In de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder liggen twee damsluizen die bij de Stelling van Amsterdam horen. Deze sluizen moesten vroeger helpen om het gebied nabij Haarlem gemakkelijker onder water te zetten bij een vijandelijke aanval.
>Elke maand plaatst het Regionaal Archief Alkmaar een bijzonder archiefstuk uit de collectie in de schijnwerpers. Deze keer: een met de hand getekende kaart van de nieuwe polder de Zijpe van rond 1600. Op de kaart staat genoteerd wie de eigenaren van het verkavelde land waren.
>
3 min
Eeuwenlang, totdat halverwege de 19de eeuw de stadswallen werden geslecht, was er een waterspook of watermonster in Amsterdam dat de Bullebak heette. Dat wordt tenminste van generatie op generatie verteld – en dan moet het wel waar zijn.
>Met ingang van zaterdag 18 juni is in het Zee- en Havenmuseum een nieuwe tentoonstelling te zien over de sluizen van IJmuiden. In het jaar waarin Zeesluis IJmuiden, op dit moment de grootste sluis ter wereld, werd geopend mag een tentoonstelling over de sluizen in dit museum niet ontbreken.
> 1 min
In januari 2022 werd in IJmuiden de nieuwe Zeesluis geopend, de grootste ter wereld. Voor het Amsterdamse Scheepvaartmuseum was dat aanleiding een bescheiden fototentoonstelling in te richten over de aanleg van het Noordzeekanaal. Uitgebreidere aandacht is er voor de Amsterdamse haven.
> 6 min
Het water vormde al in de vroege Nederlanden een belangrijke partner bij het weerstaan van vijandelijke invallen. Zo ook het Haarlemmermeer. In het begin van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) vervulde het meer verschillende keren een belangrijke rol in de verdediging van steden tegen de Spanjaarden.
>Bij Fort Aalsmeer, onderdeel van de Stelling van Amsterdam, lag een complex netwerk van sluizen en kanalen. In oorlogstijd werden de kanalen gebruikt voor de toevoer van munitie naar het fort en in vredestijd maakten vooral plaatselijke boeren gebruik van het water voor het vervoer van suikerbieten. Bij oorlogsdreiging kon zelfs het zuidelijk gedeelte van de Haarlemmermeer ermee onder water worden gezet.
>Scheepvaart over zee heeft altijd een grote rol gespeeld in de Nederlandse geschiedenis, vooral tijdens de Gouden Eeuw. Dit gold ook voor de binnenvaart via het Haarlemmermeer, die Amsterdam en Haarlem met de grote steden in Zuid-Holland verbond. De vaarroutes gingen dwars door rivieren en vaarten, en langs kolken en sluizen.
>Het was op een mooie zondag ‘besaeyt met Menschen’ op de Spaarndammerdijk schreef Brederode (1585-1618). Hij had stadgenoten zien lopen over de dijk met zicht op het weidse polderland en het IJ. Even de stad ontvluchten – ook toen. Wandel (in gedachten) met Brederode mee de stad uit. De dijk op naar Spaarndam.
>Het Sluis Haven Informatiepunt SHIP IJmuiden verwelkomde dinsdagmiddag alweer de honderdduizendste bezoeker. De gelukkige bezoeker werd in het zonnetje gezet door Nienke Bagchus, directeur bij Rijkswaterstaat, die hem een exclusief bezoek aan het bouwterrein van de nieuwe zeesluis aanbood.
> 2 min
In het kader van 200 jaar Noordhollandsch Kanaal schreef historicus Maarten Hell voor ons een aantal verhalen over de geschiedenis van dit bijzondere kanaal. Dit vierde verhaal gaat over de ontwerper van het tachtig kilometer lange kanaal: Jan Blanken, een ingenieur op leeftijd.
>Niet alle oude gebouwen verdienen het predicaat provinciaal monument. Pak de fiets of trek de wandelschoenen aan en ga over het lange Jaagpad van De Kwakel (bij Uithoorn) naar de Tolhuissluis. Daar zie je bescheiden sluiswachtershuisjes met monumentale status. En een theetuin. Om bij te komen.
>Deze zomer neemt Jan Feith je mee op reis door onze provincie. Zijn historische teksten uit het album ‘Zwerftochten door ons land: Noord-Holland’ (1933) geven een beeld van zonnige duinen, drukke pleinen en pittoreske polders. Deze week: ‘IJmuiden, de haven van Groot-Amsterdam’.
>Als je wel eens door Amsterdam gefietst hebt, ben je er ongetwijfeld langs gekomen: de kleine brugwachtershuisjes aan het water. Sommigen gaan helemaal op in de wijk, anderen vormen juist een contrast met de omgeving. Vanaf 2018 is het mogelijk om te overnachten in deze kleine stukjes erfgoed.
>De Boerenboom is de meest nabij gelegen waterpoort ten noorden van de Koepoort, waar de Noorder-Boerenvaart en de Burgwal samenkomen. Dit is een van de twee overgebleven waterpoorten van de oude vestingwal uit 1600.
>Fort Kijkuit waakt naast het Hilversums Kanaal. Naast het fort staat de eeuwenoude molen Gabriël, genoemd naar een beroemde schilder die graag in deze streek kwam. Moest het fort de molen en het kanaal beschermen?
>In het watersportseizoen kan het razend druk zijn in de Mijndense sluis. Waar nu de sluis ligt, stroomde vroeger het riviertje de Drecht uit in de Vecht. De Drecht van Loosdrecht.
>‘Kan het niet zo, heren?’ opperde koning Willem I in 1816 tijdens een kabinetszitting over de aanleg van een nieuwe vaarweg van het IJ in Amsterdam naar de Noordzee. Met een potlood trok de koning een streep door het gebied ten westen van het IJ tot aan de zee. ‘Onbegonnen werk en veel te duur’, stelden zijn ministers.
>Op 24 oktober 1903 opende de toen 23-jarige koningin Wilhelmina officieus de gloednieuwe naar haar vernoemde sluizen in het centrum van Zaandam. Het jonge staatshoofd was te gast op de salonboot Zaandam I, de eerste boot die door de Wilhelminasluis werd geschut. Op de boot werd zij aangesproken door de oude sluiswachter die trots vermelde haar vader ook geschut te hebben.
>De Velserdijk is één van de oudste overgebleven dijktypes met sluisjes. Om die reden is de dijk een authentiek, waterstaatkundig zeldzaam geworden element in het landschap. Bovendien is de dijk, onderdeel van de IJdijken, van sociaalhistorisch en landbouwhistorisch belang vanwege de functie van bescherming van de weidegebieden.
>