150 jaar Oosterspoorlijn

Op 10 juni 2024 is het precies 150 jaar geleden dat de Oosterspoorlijn tussen Amsterdam en Amersfoort, met een zijtak van Hilversum naar Utrecht, geopend werd. ProRail viert deze historische gebeurtenis met onder meer een speciale podcast.

2 min

Het rustige platteland moet in de negentiende eeuw zelfs steeds meer plaatsmaken voor de steden, die in rap tempo groeien. Om deze steden met elkaar te verbinden, worden spoorwegen aangelegd. De eerste Nederlandse spoorweg tussen Amsterdam en Haarlem wordt in 1839 geopend. Hierdoor kan men in slechts 25 minuten tussen de twee steden reizen. Niet lang na de aanleg van de eerste spoorweg volgt een tweede van Amsterdam via Utrecht en Arnhem naar Duitsland. Deze spoorlijn heet de Rhijnspoorweg. Speciaal voor deze treinverbinding wordt in 1843 een eerste station in Utrecht geopend.

In 1874 volgt de Oosterspoorweg van Amsterdam naar het oosten van Nederland. De lijn wordt aangelegd door de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij. Het traject tussen Amsterdam en Amersfoort, dat ook wel de ‘Gooilijn’ wordt genoemd, wordt op 10 juni 1874 geopend. Ditzelfde jaar wordt ook de zijtak van Hilversum naar Utrecht Maliebaan en Utrecht Lunetten in gebruik genomen. Bij de opening van het eerste gedeelte van de lijn in 1874 komen er ook stations in Weesp, Naarden-Bussum, Hilversum en Baarn. Het tweede traject tussen Amersfoort en Zutphen volgt in 1876.

De aanleg van de Oosterspoorweg nabij de spoorbrug Oosterdoksluis, 1874. Collectie Stadsarchief Amsterdam.

Het verhaal van de spoorlijn

Dit jaar is het 150 jaar geleden dat de steden Amsterdam en Amersfoort per spoor werden verbonden. Dat viert ProRail samen met NS en de gemeenten Gooise Meren, Hilversum, Baarn en Amersfoort. Zo rijden er op zaterdag 8 juni stoomtreinen tussen Hilversum, Baarn, Amersfoort en het Spoorwegmuseum in Utrecht. Hiervoor zijn inwoners van de betreffende gemeenten uitgenodigd mee te reizen. NS deelt kinderboeken uit aan de jongste reizigers, in het Spoorwegmuseum loopt een tentoonstelling en op de stations zijn door NS grote stickers aangebracht die het verhaal van de spoorlijn vertellen.

Ook besteedt ProRail in de podcast ‘Oud nieuws’ aandacht aan het jubileum. Joost Prinsen neemt de luisteraar in twee afleveringen mee naar de Hilversumse heide. Bij de aanleg van deze lijn wordt hier door één van de vele gravende polderjongens op de Hilversumse heide een prehistorische urn gevonden. We volgen de urn in een verhaal over heksen en trollen, stiekeme liefde en zwaar werk bij het spoor rond het jaar 1871. Een verhaal over polderjongens en het voortschrijden van de tijd.

Beluister de tweedelige podcastaflevering over de Oosterspoorlijn en de gevulde urn hieronder of op Spotify.