Duizend jaar oude fragmenten ontdekt in Regionaal Archief Alkmaar

Een bijzondere vondst in het Regionaal Archief in Alkmaar: in een aantal zeventiende-eeuwse boekbanden bleken stukjes perkament te zitten van een nog veel ouder boek, uit de elfde eeuw. De fragmenten zijn in één klap de oudste stukken van het archief. De ontdekking is mogelijk een sleutel tot de oplossing van een Europees mysterie. Fragmenten van hetzelfde handgeschreven boek – misschien zelfs een vorstelijk exemplaar – werden namelijk eerder gevonden in Engeland, Duitsland en Polen.

> 6 min

Openbaarheidsdag 2024

De eerste dag van het nieuwe jaar is een belangrijke dag voor onderzoekers, journalisten en geschiedenisliefhebbers. Op deze dag, ook wel Openbaarheidsdag genoemd, worden in heel Nederland duizenden archiefstukken openbaar gemaakt die tot dan toe niet toegankelijk waren.

> 1 min

Nieuwe tentoonstelling over democratie: De stem van het volk

Hoewel Nederland al in 1798 zijn eerste grondwet kreeg, is het de grondwetsherziening van 1848 – nu precies 175 jaar geleden – die ten grondslag ligt aan de huidige parlementaire democratie. Deze historische gebeurtenis en de voortdurende ontwikkeling van de Nederlandse democratie sinds 1795 staan centraal in de tentoonstelling. ‘De stem van het volk’ biedt de bezoeker een verzameling verhalen, (lokale) archiefstukken, foto’s, spotprenten en historisch verkiezingsmateriaal.

> 3 min

Stuk van de maand: Verslag van het beleg van Den Helder

Elke maand plaatst het Regionaal Archief Alkmaar een bijzonder archiefstuk uit de collectie in de schijnwerpers. Deze keer: een verslag van de gebeurtenissen tijdens het beleg van Den Helder, precies 210 jaar geleden.

> 3 min

Bakels glasplatencollectie overgebracht naar Noord-Hollands Archief

In het begin van deze eeuw schonk de firma Bakels, fotograaf in de gemeente Zandvoort, aan het Zandvoorts Museum een collectie van ruim 1500 fotonegatieven op glas. Deze glasnegatieven bevatten een overzicht van Zandvoort over een periode gelegen tussen 1874, het moment dat Bakels zich als fotograaf in Zandvoort vestigde en het begin van de 20e eeuw.

> 1 min

Tentoonstelling ‘De mythe achter de man’

Hèt boegbeeld van Haarlem is Laurens Janszoon Coster. Volgens de overlevering heeft hij precies 600 jaar geleden, in 1423, de boekdrukkunst in de Haarlemmerhout uitgevonden. De tentoonstelling ‘De mythe achter de man. 600 jaar Laurens Janszoon Coster’ is vanaf vandaag te zien in de Janskerk (Jansstraat 40) in Haarlem.

> 1 min

Stuk van de maand: uniek 15de-eeuws handschrift met monsterachtige trekjes

Elke maand plaatst het Regionaal Archief Alkmaar een bijzonder archiefstuk uit de collectie in de schijnwerpers. Deze keer, speciaal voor Halloween: een bijzonder, monsterachtig exemplaar van de “Cronyke van Holland” uit het archief van de Familie Van Foreest. We kennen allemaal het monster van Frankenstein: het door Victor Frankenstein gecreëerde wezen uit Mary Shelley’s boek, een “prachtig monster” dat bestaat uit aan elkaar genaaide delen afkomstig van verschillende lichamen. In het archief van de Familie van Foreest, ondergebracht bij het Regionaal Archief, zit een bijzonder middeleeuws handschrift dat ons deed denken aan dat monster: de “Cronyke van Holland”.

> 3 min

HGMK lezing: De vondelingen van Amsterdam

Aanstaande donderdag geeft Nanda Geuzebroek een lezing over hoe omgegaan werd met de vondelingen in het Aalmoezeniersweeshuis in Amsterdam van 1780 tot 1830. Het innameboek uit 1791 is bewaard gebleven, met daarin geplakt de kleine briefjes die vaak tussen de babykleertjes werden gevonden.

> 1 min

Vereeuwigd: 100 jaar Provinciale Atlas Noord-Holland

Dit jaar beheert het Noord-Hollands Archief de beeldcollectie Provinciale Atlas Noord-Holland formeel 100 jaar voor de provincie Noord-Holland. Deze unieke collectie, bestaande uit meer dan 82.000 prenten, tekeningen, kaarten en foto’s, vertelt het verhaal van onze provincie en toont haar steden en gebouwen, historische gebeurtenissen, bekende en minder bekende inwoners, festiviteiten en alledaagse taferelen.

> 1 min

Stuk van de maand: rijmdicht van de grote brand van Kolhorn

Elke maand plaatst het Regionaal Archief Alkmaar een bijzonder archiefstuk uit de collectie in de schijnwerpers. Deze keer: een gedicht van een ooggetuige van de grote brand van Kolhorn in 1788. Op 15 september 2023 was het precies 235 jaar geleden dat een groot deel van Kolhorn verwoest werd door een brand. De brand ontstond aan het eind van de middag in de bakkerij aan de Oude Streek, al is de oorzaak van het ontstaan van de brand nooit duidelijk geworden. In een paar uur tijd werden 24 huizen, een schoolgebouw, de gereformeerde kerk en de mennonietenkerk (doopsgezinde kerk) in de as gelegd.

> 2 min

Stuk van de maand: Regels voor de schoolmeester

Elke maand plaatst het Regionaal Archief Alkmaar een bijzonder archiefstuk uit de collectie in de schijnwerpers. Deze keer: een reglement voor de schoolmeester van Heiloo uit 1756, dat ook mooi laat zien wat de dorpskinderen toen allemaal leerden. Het reglement voor de schoolmeester van Heiloo en het bijbehorende buurtschap Oedsom (nu Kapel) werd in 1756 opgesteld door een speciale commissie, met instemming van de heer Jacob van Catz.

> 3 min

NHA lanceert speurtocht met Archie!

Het Noord-Hollands Archief (NHA) komt deze zomer met een nieuwe speurtocht in de Janskerk. Archie, de pluizige archivaris, is per ongeluk informatie verloren en schakelt de hulp in van jonge speurneuzen. Iedereen is welkom om met Archie mee te speuren. De speurtocht is geschikt voor kinderen vanaf 5 jaar.

> 1 min

Interactieve kaart van archiefinstellingen in Nederland

Sinds kort is er een interactieve kaart van archiefinstellingen in Nederland. Wat is het nut hiervan? Tijdens een onderzoek naar de aardbeiendiefstal van mijn betovergrootmoeder, moest ik voor haar proces-verbaal naar het Noord-Holland Archief. Je zou verwachten dat dit ook in het Amsterdam Archief te vinden is, maar er is een duidelijk verschil tussen een gemeentearchief en een provinciaal archief. Hoe weet je bij welk archief je moet zijn?

> 2 min

Tijd voor de Toekomst

In de nieuwe tentoonstelling ‘Tijd voor de Toekomst. Bewaren van heden en verleden’ wordt er op een speelse en interactieve manier uitgelegd hoe het Noord-Hollands Archief digitale informatie zuiver en toekomstbestendig bewaart. En dat is geen sinecure; er gaat een hele wereld achter schuil…Kom langs in de Janskerk, los het mysterie van de kubus op en ontdek de fascinerende wereld van digitaal archiveren!

> 2 min

Stuk van de maand: Getekende kaart van de Zijpe

Elke maand plaatst het Regionaal Archief Alkmaar een bijzonder archiefstuk uit de collectie in de schijnwerpers. Deze keer: een met de hand getekende kaart van de nieuwe polder de Zijpe van rond 1600. Op de kaart staat genoteerd wie de eigenaren van het verkavelde land waren.

> 3 min

Het verdwenen prijsboek

Fokke van der Meer (1936) is geboren en getogen in Amsterdam en woont sinds 1963 in Noorwegen. Toen hij in 1998 met vervroegd pensioen ging wist hij precies wat hij zou gaan doen: onderzoek naar de geschiedenis van zowel Noorwegen als Amsterdam. Van prijsboeken had hij nog nooit gehoord totdat er in 2006 één opdook in Trondheim. Deze bijzondere boeken waren de beloning voor de beste leerlingen aan de Latijnse scholen in Nederland. Meneer van der Meer vertelt ons er meer over in dit verhaal.

>

Wegens succes verlengd: tentoonstelling ‘Soldaten in de streek, 1672-1673’

Ruim 2700 bezoekers hebben inmiddels de tentoonstelling ‘Soldaten in de streek 1672-1673′ bezocht bij het Regionaal Historisch Centrum Vecht en Venen (RHCVV). Om nog meer mensen de kans te geven de interactieve tentoonstelling te bekijken is deze verlengd tot en met 31 mei 2023, waarbij verschillende extra activiteiten worden georganiseerd. Zo kan je op vrijdag 12 mei tijdens een workshop paleografie oude handschriften en teksten leren ontcijferen.

> 2 min

Amsterdam in vuur en vlam. De uitvindingen van Jan van der Heyden (1637-1712)

Uitvinder, ondernemer en kunstenaar Jan van der Heyden (1637-1712) staat wereldwijd bekend als schilder van uitzonderlijke stadsgezichten. Maar deze getalenteerde 17de-eeuwer was ook een belangrijke uitvinder en ondernemer. Zijn vindingen, de verbeterde brandspuit en de moderne stadsverlichting, visualiseerde hij in prachtige gedetailleerde tekeningen en prenten, die het Stadsarchief Amsterdam presenteert in een bijzondere tentoonstelling voor een breed publiek van liefhebbers van geschiedenis, kunst en Amsterdam.

> 2 min

Stadsarchief Amsterdam 175 jaar!

Het Stadsarchief Amsterdam bestaat 175 jaar en viert dat met een open dag vol gratis activiteiten. Kom op zondag 16 april tussen 10.00 uur en 17.00 uur naar het archief voor interessante lezingen, workshops, rondleidingen, de Amsterdam Quiz en leuke (kinder)activiteiten.

> 2 min

Stuk van de maand: Bijeenkomst voor vrouwenkiesrecht

Elke maand zet het Regionaal Archief Alkmaar een bijzonder archiefstuk in de schijnwerpers. Deze keer: het programma van een bijeenkomst van de Alkmaarse afdeling van de Bond voor Vrouwenkiesrecht in 1909 – voorzien van commentaar op de lezing en de muziek die er te horen was.

> 3 min