75 jaar bevrijding Archives

Oorlogsboeven

Waarom stalen mensen tijdens de Tweede Wereldoorlog massaal fietsen, kleding, kippen en schapen? Hoe spraken deze ‘oorlogsboeven’ tijdens hun berechting zelf over hun misdrijven en hoe beoordeelden hun rechters deze in de context van de oorlogsomstandigheden? Dit zijn vragen die ze in het onderzoeksproject ‘Criminaliteit in oorlogstijd’ willen beantwoorden. Het project is een samenwerking tussen het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC), Noord-Hollands Archief en de Radboud Universiteit. Op de nieuwe website ‘Oorlogsboeven’ vind je interessante verhalen en updates over het onderzoeksproject.

1 min

Eerste getuigenis Sobibor duikt op na 75 jaar

Het Verzetsmuseum in Amsterdam heeft een nooit eerder gelezen brief van Jules Schelvis ontdekt in een
recente schenking. Schelvis was één van de achttien Nederlanders die vernietigingskamp Sobibor overleefde.
Meer dan 33.000 Nederlanders zijn hier vermoord. De brief is de eerste Nederlandse getuigenverklaring over
wat zich in Sobibor heeft afgespeeld.

2 min

Oudste houten horecapand waar Billie Holiday optrad

Stadsherstel Amsterdam beheert 750 historische panden, waar de Waakzaamheid een van is. De Waakzaamheid is het oudste nog bestaande houten horecapand in Nederland. Het staat bij veel Zaankanters en Amsterdammers bekend als legendarische poptempel. Maar de historie gaat veel verder terug, naar in ieder geval 1626. Toen was het pand een houten herberg waar handelsreizigers logeerden op weg naar Amsterdam en werd het ‘De Prins’ genoemd.

Tentoonstelling ‘Onvrijheid toen en nu’

De expositie gaat 75 jaar terug in de tijd en behandelt onder meer de lange reeks verboden en geboden die de regio in de oorlog te verstouwen kreeg. In de tentoonstelling worden historische filmopnamen vertoond, waarop de vernielingen en inundatie in de omgeving te zien zijn, maar ook van de intocht van de Canadezen en het bevrijdingsdefilé. De tentoonstelling ‘Onvrijheid toen en nu’ in Museum Kennemerland is nog tot en met 19 oktober te bezoeken.

1 min

Vier het feest van vrijheid

Tot en met 1 november is de tentoonstelling ‘Vier het feest van Vrijheid’ te bezoeken in Historisch Museum Haarlemmermeer. In deze tentoonstelling is te zien hoe dorpen in Haarlemmermeer feest vierden na de bevrijding van Nederland, 75 jaar geleden.

1 min

Wandelen langs oorlogshistorie in Purmerend

Eén van de activiteiten die het Waterlands Archief dit jaar ontwikkelt in het kader van 75 jaar vrijheid, is een digitale wandelroute. De wandelroute voert langs negentien locaties in het centrum van Purmerend, die een link hebben met de Tweede Wereldoorlog.

1 min

Vrijheid en onvrijheid in Museum Kennemerland

Wie de anderhalvemetersamenleving als erg onvrij ervaart, moet zeker de tentoonstelling ‘Onvrijheid toen en nu’ in Museum Kennemerland bezoeken. Die gaat over de Tweede Wereldoorlog, toen de Duitse bezetter de bewoners in de tang hield. Ook is er aandacht voor de langverwachte bevrijding: met een unieke film over de intocht der ‘Canadeezen’ op de Beverwijkse Breestraat.

2 min

Digitale vrijheidswandeling door Haarlem van start

Samen met het Noord-Hollands Archief en Bevrijdingspop Haarlem ontwikkelden studenten van Hogeschool Inholland een wandeling door Haarlem ter gelegenheid van 75 jaar vrijheid. De digitale vrijheidswandeling is beschikbaar vanaf 5 mei 2020, de fysieke wandeling is op een later moment te lopen.

2 min

Noord-Hollandse oorlogsfoto’s in de prijzen gevallen

Op 4 mei wordt bekendgemaakt welke 100 foto’s door het publiek zijn gekozen voor de landelijke tentoonstelling ‘De Tweede Wereldoorlog in 100 foto’s’. Alle provincies in Nederland hebben hier enthousiast aan meegedaan met foto’s van archieven en particulieren. Uit de door de provincies ingebrachte foto’s heeft een publieksjury, onder voorzitterschap van
Khadija Arib, de honderd foto’s gekozen. Het resultaat is een veelzijdige en intrigerende verzameling van foto’s en verhalen. 75 jaar na de bevrijding geven deze foto’s een uniek inzicht
hoe we vandaag de dag in Nederland naar de jaren van oorlog en bezetting kijken. Negen foto’s uit de provincie Noord-Holland zijn in de prijzen gevallen.

7 min

Herdenken in het groen

Ieder jaar gedenken we oorlogsslachtoffers en staan we stil bij het grote geluk in vrijheid te kunnen leven. Dit jaar zal het herdenken van de Tweede Wereldoorlog op geheel andere wijze plaatsvinden. Maar plekken om te herinneren bevinden zich overal. Oneindig Noord-Holland maakt de verhalen en plaatsen van betekenis in tijden van oorlog en vrede, vrijheid en onvrijheid zichtbaar en tastbaar. Herdenk dit jaar bijvoorbeeld op deze stille plekken in het landschap, die je in alle rust te voet of te fiets kunt bezoeken.

2 min

Objecten uit de oorlog: dagelijks leven

In het kader van 75 jaar bevrijding geeft Oneindig Noord-Holland dit voorjaar een overzicht van de meest spraakmakende oorlogsobjecten uit Noord-Hollandse collecties. De voorwerpen hebben elke maand een ander thema. Van papieren kleding tot hergebruikte legerhelmen, deze maand staat het dagelijks leven centraal.

Online expo over literair leven na de oorlog

‘Goddank, de crisis is voorby, jullie zullen je heele leven het gevoel hebben dat je in je jonge jaren een nachtmerrie hebben gehad’, schreef Arthur van Schendel in 1945 aan een jeugdige kennis en hij vatte daarmee de stemming goed samen. Maar niet iedereen haalde opgelucht adem: voor sommige schrijvers was de bevrijding juist het begin van de ellende. Je leest er alles over in de nieuwe online tentoonstelling van het Literatuurmuseum.

1 min

Verzetsmuseum verzamelt vrijheidsoutfits

Onder de noemer ‘Wat draag jij 5 mei?’ is Verzetsmuseum Amsterdam benieuwd wat Nederlanders dit jaar dragen op Bevrijdingsdag. Wat is het verhaal achter dit kledingstuk en waarom symboliseert het vrijheid? Er wordt een speciale website geopend en mensen kunnen deelnemen via Instagram en Facebook.

1 min

Een ontsnapping op klompen

Begin april vindt er jaarlijks vanuit de haven van Volendam de Pieperrace plaats. Door het corona-virus is de race dit jaar helaas afgelast. De Pieperrace is een herinnering aan de aardappeltochten die de Volendammer vissers tijdens de oorlog ondernamen naar Friesland en Overijssel, om daar aardappelen te halen voor de hongerige bevolking van de steden in het westen. Over één van deze tochten is een spannend verhaal, verteld door de 95-jarige Andries Steur. Hij maakte met zijn vader en broer enkele angstige dagen door op hun vissersschip.

Moord op Hoornse Joden herdacht

Op 20 april 2020 wordt in de muur van NS-station Hoorn een plaquette onthuld, die eraan herinnert dat op 20 april 1942 Joodse bewoners van Hoorn naar de concentratiekampen werden afgevoerd.

2 min

De bevrijding van de Zaanstreek in 3 beelden

Het fotomateriaal van tijdens de Tweede Wereldoorlog is schaars. Bij een zoektocht kwamen echter duizenden foto’s aan het licht, waarvan de meest beeldende foto’s een plek kregen in het zojuist verschenen boek ‘De Zaanstreek in Oorlogstijd 1940 – ‘45’ van Erik Schaap. Oneindig Noord-Holland sprak de auteur (per telefoon) over zijn zoektocht en vroeg hem foto’s uit zijn boek toe te lichten. De drie gekozen beelden brengen de bevrijding van de Zaanstreek op unieke wijze in beeld.

75 jaar Vrijheid in Hoorn vieren we thuis

De Tweede Wereldoorlog eindigde 75 jaar geleden. Dat zouden we groots gaan vieren in het hele land – ook in Hoorn, Blokker en Zwaag. Maar alle voorbereidingen ten spijt voor theaterroutes, tentoonstellingen en vrijheidsmaaltijden: onze vrijheid vieren we dit jaar noodgedwongen thuis. Daar laat het Comité 40-45 Hoorn en de projectgroep 75 jaar Vrijheid in Hoorn het echter niet bij zitten. Zo kan bijvoorbeeld online herdacht worden in Hoorn op 4 mei. En op 5 mei kunnen we massaal de vlag uithangen in Hoorn. Doe je mee?

2 min

Objecten uit de oorlog: collaboratie

In het kader van 75 jaar bevrijding geeft Oneindig Noord-Holland dit voorjaar een overzicht van de meest spraakmakende oorlogsobjecten uit Noord-Hollandse collecties. De voorwerpen hebben elke maand een ander thema. Van een NSB-boek tot een verradersloon, deze maand staan de collaborateurs centraal.

Tante Truus is hier!

Dit jaar vertelt de Historische Vereniging Alkmaar het verhaal van verzetsheldin Truus Wijsmuller-Meijer. Binnenkort wordt een standbeeld voor de in Alkmaar geboren en getogen Truus onthuld op de Gewelfde Stenenbrug. Ook komen er een pop-up verzetsmuseum en een speciale bevrijdingskrant.

2 min

De vergeten oorlog in het Purmerends Museum

In 2020 is het 75 jaar geleden dat Nederland werd bevrijd en er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. Om dit te markeren is het landelijke project 75 jaar vrijheid opgezet, waarbij alle gemeenten in Nederland is gevraagd om hier met evenementen, tentoonstellingen en andere middelen aandacht aan te geven. Ook de stad Purmerend doet mee om op een bijzondere en zichtbare manier stil te staan bij het einde van de oorlog en het begin van een inmiddels 75 jaar durende vrede.

2 min