm II en zijn zoon vluchtten in november 1918 naar het neutrale Nederland. De kroonprins zou vijf jaar lang onderdak krijgen op het oude eiland Wieringen, waar hij zich als een echte vrouwenverslinder gedroeg.
>Fortgeesten, geheime gangen en militaire geheime plakplaatjes, het komt allemaal voor in ‘Herauten op de Stelling’, het derde en voorlopig laatste boek van Agnes de Boer over de Stelling van Amsterdam.
>Vogels, wijnliefhebbers en saunagasten, ze hebben allemaal baat bij de forten die destijds als onderdeel van de Stelling van Amsterdam zijn gebouwd. Agnes de Boer sprak met mensen die op de forten hebben gewoond en gewerkt. Dat leidde tot drie boeken, waarvan het laatste deel net is verschenen.
>De familie Visser ’t Hooft woonde in de 19e en het begin van de 20e eeuw in grote buitenhuizen. Caspar Visser ’t Hooft schreef er een boek over, waarin hij niet alleen de zeven buitenplaatsen opzoekt, maar ook levendige beschrijvingen geeft van de kleurrijke karakters die er woonden.
>Goed nieuws voor alle liefhebbers van dialect: het Volendams is op papier vastgelegd. In het onlangs verschenen boek ‘Over Volendams gesproken’ nemen vader en zoon Jan en André Kes de lezer mee langs de herkomst en kenmerken van het levende Volendamse dialect.
>Alles wat je over Huizen moet weten, staat in de vlot geschreven en rijkelijk geïllustreerde ‘Canon van Huizen’.
>‘Zonder Jan Cremer was ik een leven gaan lijden als dat van mijn moeder: Trouw aan mijn man en kinderen, een rijtjeshuis en een baan in de zorg.’
>