Zuiderzee Archives

Het reuzenschip en de stompe torens van de Zuiderzee

Er zijn verhalen die zo wonderlijk zijn dat niemand ze echt gelooft, maar die toch eeuwenlang worden doorverteld. Een van die verhalen is dat van het schip van Ternuten, beter bekend als ‘De Almacht’. Een schip zó onvoorstelbaar groot, dat het de grenzen van de zee, de logica en de fantasie tartte. Het verhaal werd in 1940 opgetekend door de Groningse volkskundige Kornelis ter Laan (1871-1963), maar zijn wortels reiken veel verder dan het kleine Nederland.

Open Dag bij het Waterlands Archief

Tijdens de landelijke Maand van de Geschiedenis staat dit jaar het thema ‘Natuurlijk’ centraal. Op zondag 19 oktober organiseert het Waterlands Archief een Open Dag, waarbij herinneringen aan het leven vóór en na de afsluiting van de Zuiderzee in 1932 in het middelpunt staan.

1 min

Avond in ’t Zuiderzeedorp

Op zaterdag 18 en 25 oktober organiseert het Zuiderzeemuseum weer de Avond in ’t Zuiderzeedorp. Dé kans om het museum in de avonduren te ontdekken. Deze twee avonden is ’t Zuiderzeedorp verlicht met honderden stormlantaarns, de huisjes zijn geopend, de ambachtslieden zijn in touw en de bezoekers mogen mee op de veldschuit voor een sfeervol tochtje over de grachten.

1 min

Het Zeeveulen van Volendam

Wie Volendam zegt, denkt al snel aan vissers, klederdracht en de palingsound. Maar achter het huidige dorp schuilt een mysterieuze sage die eeuwen teruggaat. Het wapen van Volendam – een veulen met een vis onder zijn voorbeen – vertelt niet zomaar een volksverhaal, maar een legende die bepalend is voor het karakter van het dorp. Hoe komt een paardje uit de golven terecht in het wapen van dit vissersdorp?

Nieuwe fietsroute op Wieringen brengt Zuiderzeewerken tot leven

Een uniek deel uit de Nederlandse geschiedenis is vanaf zaterdag 14 juni gratis te beleven op de fiets. Met de lancering van de nieuwe ‘MUZ-fietsroute’ op Wieringen, voormalige eilandgemeente in Hollands Kroon, krijgen fietsers de kans om het verhaal achter de Maatschappij Uitvoering Zuiderzeewerken (MUZ) zelf te ervaren.

2 min

Tussen werf en schip

Vandaag opent de nieuwe tentoonstelling Tussen werf en schip in het Schathuys van het Zuiderzeemuseum. Stap in de rijke geschiedenis van de Zuiderzee en ontdek hoe de scheepvaart het leven van mens en omgeving heeft gevormd. Deze tijdelijke tentoonstelling toont bijzondere objecten uit de uitgebreide museumcollectie en neemt je mee naar de wereld van scheepswerven, het werk aan boord van vissers- en vrachtschepen én de bedrijvigheid op de wal.

3 min

Het leugenbankje: dé hangplek voor bejaarden

Het zijn altijd hangjongeren die op straat problemen veroorzaken. Of toch niet? Bejaarden met hun rollator of scootmobiel kunnen er ook wat van. In menig winkelcentrum is er zelfs een samenscholingsverbod voor deze probleemgroep. Vroeger was dat wel anders. In veel dorpen kregen ‘hangouderen’ hun eigen plek toegewezen. Nog steeds zijn er in heel Nederland de zogenaamde ‘leugenbankjes’ te vinden, aan de haven of op het dorpsplein.

Ontdek het Schathuys

Het binnenmuseum van het Zuiderzeemuseum krijgt vanaf 14 februari een nieuwe naam en heet voortaan het Schathuys: een plek waar verhalen en schatten van de Zuiderzee tot leven komen. Reden voor een feestje! Kom in het weekend van 15 februari gratis naar het Rondje van het Schathuys! En er is nog veel meer!

2 min

De ziel van Schokland

Vanaf vandaag is de nieuwe tentoonstelling ‘De ziel van Schokland’ te bezoeken in het Zuiderzeemuseum. Een boeiende tentoonstelling over het verdwenen Zuiderzee-eiland, zijn bewoners en de gevolgen van hun migratie – 165 jaar geleden – voor hun nazaten van nu. Daarnaast komen ook hedendaagse migranten aan het woord.

2 min

Waterwijs

Ontdek vanaf vandaag in het Zuiderzeemuseum meer over het watergebruik van toen en nu. Bekijk de historische objecten en hun hedendaagse tegenhangers: van wasteil en pispot tot recycledouche en waterbesparend toilet. Er zijn aanvullend verschillende lezingen, de familievoorstelling Woelig water en een waterrijk Bord vol verhalen.

2 min

Fort aan het Pampus

Fort aan het Pampus is het enige Nederlandse kustfort dat op een eiland gebouwd is. Met ruim 60.000 bezoekers per jaar is Forteiland Pampus tegenwoordig het meest bezochte onderdeel van de Stelling van Amsterdam.

Zuiderzeelicht

Kom van 16 december 2023 t/m 7 januari 2024 naar het buitenmuseum voor alweer de vijfde editie van Zuiderzeelicht. Wandel in de avonduren door de sfeervol verlichte straatjes en laat je meeslepen door het aangrijpende verhaal over een eigenzinnig meisje dat Volendam voorgoed zou veranderen. Presentator Kees Tol neemt je mee, terug in de tijd, ver vóór de visserij, klederdracht en muziek. Via licht, beeld en geluid komt de legende over het waterveulen van Volendam stukje bij beetje tot leven. Boek nu je tickets online en kom je verwonderen in het donker!

2 min

Hoorn viert uitbundig Slag op de Zuiderzee

Met een programma dat maar liefst tachtig voorstellingen omvat, plus een vlootschouw, viert Hoorn op zaterdag 14 en zondag 15 oktober 2023 de Slag op de Zuiderzee, die 450 jaar geleden plaatsvond. Dit is het derde en laatste deel uit een serie over die zeeslag.

Slag op de Zuiderzee: hoe ‘geuzentuig’ de vijand een gevoelige slag toebracht

Over de bevrijding van Alkmaar en Leiden zijn al de nodige boeken geschreven, maar de Slag op de Zuiderzee, die voor een ommekeer zorgde in de strijd tegen het Spaanse juk, kwam er tot nu toe bekaaid vanaf. De publicatie van een nieuw boek moet in deze lacune voorzien. Dit is deel twee uit een serie van drie.

Watergeuzen waren zowel piraten als bevrijders

Waren de watergeuzen piraten of bevrijders, of waren ze het allebei? Dit is het eerste deel van een driedelige serie over de watergeuzen, die de zeeën onveilig maakten, maar ook de Spaanse troepen van de Zuiderzee verjoegen. Op 14 en 15 oktober herdenkt de stad Hoorn de Slag op de Zuiderzee, die op 11 en 12 oktober 1573 plaatsvond.

De reis van Bossu 450 jaar later onderzocht

Een maand voordat de Slag op de Zuiderzee 450 jaar geleden is doet de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) onderzoek naar mogelijke restanten van deze gebeurtenis. Dit vindt plaats op het Amsterdamse IJ, het Enkhuizer Zand en Wijdenes.

2 min

Lezing: Nijlpaarden en Neanderthalers in het verdronken land van Etersheim

Op donderdag 20 april geeft Paleontoloog Frans Roescher een lezing over de vondsten bij het werk in de voormalige Zuiderzee. Het opgespoten zand uit de zandputten van het IJsselmeer vertelt een spannend verhaal. Het geeft ons een verrassende inkijk in de fauna en het klimaat tot wel 150.000 jaar terug. De lezing gaat vooraf aan de gelijknamige tentoonstelling in het Schooltje van Dik Trom te Etersheim.

1 min

Vrouwen in het waterschapsbestuur: doen of niet?

Op de foto zie je het bestuur van het Hoogheemraadschap van Zeeburg en Diemerdijk in 1921. En inderdaad, je ziet alleen mannen! Allemaal in pak, met stropdas of vlinderdas. Ongeveer de helft met hoed. In 1910, elf jaar voor het nemen van deze foto, speelde er een kwestie over het toelaten van vrouwen als bestuurslid van dit hoogheemraadschap. Daarover moesten de provincie Utrecht en Noord-Holland het eens worden…

De Kalkovens: haard van de Huizer haven

De Gooise havenstad Huizen telt één provinciaal monument: de Kalkovens. Als oudste industrie van Huizen vormen de vier torens nog altijd een karakteristiek gezicht aan de haven. Niet voor niets is de voormalige schelpkalkfabriek nu een gewilde evenementenlocatie. Maar wat werd hier vroeger precies gemaakt en waarom was deze industrie zo belangrijk voor Huizen?

Laatste kans: Zuiderzeelicht

Nog tot en met 8 januari is Zuiderzeelicht te bezoeken. Wandel in de avonduren door de sfeervol verlichte straatjes van het buitenmuseum en laat je meeslepen door het ontroerende verhaal over hoop, liefde en verlies. Kijk wat zich achter de ramen van de huisjes afspeelt en volg de bewoners van Durgerdam op hun zoektocht naar de verdwenen ijsvissers. Een winterse beleving via licht, beeld en geluid voor jong en oud.

1 min