Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Binnenkijker: stolpboerderij De Olmenhorst

Voor de serie ‘Binnenkijker’ van Boerderijenstichting Noord-Holland gaat agrarisch erfgoed specialist Anna Groentjes op bezoek bij bijzondere stolpboerderijen. Trotse eigenaren vertellen haar alles over de geschiedenis en het interieur van de stolp. De interieurs verschillen nog meer van elkaar dan de buitenkanten. Bij woonboerderijen zien we de zoektocht naar het toepassen van nieuwe functies, op basis van de oorspronkelijke indeling. Deze keer reist Anna af naar landgoed De Olmenhorst in de Haarlemmermeer.

>

‘Graaf Willem II’ opent droomfiliaal HEMA

Behalve met Vroom & Dreesmann en KOFA Spruyt zijn veel mensen in Alkmaar zeker bekend met het warenhuis dat de tand des tijds wél heeft doorstaan: de HEMA. Oftewel de ‘Hollandsche Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam’. Volgens de website van de HEMA was de winkelformule vanaf het begin bedoeld voor de ‘gewone man’. Het bedrijf werd opgericht door directieleden van de Bijenkorf met de succesvolle Woolworth-winkels in Amerika als voorbeeld. Hoewel de eerste HEMA al in 1926 in Amsterdam opende, duurde het nog tot 1959 voordat Alkmaar een vestiging kreeg. Dit had er voornamelijk mee te maken dat Alkmaar als een te kleine stad voor een vestiging werd gezien.

>

Zaanstreek kende een bloeiende cacao-industrie

De Zaanstreek kent een rijke traditie van cacao- en chocoladefabrieken. De eerste vracht cacaobonen arriveert in 1628 in de Amsterdamse haven, maar in die tijd is cacao nog een luxe product. Eind achttiende eeuw begint chocolade in prijs te dalen, zodat ook gewone mensen het kunnen betalen. Hoewel er vòòr die tijd wel enkele molens zijn die cacaobonen malen, komt de cacao-industrie in de Zaanstreek vooral in de negentiende eeuw op gang. Thijs de Gooijer, die de cacao-industrie langs de Zaan in kaart bracht, noemt Wormerveer een cacaodorp.

>

In de Zaanstreek wordt weer chocolade gemaakt

De Zaanstreek telde vroeger tal van cacao- en chocoladefabrieken. Heden ten dage wordt er nog wel cacao verwerkt, maar de chocoladefabrieken zijn inmiddels uit de streek verdwenen. Totdat De Euforij in Wormerveer de draad weer oppakte.

>

Collectie Joh. Enschedé: ‘De aandacht die het verdient’

Edzard Enschedé, bestuurslid van de Stichting Museum Enschedé, is ontzettend trots op het erfgoed van zijn familie. Uit alle historie en herinneringen één topstuk kiezen is moeilijk, dus besluit hij drie bijzondere objecten eruit te lichten waarmee hij zich persoonlijk verbonden voelt.

>

Noord-Hollands Archief vertelt het verhaal van Joh. Enschedé

Het Noord-Hollands Archief heeft het gehele archief van een van de oudste Nederlandse familiebedrijven in zijn depots: drukkerij Joh. Enschedé uit Haarlem. Vanaf 23 november is in de heropende Janskerk te Haarlem een permanente tentoonstelling te zien met deze iconische stukken.

> Book 2 min

Zaans bedrijf laat Nederlander ‘buitenlands’ eten

De bloei van handel en industrie in de Zaanstreek is voor een niet onbelangrijk deel te danken aan een aantal succesvolle doopsgezinde koop- en ambachtsfamilies. Het bekende ondernemersgeslacht Honig was één van hen. De familie was op meerdere fronten actief, maar is vooral bekend geworden van het gelijknamige voedingsmiddelenbedrijf.

>

Crown Van Gelder: van couranten naar papierspecialiteiten

Pieter Smidt van Gelder heeft al een papierfabriek in Wormer (1783) als het hem lukt om rotatiepapier voor kranten te maken. Het water in de Zaanstreek is echter niet goed genoeg, zodat hij in 1895 in Velsen, aan de noordzijde van het dan nog maar net gegraven Noordzeekanaal, een terrein koopt. Hij laat er een fabriek bouwen;  60 personeelsleden van de fabriek in Wormer verhuizen met hem mee. In de directe omgeving bouwt hij woningen voor hen.

>

Fokker Technologies: uit de as herrezen

Anthony Fokker werd op 6 april 1890 op Java werd geboren, als zoon van een koffieplanter. Vier jaar later verhuisde hij met zijn familie naar Haarlem. Zijn schooltijd bracht hij echter in Duitsland door, waar hij in 1910 zijn eerste propellorvliegtuigje bouwde, De Spin. Op 31 augustus 1911 maakt hij er een rondje mee boven de Grote Markt van Haarlem.

>

Bruynzeel in Zaandam

Het hout- en timmerbedrijf Bruynzeel, nog altijd beroemd om zijn keukens, werd in 1897 opgericht in Rotterdam door de Zeeuwse Cees Bruynzeel. Op het eerste gezicht lijkt een band met de industrie in het Noordzeekanaalgebied en de Zaanstreek niet voor de hand te liggen, maar niets is minder waar. Een brand in de Rotterdamse fabriek ‘de Arend’ in 1919 betekent voor de firma Bruynzeel een gedeeltelijke  en later zelfs volledige verhuizing naar de Zaanstreek in 1920, een beslissing die hen geen windeieren heeft gelegd.

>

Hofleverancier Otto’s in Broek op Langedijk

Piet Otto (1855-1940) begon als een marskramer met ambulante handel in schrijfwaren en papier maar ook koolmessen. Als jongeman trok hij er op de fiets en lopend vanuit Broek op Langedijk op uit naar onder andere Warmenhuizen, Schoorl, Bergen om zijn handelsproducten te verkopen.

>

De laatste beroepsvisser van Diemen

Aan de oever van de derde Diem, direct achter de Diemerzeedijk, staat het huis van de familie Smeenk. Naast het huis ligt een boot aangemeerd, de DM1. Dit is niet zomaar een boot. Het is de vissersboot van Gerard Smeenk, de laatste beroepsvisser van Diemen.

>

Bakker van de Huizer speculaas

In de wijde omgeving zijn ze bekend, de ‘Huizermannetjes’. Deze speculaaskoeken werden in diverse maten verkocht, twintig, zestien, twaalf en acht in een pond. Vroeger kregen de Huizer kinderen de avond voor kerst een ‘vurrël’ (vier koeken in een pond) die op kerstmorgen als ontbijt werd gegeten.

>

Westland: kaasventers uit Huizen

Door de komst van de Afsluitdijk in 1932 werd de Zuiderzee afgesloten en moesten vissers als Klaas, Gerrit en Lambert Westland uit Huizen hun netten neerleggen. Ze gingen op zoek naar een nieuw beroep. De drie gebroeders Westland besloten ieder voor zich kaas te gaan venten in het zuiden van het land.

>

De Hoogovens

Op 20 september 1918 werden de Koninklijke Nederlandse Hoogovens en Staalfabrieken (Hoogovens of KNHS) officieel opgericht. De Eerste Wereldoorlog had aangetoond hoe belangrijk het was om als land zelfvoorzienend te zijn. Dit leidde bij de ingenieurs H.J.E. Wenckebach en J.C. Ankersmit tot het idee van de oprichting van de hoogovens. Beide mannen wisten het bedrijfsleven, de gemeente Amsterdam, de Staat en particuliere ondernemers achter hun plannen te scharen en op 22 januari 1924 werden de Hoogovens geopend.

>

De gebroeders Spijker uit Hilversum

‘Spyker Cars’ is een Nederlandse fabrikant van exclusieve sportauto’s dat onder leiding van Victor Muller is opgericht in 1999. Het waren echter de gebroeders Spijker uit Hilversum die eind 19de eeuw het oorspronkelijke bedrijf hadden opgezet en begin 20ste eeuw internationaal doorbraken met Spyker Automobielen N.V. Het bedrijf kent een verleden van vallen en weer opstaan.

>

60 jaar Vrijwillige Brandweer op Marken

Voor 1950 was de brandweer van Marken een plichtbrandweer die bestond uit weerbare mannen die niet in militaire dienst waren en daarom op het eiland moesten werken. Wie geen interesse had kon zich afkopen door storting van van 25 gulden in de gemeentekas. Wanneer deze plicht werd ingesteld kon men in de stukken niet meer terug vinden. Deze brandweer kwam eenmaal per jaar bijeen en ontving daar kwartje per uur voor. Een brand kan ik mij nog wel herinneren, in 1946 tijdens het bevrijdingsfeest op het kerkplein. Een vuurpijl was terecht gekomen in een hooistolp en dat was brand. Dit alles tijdens het gemaskerd bal dat plaatsvond naast de hooistolp. Even later liepen alle deelnemers met een masker op emmertjes water door te geven om de brand te blussen.

>