3 min

Gerard Adriaan Heineken

Op 15 februari 1864 kocht de 22- jarige Gerard Adriaan Heineken brouwerij ‘De Hooiberg’ in Amsterdam. Voor een schijntje, want het ging op dat moment slecht met de Nederlandse bierindustrie. De jonge Heineken had grote plannen: hij wilde een ‘biercultuur’ introduceren in de Amsterdamse café’s en richtte zich op de artistieke en intellectuele elite van de stad. Na vier jaar opende hij een spiksplinternieuwe brouwerij op de locatie van de huidige stadhouderskade en er volgde al gauw een filiaal in Rotterdam. Ook werd in deze periode de ‘Heineken A- gist’ ontwikkeld. Deze gist vormt tot op de dag van vandaag de basis voor het Heineken bier.

Heinekens Bierbrouwerij Maatschappij N.V.

In 1873 veranderde ‘De Hooiberg’ van naam. ‘Heinekens Bierbrouwerij Maatschappij N.V.’ was geboren. Het bedrijf vergrootte langzamerhand zijn marktaandeel door concurrerende brouwerijen op te kopen en te sluiten. Op deze manier maakte Heineken de ooit zo diverse biercultuur in Nederland meer homogeen. Één van de brouwerijen die onderdeel werd van Heineken was ‘De Gekroonde Valk’ aan de Hoogte Kadijk. Rond 1900 was de Valk nog de grootste bierbrouwerij van Amsterdam, maar na de Tweede Wereldoorlog nam Heineken hem over. In de collectie van het Amsterdam Museum bevinden zich nog enkele overblijfselen van ‘De Gekroonde Valk’.

Bierfles ‘De Gekroonde Valk’, 1921- 1923, glascollectie Amsterdam Museum Bron: AM collectie online

Henry Pierre Heineken

Het internationale succes van Heineken begon in Frankrijk. Bij de wereldtentoonstelling in Parijs in 1889 won de firma het ‘Diplôme de GRAND PRIX’. Gerard Heineken overleed in 1893, maar liet behalve zijn goede naam ook een zoon achter. Henry Pierre Heineken zou een belangrijke rol gaan spelen bij de verovering van de internationale markt. Hij stimuleerde technologische ontwikkeling in het bedrijf. Vanaf 1929 bottelde Heineken zijn eigen bier, als eerste brouwerij in Nederland. Het filiaal in Rotterdam werd omgetoverd tot een ware ‘bierkathedraal’. Hiervandaan konden vele flessen over de hele wereld verscheept worden. Met name in de Verenigde Staten werd Heineken een van de meest geliefde geïmporteerde biermerken. In 1932 nam Henry Pierre het initiatief om ook in het buitenland brouwerijen op te zetten. Dit gebeurde in de eerste instantie onder de naam ‘Tiger’ in Maleisië. In de loop van de tijd heeft de directie van Heineken door middel van overnames op alle continenten een wereldconcern opgezet.

Penning Heineken’s bierbrouwerij 1923, penningen- en muntencollectie Amsterdam Museum Bron: AM collectie online

Freddy Heineken

Alfred Henry (Freddy) Heineken, kleinzoon van de grondlegger van de firma, studeerde twee jaar in de Verenigde Staten. Hij leerde hier veel over de functie van reclame en marketing. De inspiratie die hij had opgedaan liet hij los op het familiebedrijf. Vele grote reclamecampagnes waren het gevolg, waarbij de nadruk lag op het aanprijzen van de merknaam in plaats van het product. De ‘lachende’ letters e in het logo zijn één van Freddy’s slim bedachte trucjes.

Stadhouderskade 78-79, Gezicht op de Heineken bierbrouwerij 1982 Bron: beeldbank stadsarchief Amsterdam

Fusie met Amstelbrouwerij

In 1968 fuseerde Heineken met de grootste concurrent: de eveneens Amsterdamse brouwerij van Amstelbier. De productie van de Amstelbrouwerij verhuisde in 1980 naar de vijf jaar eerder geopende grote brouwerij in Zoeterwoude. Het Heineken- filiaal op de Stadhouderskade volgde in 1988 dit voorbeeld. De brouwerij werd gesloten en de grote hal veranderde in een bezoekerscentrum. Op de plaats van een deel van het brouwerijterrein is woningbouw verrezen en een plein aangelegd, genoemd naar de schilderes Marie Heineken, familie van de brouwers. Tegenwoordig kunnen toeristen in Amsterdam een ‘Heineken Experience’ opdoen in de voormalige brouwerij. Bezoekers kunnen een zinnenprikkelende duik nemen in de wereld van het nog altijd succesvolle merk. En een biertje drinken natuurlijk.

Auteur: Aby Grupstra

Publicatiedatum: 28/02/2011