Dit jaar is het 75 jaar geleden dat de Zaanstreek werd bevrijd na vijf jaar oorlog, geweld en onderdrukking. De tentoonstelling De Zaanstreek in oorlogstijd toont voor welke onmogelijke keuzes de Zaankanters stonden tijdens de Duitse bezetting. De tentoonstelling is digitaal geopend door presentator en journalist Merel Westrik. Westrik sprak de audiotour van de tentoonstelling in.
>
3 min
Eén van de activiteiten die het Waterlands Archief dit jaar ontwikkelt in het kader van 75 jaar vrijheid, is een digitale wandelroute. De wandelroute voert langs negentien locaties in het centrum van Purmerend, die een link hebben met de Tweede Wereldoorlog.
> 1 min
Het Noord-Hollands Archief en het Netwerk Oorlogsbronnen slaan de handen ineen bij een nieuw vrijwilligersproject. Door het digitaal invoeren van informatie over de doodsoorzaak van circa 12.000 overleden Haarlemmers tijdens de Tweede Wereldoorlog, komt er een nieuwe bron van waardevolle informatie beschikbaar. Zo krijgen we beter inzicht in Haarlem in oorlogstijd, door informatie over bijvoorbeeld welke overlijdensoorzaken in welk jaar meer voorkwamen. De overledenen krijgen ook een gezicht. Door de ‘doodsbriefjes’ aan Oorlogslevens.nl toe te voegen komen deze in context te staan van andere bronnen over hun leven in oorlogstijd.
> 1 min
Wie de anderhalvemetersamenleving als erg onvrij ervaart, moet zeker de tentoonstelling ‘Onvrijheid toen en nu’ in Museum Kennemerland bezoeken. Die gaat over de Tweede Wereldoorlog, toen de Duitse bezetter de bewoners in de tang hield. Ook is er aandacht voor de langverwachte bevrijding: met een unieke film over de intocht der ‘Canadeezen’ op de Beverwijkse Breestraat.
> 2 min
Vanaf 2 juli is de tentoonstelling ‘Oorlog in de lucht, weerslag in de grond’ te bezoeken in Huis van Hilde. Uitgangspunt van deze tentoonstelling is de neergestorte ‘Dambuster’, een Brits Lancaster vliegtuig, te Castricum in 1944. De tentoonstelling toont aan de hand van archeologische vondsten, foto’s, prenten en interviews met ooggetuigen dit dramatische oorlogsverhaal. Bijzonder aan deze tentoonstelling is het feit dat basisschoolleerlingen van basisschool Helmgras uit Castricum mee hebben geholpen aan de tentoonstelling.
> 2 min
De voetbalvereniging in Volendam bestaat 100 jaar. Auteur Jan Schilder (Vik) blikt terug op het verleden van ‘zijn’ voetbalclub, waar hij al 62 jaar vaste supporter van is. De voetbalclub beleefde grote successen onder de joodse trainer Eddy Hamel, de populaire oud-voetballer van Ajax. Hij werd later bekend als het enige slachtoffer van de nazi’s, dat in het eerste elftal van Ajax heeft gespeeld.
>28 april 2020 verscheen ‘Bakvis in oorlogstijd: Het dagboek van Miep Diesel’. Op 30 april overhandigde Hilde van Garderen – dochter van Miep Diesel – het manuscript aan de Haarlemse burgemeester Jos Wienen, die op zijn beurt het eerste exemplaar van ‘Bakvis in oorlogstijd’ presenteerde.
> 2 min
Eén van de weinige overgebleven restanten van naziarchitectuur in ons land bevindt zich in het Noord-Hollandse Huisduinen. Het kustplaatsje maakte tijdens de Tweede Wereldoorlog deel uit van de Atlantikwall, een door de Duitsers opgeworpen verdedigingslinie. Die geschiedenis wordt verteld in het Atlantikwall Centrum, dat tegenwoordig in het oude Duitse ‘Kasino’ huist.
>Onlangs ontving het Noord-Hollands Archief honderden foto’s van de bevrijding van Haarlem. De opnames zijn gemaakt door Flip Delemarre, die beroepsfotograaf was ten tijde van de bevrijding én enige dagen geleden 99 jaar is geworden. De foto’s zijn nu allemaal gedigitaliseerd en voor het publiek beschikbaar. Een aantal bijzondere beelden zijn uitgelicht in een webexpositie.
> 1 min
Dit jaar vieren we 75 jaar bevrijding in het besef dat we samen verantwoordelijk zijn om deze vrijheid door te geven. Maar hoe gaan we met deze geschiedenis om? Hoe onderzoeken en herdenken we, en vooral: hoe betrekken we jonge mensen hierbij? Deze belangrijke vragen vormden voor Museum Hilversum vijf jaar lang de leidraad voor een onderzoek naar Hilversum in oorlogstijd en de zoektocht om jongeren te betrekken.
> 2 min
Op 4 mei wordt bekendgemaakt welke 100 foto’s door het publiek zijn gekozen voor de landelijke tentoonstelling ‘De Tweede Wereldoorlog in 100 foto’s’. Alle provincies in Nederland hebben hier enthousiast aan meegedaan met foto’s van archieven en particulieren. Uit de door de provincies ingebrachte foto’s heeft een publieksjury, onder voorzitterschap van
Khadija Arib, de honderd foto’s gekozen. Het resultaat is een veelzijdige en intrigerende verzameling van foto’s en verhalen. 75 jaar na de bevrijding geven deze foto’s een uniek inzicht
hoe we vandaag de dag in Nederland naar de jaren van oorlog en bezetting kijken. Negen foto’s uit de provincie Noord-Holland zijn in de prijzen gevallen.
7 min
Tijdens haar leven is Gerda Kurtz (1899 – 1989) herhaaldelijk geëerd voor haar toegewijde werk als archivaris en historica. Ook in de oorlogsjaren wist Kurtz als archivaris een bijzondere rol te spelen. Wie was deze eerste vrouwelijke gemeentearchivaris van Haarlem? Klaartje Pompe, hoofd publiek van het Noord-Hollands Archief, neemt de lezers van ONH mee in Gerda Kurtz’s jeugd, opleiding en werkzame leven.
>In het kader van 75 jaar bevrijding geeft Oneindig Noord-Holland dit voorjaar een overzicht van de meest spraakmakende oorlogsobjecten uit Noord-Hollandse collecties. De voorwerpen hebben elke maand een ander thema. Van papieren kleding tot hergebruikte legerhelmen, deze maand staat het dagelijks leven centraal.
>‘Goddank, de crisis is voorby, jullie zullen je heele leven het gevoel hebben dat je in je jonge jaren een nachtmerrie hebben gehad’, schreef Arthur van Schendel in 1945 aan een jeugdige kennis en hij vatte daarmee de stemming goed samen. Maar niet iedereen haalde opgelucht adem: voor sommige schrijvers was de bevrijding juist het begin van de ellende. Je leest er alles over in de nieuwe online tentoonstelling van het Literatuurmuseum.
> 1 min
Op 20 april 2020 wordt in de muur van NS-station Hoorn een plaquette onthuld, die eraan herinnert dat op 20 april 1942 Joodse bewoners van Hoorn naar de concentratiekampen werden afgevoerd.
> 2 min
De Tweede Wereldoorlog eindigde 75 jaar geleden. Dat zouden we groots gaan vieren in het hele land – ook in Hoorn, Blokker en Zwaag. Maar alle voorbereidingen ten spijt voor theaterroutes, tentoonstellingen en vrijheidsmaaltijden: onze vrijheid vieren we dit jaar noodgedwongen thuis. Daar laat het Comité 40-45 Hoorn en de projectgroep 75 jaar Vrijheid in Hoorn het echter niet bij zitten. Zo kan bijvoorbeeld online herdacht worden in Hoorn op 4 mei. En op 5 mei kunnen we massaal de vlag uithangen in Hoorn. Doe je mee?
> 2 min
Vanwege de Corona-crisis is besloten de bekendmaking van De Tweede Wereldoorlog in honderd foto’s en de opening van de tentoonstelling in het gebouw van Tweede Kamer op 30 maart geen doorgang te laten vinden.
> 2 min
Bezoek op Tweede Pinksterdag, 1 juni 2020, de 13e editie van Dag van het Kasteel volledig online. Het thema is dit jaar Bezet & Bevrijd: kastelen en buitenplaatsen in de Tweede Wereldoorlog. Ontdek de onbelichte verhalen van de aangesloten kastelen en buitenplaatsen!
> 1 min
In het kader van 75 jaar bevrijding geeft Oneindig Noord-Holland dit voorjaar een overzicht van de meest spraakmakende oorlogsobjecten uit Noord-Hollandse collecties. De voorwerpen hebben elke maand een ander thema. Van een NSB-boek tot een verradersloon, deze maand staan de collaborateurs centraal.
>Dit jaar vertelt de Historische Vereniging Alkmaar het verhaal van verzetsheldin Truus Wijsmuller-Meijer. Binnenkort wordt een standbeeld voor de in Alkmaar geboren en getogen Truus onthuld op de Gewelfde Stenenbrug. Ook komen er een pop-up verzetsmuseum en een speciale bevrijdingskrant.
> 2 min
