Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Redactie dankt Marit Eisses

Met oneindig veel toewijding werkte Marit afgelopen jaar voor de redactie van Oneindig Noord-Holland. Ze schreef prachtige verhalen, interviewde interessante personen en bezocht bijzondere plekken tijdens ONH on Tour. We zijn haar ontzettend dankbaar en presenteren daarom hier haar top 10 verhalen.

1. Jan Janszoon: een Haarlemse moslimpiraat uit de 17e eeuw

Van alle Jannen die ooit te kaap’ren hebben gevaren, was zeerover Jan Janszoon van Haarlem (1570-na 1641) misschien wel de meest spraakmakende. Hoewel hij niet de Jan van Pier, Tjores en Corneel uit het bekende zeemanslied was, had zijn leven zomaar kunnen worden bezongen. Lees meer.

Pier Francesco Mola, Barbarijse piraat, 1625-1650, Louvre, RF 1948-41.

2. De Moedermavo: een onderwijsrevolutie uit Middenmeer

Het Noord-Hollandse dorp Middenmeer stond aan de wieg van een revolutie op onderwijsgebied. In 1975 startte daar de eerste ‘Moedermavo’. Een baanbrekend initiatief waardoor vrouwen die als meisje nauwelijks naar school hadden gekund, toch een diploma konden halen. Lees meer.

Affiche ‘Met moedermavo meer mans’, 1982. Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, collectie Nederlandse Affiches, 30051000353489.

3. Ongelukkig getrouwd, en dan?

Scheiden doet lijden, zo luidt het oude gezegde. Maar ook niet kunnen scheiden bracht soms bittere ellende. Tot 1971 was het niet makkelijk om een huwelijk te beëindigen, tenzij er een dringende reden zoals mishandeling was. Ook niet als je allebei niet samen verder wilde. Wat kon je in zo’n geval doen? Lees meer.

Omwille van hun kind verzoent een echtpaar zich voor de rechtbank, tot ongenoegen van hun aanwezige vrijers. Jean-Baptiste Lesueur, De echtscheiding, circa 1795-1801. Musée Carnavalet, D.9088.

4. Hoe was het om bij chocoladefabriek Van Houten te werken? A.H. de Heus vertelt

64,6 meter aan chocoladegeschiedenis? Wel in het Noord-Hollands Archief. Daar is het oude bedrijfsarchief van cacao- en chocoladefabriek Van Houten te bezichtigen. Sommige stukken zijn echt ‘bedrijfsarchieverig’: contracten, verslagen van aandeelhoudersvergaderingen, financiële rapporten. Toch zijn er ook onverwachte pareltjes te vinden, zoals de persoonlijke herinneringen van fabrieksarbeider A.H. de Heus. Lees meer.

Oranje cilindrisch cacaoblik met ‘Cacao, C.J. Van Houten & Zoon, Weesp (Holland)’, 1915-1920, Museum Rotterdam, 63676-A-B.

5. Wat kon je in de 19de eeuw kopen tegen menstruatieklachten?

‘De Russen zijn gekomen’, ‘de rode vlag wappert’, ‘de tomatensoep is overgekookt’. De omfloerste manieren waarop men vroeger over menstruatie sprak, zijn vele malen grappiger dan de ‘feestweek’ zelf. Ook in de 19de eeuw hadden veel vrouwen last van menstruatieklachten. Wat konden ze daar tegen doen? Lees meer.

Paul Pelgé voor Le Souverain, Franse tonische wijn, privécollectie via Meisterdrucke.

6. Royals in de schoolbanken: hoe een Javaanse kroonprins op het lyceum in Haarlem belandde

Waar kom je tegenwoordig nog een prins in het wild tegen? In de jaren 1930 was het antwoord: op het Gemeentelijk Lyceum in Haarlem. Daar ging kroonprins Dorodjatun van Yogyakarta naar de middelbare school. Haarlemmers kenden hem als ‘Sultan Henkie’. Lees meer.

Prins Dorodjatun, foto Soham Banerjee (CC BY 2.0 DEED).

7. Van wie was dit raadselachtige poppenwinkeltje?

In het depot van het Nederlands Openluchtmuseum staat dit poppenwinkeltje. Lange tijd leek het een alledaags voorbeeld van 19e-eeuws kinderspeelgoed. Tot bleek dat het een miniatuurversie was van een winkel die echt bestaan heeft: M.J.C. de Meijere was een bekende modezaak in Amsterdam. Maar voor wie kan het winkeltje gemaakt zijn? Lees meer.

Poppenwinkel M.J.C. de Meijere, circa 1870, Nederlands Openluchtmuseum, NOM.4445.OV.

8. The Passion anno 1923

Sinds 2011 kent Nederland een nieuwe paastraditie: het muzikale tv-evenement The Passion. Miljoenen Nederlanders laten zich aan de hand van bekende Nederlandse popsongs meenemen in het paasverhaal. Dit jaar moesten bezoekers onder hun paraplu schuilen voor de stromende regen. Toevallig gooide het weer precies 100 jaar geleden ook roet in het eten tijdens een groots opgezet passiespektakel in Noord-Holland. Lees meer.

Figuranten geleiden een kudde schapen tijdens de Passiespelen in het Stadion van Amsterdam, 1923. Spaarnestad Photo, Fotocollectie Het Leven (1906-1941), SFA022825315.

9. Op verkoopcursus bij modehuis Gerzon

Stel, je bent een jonge vrouw en gaat aan de slag als verkoopster bij het chique modehuis Gerzon. Voor je in de winkel mocht staan, kreeg je in de jaren 1920 eerst een spoedcursus verkopen. Het boekje ‘Lessen voor de verkoopster’ geeft een kleurrijke indruk van het leven achter de toonbank, honderd jaar geleden. Lees meer.

Promotieactiviteit voor Coca-Cola met actrices Willy Haak, Magda Janssen en Julia de Gruyter, september 1928, foto: Stadsarchief Amsterdam/Internationaal Persfoto Bureau N.V.

10. Schatten uit de Waddenzee: de zilveren japon uit het Palmhoutwrak

Weet u nog hoe een 17e-eeuwse japon zeven jaar geleden het wereldnieuws haalde? Duikers vonden in een scheepswrak bij de kust van Texel een kist vol kostbare kledingstukken. Het pronkstuk uit deze bodemschat was een roodbruine zijden japon. Vorig jaar werd onthuld, dat nóg een bijzondere japon de schipbreuk overleefd heeft. Lees meer.

Zilveren japon in Museum Kaap Skil, foto Provincie Noord-Holland.

Oneindig dankbaar

De redactie van Oneindig Noord-Holland wil Marit graag bedanken voor haar oneindige inzet en haar ontzettend veel plezier wensen met haar nieuwe baan. We hopen dat we in de nabije toekomst nog een keer kunnen samenwerken. We gaan jouw creatieve ideeën, interessante verhalen en gezellige overlegjes missen!

Redacteuren Judith van Amelsvoort en Marit Eisses tijdens het Geschiedenis Festival op zaterdag 7 oktober in het Noord-Hollands Archief.

Publicatiedatum: 09/01/2024

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

1 reactie

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.