‘Goddank, de crisis is voorby, jullie zullen je heele leven het gevoel hebben dat je in je jonge jaren een nachtmerrie hebben gehad’, schreef Arthur van Schendel in 1945 aan een jeugdige kennis en hij vatte daarmee de stemming goed samen. Maar niet iedereen haalde opgelucht adem: voor sommige schrijvers was de bevrijding juist het begin van de ellende. Je leest er alles over in de nieuwe online tentoonstelling van het Literatuurmuseum.
>
1 min
Naast de landingsbaan van Schiphol staat een huis. Het is het woonhuis van het bejaarde echtpaar Wout en Jo de Rooij. Grote buurman Schiphol heeft langzaam alle boerderijen en dorpen in het gebied opgeslokt, maar de daglonerswoning van de familie De Rooij is blijven staan. Nu hebben de kinderen en kleinkinderen van Wout en Jo uitzicht op de vliegtuigen die opstijgen vanaf de Buitenveldertbaan: ‘Een prachtgezicht’.
>Op 20 december verschijnt het boek ‘Ken je me land?’, waarin geschiedenisdocent Loek van Straaten verhaalt over zijn tochten door Kennemerland, gelardeerd met persoonlijke verhalen en historische anekdotes over het gebied.
> 1 min
De Duitse keizer Wilhelm II en zijn zoon vluchtten in november 1918 naar het neutrale Nederland. De kroonprins zou vijf jaar lang onderdak krijgen op het oude eiland Wieringen, waar hij zich als een echte vrouwenverslinder gedroeg.
> 2 min
Fortgeesten, geheime gangen en militaire geheime plakplaatjes, het komt allemaal voor in ‘Herauten op de Stelling’, het derde en voorlopig laatste boek van Agnes de Boer over de Stelling van Amsterdam.
>Vogels, wijnliefhebbers en saunagasten, ze hebben allemaal baat bij de forten die destijds als onderdeel van de Stelling van Amsterdam zijn gebouwd. Agnes de Boer sprak met mensen die op de forten hebben gewoond en gewerkt. Dat leidde tot drie boeken, waarvan het laatste deel net is verschenen.
>De familie Visser ’t Hooft woonde in de 19e en het begin van de 20e eeuw in grote buitenhuizen. Caspar Visser ’t Hooft schreef er een boek over, waarin hij niet alleen de zeven buitenplaatsen opzoekt, maar ook levendige beschrijvingen geeft van de kleurrijke karakters die er woonden.
>Goed nieuws voor alle liefhebbers van dialect: het Volendams is op papier vastgelegd. In het onlangs verschenen boek ‘Over Volendams gesproken’ nemen vader en zoon Jan en André Kes de lezer mee langs de herkomst en kenmerken van het levende Volendamse dialect.
> 2 min
Alles wat je over Huizen moet weten, staat in de vlot geschreven en rijkelijk geïllustreerde ‘Canon van Huizen’.
>‘Zonder Jan Cremer was ik een leven gaan lijden als dat van mijn moeder: Trouw aan mijn man en kinderen, een rijtjeshuis en een baan in de zorg.’
> 5 min
Het schooltje van Dik Trom is een eenklassig schoolgebouwtje uit de late 19e eeuw. Schrijver C. Joh. Kieviet gaf er les en schreef er zijn beroemde Dik Trom reeks. Dankzij de inspanningen van velen is het sinds 2013 een kinderboekenmuseum.
>Als scholier werkte Anne-Goaitske Breteler in een voormalig walvisvaarderscafé, waar ze gefascineerd raakte door het recente walvisvaartverleden. Een verleden waaraan tegenwoordig niet graag meer wordt gedacht, terwijl de walvisvaart tijdens de wederopbouw een trotse bijdrage leverde aan de Nederlandse economie en identiteit.
>“Zie ginds komt de stoomboot, uit Spanje weer aan. Hij brengt ons Sint Niklaas, ik zie hem reeds staan!” Al meer dan honderd jaar zingen we deze regels luidkeels mee wanneer Sinterklaas half november een pittoreske haven in Nederland komt binnenvaren. Het is één van de meest toonaangevende sinterklaasliedjes en werd geschreven door de Amsterdamse schrijver, onderwijzer en humorist, Jan Schenkman. Het aanvankelijke versje werd door Schenkman geïntroduceerd in het eerste Sinterklaasboek, gevuld met fraaie handgekleurde litho’s en vrolijke anekdotes op rijm, uitgegeven in 1850 door Gerrit Theodoor Bom.
>Kinderboekenmuseum ‘Het Schooltje van Dik Trom’ ligt midden tussen de weilanden. Als je een bord passeert met : ‘Welkom in het land van Dik Trom’, weet je dat het niet ver meer is naar het oude schooltje, waar kinderboekenschrijver Johan Kieviet van 1883 tot 1902 les gaf. Alle dorpskinderen, van de eerste tot en met de zevende klas, kregen in dat ene lokaal les. In de naastgelegen onderwijzerswoning schreef Kieviet zijn eerste boek over Dik Trom, dat ondeugende jongetje met een hart van goud.
>Op 2 maart 1820 werd in de Korsjespoortsteeg in Amsterdam Eduard Douwes Dekker geboren. Hij ontwikkelde zich tot een intelligent kind dat de Latijnse school bezocht en al vroeg kritische vragen kon en durfde te stellen. Een reis naar Nederlands-Indië in 1838 zou het leven van de jonge Douwes Dekker voor altijd veranderen.
>Voor de Amerikaanse toeristen is hij een held, maar onder Nederlanders is hij veel minder bekend: Hansje Brinker, de jongen die zijn vinger in een dijk stopte en zo Nederland redde. Dat Hansje nooit bestaan heeft, is niet belangrijk. En wist je dat hij eigenlijk de creatie is van de Amerikaans kinderboekenschrijfster Mary Mapes Dodge? En dat al in 1865. In 1950 kreeg Hansje een welverdiend monument op de Woerdersluis in Spaarndam.
>Het beroemdste avontuur van Dik Trom is natuurlijk het omgekeerd ezeltje rijden. De ezel trok overdag de kar van Bertels, een koopman die handelde in stoffen, garen, band en spelden. De ezel van Bertels was een bijzonder dier dat heel hard kon lopen, vooral wanneer hij ’s avonds terug naar het land ging. Ondanks vele pogingen van de dorpsjongen was het niemand gelukt om op de rennende ezel te blijven zitten.
>De persoon van Hans Brinker is ontsproten aan de fantasie van de Amerikaanse kinderboekenschrijfster Mary Mapes Dodge. Zoals in het verhaal van het Noordhollands Archief op deze website wordt uitgelegd, is Hans Brinker niet de jongen die zijn vinger in de dijk steekt. Dat is immers een anonieme jongen die in Haarlem woont. Maar waar komt Hans Brinker zèlf vandaan?
>In Amerika was hij een held, maar in Nederland, het land waar hij woonde, was hij veel minder bekend. Dat was lange tijd het lot van Hansje Brinker, de jongen die het land zou hebben gered door zijn vinger in een lekkende dijk te stoppen. In 1950 kreeg deze mythische held zijn welverdiende monument. Sindsdien is zijn beroemde daad in drie dimensies te bewonderen op de Woerdersluis in Spaarndam. Niemand minder dan Prinses Margriet onthulde dit beeld. Het is natuurlijk allemaal fictie. Dit schijnbaar o zo Hollandse verhaal kennen we alleen maar omdat het in 1865 opdook in een Amerikaans kinderboek van de schrijfster Mary Mapes Dodge.
>