2 min

Buren

Het dorp Schoorl bestond in die tijd uit zeven buurten of buurschappen. Een daarvan werd door de mensen daar ‘Straat’ genoemd. Misschien omdat daar al vroeg een stukje weg tussen de huizen was bestraat. De officiële naam voor de buurt, zoals die op kaarten te vinden is, was Schoorl. In feite was het de dorpskern van Schoorl: de buurt rondom de kerk. In Straat waren ook de school en het huis van de schout, en een café. Er woonden vooral boeren. Aan het hoofd van de buurt stond een schepen, een soort wethouder, die ieder jaar gekozen werd uit de buren. De schepenen van de zeven buurten kwamen samen in het bestuur van Schoorl. Dit document is ondertekend door de schepen van Straat, Caspar Spinloo.

Stuk over het gebruik van de buurtladder in Straat, archief van de gemeente Schoorl en Groet, 1507-1813, inventarisnummer 145. Beeld: Regionaal Archief Alkmaar.

Tien stuivers boete

De buren van Straat stelden samen regels op voor het leven in hun buurt. In dit stuk besluiten ze dat niemand van buiten hun eigen buurt de ‘buure ladder’ – de gemeenschappelijke ladder van de buurt dus – mocht halen of gebruiken zonder medeweten of opdracht van de schepen van Straat. Zo’n gedeelde ladder werd ingezet bij het blussen van brand, maar de buren konden hem ook gebruiken voor allerlei klussen. Als iemand van buiten de buurt de ladder van Straat toch zomaar meenam zou hij een boete van tien stuivers krijgen, staat in het stuk. Het geld van de boete ging naar de bewoners van Straat.

Een boerderij in Schoorl in 1775, getekend door P. Klinkhamer. Beeld: Regionaal Archief Alkmaar.

Mensen van buiten Straat mochten de ladder wel komen lenen als ze de schepen daarvan op de hoogte brachten. Dan mochten ze de ladder gebruiken zo lang ze hem nodig hadden, maar daarvoor moesten ze wel twee stuivers per dag betalen. En als de ladder daarbij schade opliep, draaide de lener daarvoor op.

De kerk van Schoorl in 1727, getekend door Cornelis Pronk. Beeld: Regionaal Archief Alkmaar.

Binnen 24 uur

Ook de Schoorlse buurt Buiterduin had trouwens al regels opgesteld over het gebruik van de eigen buurtladder. De buren daar hadden afgesproken dat de ladder altijd binnen 24 uur nadat het werk gedaan was weer op zijn plek moest worden teruggezet. Deed iemand dat niet, dan mocht elk van zijn buren hem een bekeuring geven.

Het stuk over de burenladder van Straat wordt bewaard in het oudste gemeentearchief van Schoorl en Groet.

Bron: Regionaal Archief Alkmaar

Omslagfoto: Detail uit het stuk: ‘… dat van nu af aan niemant buijten de voorschreven Buurt wonende haar Buure Ladder sal mooge haale ofte gebruijke sonder kennis of ordre van de Regerende Schepen…’. Beeld: Regionaal Archief Alkmaar.

Publicatiedatum: 21/07/2022