Bij tabak denken we al snel aan plantages in Amerika, terwijl de plant vanaf het begin van de zeventiende eeuw ook gewoon in Nederland geteeld werd. Op de zandgronden van het Gooi en de Utrechtse Heuvelrug wilde het ‘soete cruydt’ goed groeien. Boeren vonden een grote afzetmarkt onder de eigen bevolking, waarvan zowel de mannen als vrouwen berucht waren om het vele pijproken.
>Op de foto zie je het bestuur van het Hoogheemraadschap van Zeeburg en Diemerdijk in 1921. En inderdaad, je ziet alleen mannen! Allemaal in pak, met stropdas of vlinderdas. Ongeveer de helft met hoed. In 1910, elf jaar voor het nemen van deze foto, speelde er een kwestie over het toelaten van vrouwen als bestuurslid van dit hoogheemraadschap. Daarover moesten de provincie Utrecht en Noord-Holland het eens worden…
>Deed je mee aan het onderzoeksproject Scars of War? Of ben je geïnteresseerd in de resultaten van het onderzoek naar de overblijfselen van loopgraven, bomkraters en munitiedepots uit de Tweede Wereldoorlog op de Utrechtse Heuvelrug en in het Gooi. Volg dan op donderdag 9 februari tussen 19:30 en 20:30 het webinar ‘De resultaten van Scars of War’. Onderzoekers Wouter Verschoof-van der Vaart en Eva Kaptijn presenteren de resultaten.
>
1 min
Heb je je wel eens afgevraagd waarom de provincie Noord-Holland zo’n vreemde uitstulping in het zuiden heeft, en waarom dat gebied bij Noord-Holland hoort en niet bij Utrecht? Om dat te begrijpen, moeten we terug naar de 13de eeuw, toen graaf Floris V van Holland (1256-1296) de Utrechtse bisschop Jan van Nassau te hulp schoot.
>Reizen was vroeger niet altijd even comfortabel. De wegen waren slecht en onverhard. Koetsen met vering waren nog niet uitgevonden. Maar in het waterrijke westen van Nederland werd daar iets op bedacht: de trekschuit. De trekschuit was het meest typerende vervoermiddel in het westelijk deel van Nederland. Comfortabel bovendien én punctueel. Buitenlandse bezoekers raakten er niet over uitgepraat.
>Het buitenplaatsenlandschap langs de Vecht begint bij Slot Zuylen. Hoewel het kasteel een echte Utrechtse geschiedenis heeft, is het ontworpen door een Amsterdamse architect. Elke volgende generatie bewoners paste de inrichting vervolgens naar eigen smaak aan.
>Een leeuw met een paling in zijn poten. Een landingsbaan in het water. Een predikant die zijn kerk in brand schiet. Het wordt een boeiend tochtje vandaag. De vraag is wat Vrouwentroost te maken heeft met Napoleon. En: Gooide een boze Wim Kan echt zijn lintje in de plas?
>Het was op een mooie zondag ‘besaeyt met Menschen’ op de Spaarndammerdijk schreef Brederode (1585-1618). Hij had stadgenoten zien lopen over de dijk met zicht op het weidse polderland en het IJ. Even de stad ontvluchten – ook toen. Wandel (in gedachten) met Brederode mee de stad uit. De dijk op naar Spaarndam.
>Voor Ankeveen geldt vandaag vast code groen. Een prima plek om een frisse neus te halen. Loop, fiets of reis gewoon op de bank thuis mee op een uitstapje van pakweg 10 km. Wel even afstand houden op smalle paadjes. Een ooievaar scharrelt rond in het groene polderland.
>Op 10 februari 1820 werden de dorpen De Kwakel, Thamen en Uithoorn samengevoegd tot één gemeente: Uithoorn. Na maar liefst acht eeuwen onder gezag van Utrecht te zijn gevallen, werd de nieuwe gemeente opgenomen in de provincie Holland. Met zijn bijzondere ligging aan het Zijdelmeer en zijn middeleeuwse polder is Uithoorn tegenwoordig een geliefde woonplaats. Vlakbij Amsterdam, maar toch in het groen.
>Eeuwenoud is het Abcoudermeer. Hierover voer de trekschuit van Amsterdam naar Utrecht. Qua natuur ooit een ‘wonderwereld’. Nu kabbelt het midden in de razende Randstad, pal naast de A2. Op de grens van Noord-Holland en Utrecht.
>Kasteel Nederhorst mag oorspronkelijk uit de dertiende eeuw dateren, het is vorige eeuw vooral bekend geworden als ‘Bommelstein’. Het oude kasteel raakte bij een brand in 1971 grotendeels verwoest, kort na een ingrijpende restauratie. Het is echter fraai herrezen en staat te pronken op de berg. Omdat striptekenaar Marten Toonder er zijn studio’s had waar de populaire verhalen van Tom Poes en Olie B. Bommel vorm kregen, werd het kasteel gekscherend wel Bommelstein genoemd.
>Bij het drukste kruispunt in Hollandsche Rading staat sinds eeuwen een grenspaal. Hier loopt de grens tussen Utrecht en Noord-Holland. Uitgerekend op de provinciegrens vind je een weggetje genoemd naar graaf Floris V. Is de graaf hier geweest?
>Het klinkt tamelijk treurig: de meest oostelijke grens van Noord-Holland ligt bij De Dode Hond. Een onbewoond eilandje in het Eemmeer. Hier ontmoeten de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht elkaar.
>Gevochten is er bij Blaricum en Eemnes tussen troepen van de bisschop van Utrecht en die van de graaf van Holland. Wie mocht de veengronden tussen het Gooi en het riviertje de Eem ontginnen? Na veel gedoe viel midden 14e eeuw het besluit een paal te slaan die de grens zou aangeven. Een paal met daarop de Hollandse leeuw. Een Leeuwenpaal dus.
>