‘Daar telt je geld of wie je bent niet meer mee’ zong Vader Abraham in 1975 over het kleine café. De smartlap beschrijft een sfeer die nog steeds voelbaar is in de Amsterdamse bruine kroeg. Unieke plekken waar iedereen welkom is. Op 7 oktober wordt de Dag van de Bruine Kroeg gevierd, waar mensen van binnen en buiten Amsterdam deze bijzondere plekken kunnen (her-)ontdekken.
>
3 min
In het centrum van Purmerend, op de toekomstige nieuwbouwlocatie tussen de Beemsterburgwal en de Kanaalstraat, heeft een archeologische opgraving plaatsgevonden. Tijdens deze opgraving zijn de fundamenten van woningen uit de late 16e en 17e eeuw ontdekt, evenals de resten van bierbrouwerij De Dubbele Arent, die zich tussen ongeveer 1650 en 1750 aan de Beemsterburgwal bevond.
> 2 min
Bier is al eeuwenlang een populaire volksdrank, die veel werd gebrouwen in Haarlem. In de zestiende en zeventiende eeuw werd bier het liefst gedronken uit een baardmankruik. Maar hoe werden deze kruiken gemaakt en wie moesten die baardmannen eigenlijk voorstellen?
>Er staat een nieuwe feestdag op de agenda: de Dag van de Bruine Kroeg. Een groepje Amsterdammers wil met deze dag de bruine kroeg een hart onder de riem steken: “We hopen dat dit een Amsterdamse feestdag gaat worden die ieder jaar terugkeert!”
> 2 min
Het Archeologisch Museum Haarlem viert zijn 30-jarig bestaan met de feestelijke tentoonstelling: BIER & BAARD. De bierproductie is al vanaf de middeleeuwen onlosmakelijk verbonden met de stad Haarlem. Het begon als lokale productie maar al snel werd bier een van de belangrijkste handelsproducten en vond gretig aftrek tot ver over de stadsgrenzen. In de tentoonstelling wordt er aandacht geschonken aan alle facetten van het bier brouwen en drinken.
> 2 min
Damesorkesten in Schots, Volendams of Zeeuws kostuum, orgeldraaiers die door oom agent worden belaagd en ‘brutale’ Engelse matrozen: de horeca van begin 1900 is allerminst saai.
>Het is niet eens een enorme overdrijving dat Amsterdam als handelsstad begon met bier. Het biertolrecht dat de stad kreeg in 1323 was in ieder geval een belangrijke aanjager. Het verklaart ook dat Amsterdam – een stad waar de ingrediënten om te brouwen (schoon water, hop, gerst) niet direct beschikbaar waren – kon uitgroeien tot een bierstad van formaat. Want al snel werd de export van bier zo belangrijk dat het ging lonen toch bier te brouwen in die stad. Een grote afzetmarkt was immers gegarandeerd met al die schepen in de haven. Een goed voorbeeld van een brouwerij die bij uitstek voor de export werkte was brouwerij de Witte Haan.
>Nu de coronacrisis lijkt uit te doven, komt het Amsterdam Museum met een opwekkende tentoonstelling over bier.
> 8 min
Het Amsterdam Museum presenteert vanaf medio april een tentoonstelling over bier, al eeuwenlang de brandstof van Amsterdam. Veel Amsterdamse burgemeesters waren brouwers, brouwerijen als Heineken zijn er ooit begonnen en vandaag de dag telt de stad maar liefst 45 bierbrouwerijen. In ‘Bier. Amsterdam, stad van bier en brouwers’ komt de bezoeker alles te weten over de hoofdstedelijke biergeschiedenis. Bezoekers kunnen na afloop in het museumcafé genieten van een speciaal Amsterdam Museum-biertje.
> 5 min
Maar liefst vijf stadsbrouwerijen telde Medemblik in de Gouden Eeuw. Dat is niet veel als je je bedenkt dat het gouden gerstenat vaak mee ging als proviand aan boord van grote handelsschepen.
>In een voormalige scheepswerf in Enkhuizen houdt Brouwerij De Werf de historie van het bierbrouwen hoog.
>Bier, jenever, chocolade – Weesp was er ooit wereldberoemd om. Trekschuiten met bier voeren af en aan naar Amsterdam. De jenever ging mee op de zeilschepen naar de Oost.
>Midden tussen de uitgestrekte groene weilanden, onder de onmetelijk hoge waddenlucht, aan de rand van natuurgebied ‘De Hoge Berg’ staat de voormalige zuivelfabriek van Oudeschild. Waar vroeger kaas werd gemaakt, glanzen nu koperen brouwketels.
>Meestal geven de gidsen van de Heineken Experience hun rondleidingen in het Engels. Zaterdag 4 juli vonden er in het kader van het Festival Industrie Cultuur echter (gratis) rondleidingen in het Nederlands plaats, waarbij de geschiedenis van de Amsterdamse bierbrouwerij centraal stond.
>Coffeeshops, de wallen, altijd fietsen en een plat accent: al deze zaken worden beschouwd als ‘typisch Amsterdams’. Of al deze kenmerken opgaan voor elke Amsterdammer valt echter te betwisten. Ook in de zeventiende eeuw bestonden er een aantal typische gebruiken, waarmee de Amsterdammer zich onderscheidde van buitenpoorters.
>Op 15 februari 1864 tekende Gerard Heineken voor de overname van stoombrouwerij de Hooiberg in Amsterdam en plantte daarmee het eerste zaadje voor het grootse biermerk Heineken. De oprichter van Heineken en Co was een vooruitstrevend zakenman die met zijn bedrijf grote veranderingen doormaakte. Lange tijd leek zijn bestaan te zijn vergeten, maar de biografie ‘Gerard Heineken. De man, de stad en het bier’, geschreven door Annejet van der Zijl in 2014, bracht hier verandering in.
>Brouwerij ’t IJ, gelegen onder de wieken van Molen de Gooyer is een proeflokaal waar Amsterdammers, maar tegenwoordig ook veel toeristen, graag een biertje komen drinken. In wat vroeger een badhuis was wordt nu al het bier zelf gebrouwen. Bezoekers kunnen proeven van bier met namen als Columbus, Zatte en Struis, allen met het bekende struisvogellogo.
>De Purmerendse Bierkade was de plek van de bierstekerijen. De naam biersteken is afkomstig van het steken van de vaten bier door een luik aan de voorgevel van cafés. Alle panden aan de Bierkade waren eens in bezit van Haarlemse bierbrouwers, die hevig concurreerden met de Purmerendse brouwers. Diverse panden aan de kade zijn thans monument en de gevelwand is een beeldbepalend onderdeel van de historische binnenstad van Purmerend.
>‘Serving the planet’, aldus de huidige reclameslogan van de succesvolle Amsterdamse firma Heineken. En dat klopt, want Heineken is vrijwel op ieder continent aanwezig. Heineken is een multinational in de bier- en drankensector en behoort tot de grootste brouwerijen ter wereld. Het bedrijf is actief in meer dan 170 landen. De vraag is natuurlijk: hoe heeft deze ooit kleine, lokale brouwerij zijn wereldfaam verworven?
>Geen mens zou het nu nog in zijn hoofd halen om water uit het Spaarne te gebruiken bij het brouwen van bier. Toch kon de bierbrouwerij in Haarlem ooit een florerende industrietak worden dankzij de aanwezigheid van schoon Spaarnewater.
>