Historische Markt Purmerend
De Vereniging Historisch Purmerend is enorm blij dat er in 2023 weer een historische markt georganiseerd kan worden en wel op zondag 22 januari 2023.
>Purmerend
Bijzondere (bij)namen: Zaanstreek en Waterland
Purmerend saai? Stad toont creatief verleden
Noordhollandsch kanaal - Alkmaar en Purmerend
Noordhollandsch kanaal - Poldergasten
Slot Purmersteijn
Pinkster Drie, Bokkiesdag
Archeologisch onderzoek naar Slot Purmersteijn
Het verdwenen Sint Ursulaklooster op de Koemarkt in Purmerend
De Beemster: de droogmaking en wat er aan vooraf ging
Koningin Wilhelmina bezoekt door watersnood getroffen Purmerend
Fort benoorden Purmerend: munitie is ingeruild voor wijnflessen
De bokaal van de Overweersche Polder
Dansen om de Vrijheidsboom
De porseleinfabriek van Egbert Estié
Verenigingsgebouw Vooruit in Purmerend
Mart Stam: het Nieuwe Bouwen in Purmerend
Hoornse Poort in Purmerend
De oude verdedigingsbolwerken van Purmerend
Slot Purmersteijn in Purmerend
De Koemarkt in Purmerend
Purmerends Museum
Haarlemse bierbrouwers aan Purmerendse Bierkade
Doelestallen
De Drie Meren
Wonen op stand aan de Herengracht van Purmerend
De Kaasmarkt van Purmerend
De Vismarkt van Purmerend
Het Hoge Bruggetje over de Where
Onderwijs in Purmerend
De trekvaart tussen Amsterdam-Purmerend en Hoorn
Werkmansvereniging Vooruit te Purmerend
Het Weeshuis van Purmerend
De Gesellighe Dampkring: al 60 jaar in nevelen gehuld
Polders blank tijdens de invasie van 1799
Een tragische liefdesgeschiedenis op Slot Purmersteijn
Tramlijn Kwadijk, Edam, Volendam
Bernard Nieuwentijt (1654–1718): Purmerends grootste denker
Purmerend ingekwartierd
Handstand op de grote fabriekspijp van Purmerend
De onderduik van de Waterlandse bevolkingsregisters
Purmerender Veemarkt
Bijzondere (bij)namen: Zaanstreek en Waterland
Noord-Holland kent veel plaatsen met bijzondere namen. Van sommige is de oorsprong snel vast te stellen, bij andere is het nodig om wat dieper te graven in het verleden. In deze serie verhalen onderzoeken we elke maand een andere regio van onze provincie, om achter de herkomst van de lokale plaatsnamen én bijnamen van de inwoners te komen. Deze maand: de Zaanstreek en Waterland.
>Daar komt de fiere Pinksterblom
Komend weekend is het weer Pinksteren, de vijftigste dag na Pasen waarop de verspreiding van het Christendom wordt gevierd. De een doet dat door naar de kerk te gaan, de ander door lokaal gebrouwen bockbiertjes te drinken. Tot aan het begin van de vorige eeuw kon je op straat nog Pinksterblommen tegenkomen. Jonge meisjes die werden rondgedragen om de vruchtbaarheid te vieren.
>Purmerend saai? Stad toont creatief verleden
Waaraan denk je bij Purmerend? ‘Eentonige buurten.’ ‘Saai uit de kluiten gegroeid dorp.’ Zo luiden de reacties gewoonlijk. Saai? Stap het Purmerends Museum binnen en kijk welk prachtig sieraardewerk hier is gemaakt. Hier groeiden creatieve architecten op. Trek die denkbeeldige grauwsluier over de stad weg en je ziet zowaar een kasteel.
>Noordhollandsch kanaal – Alkmaar en Purmerend
In het kader van de tentoonstelling 200 jaar Noordhollandsch Kanaal schreef historicus Maarten Hell voor ons een aantal verhalen over de geschiedenis van dit bijzondere kanaal. Dit derde verhaal gaat over de consequentie van het aanleggen van het kanaal voor de stad Alkmaar.
>Noordhollandsch kanaal – Poldergasten
In het kader van de tentoonstelling 200 jaar Noordhollandsch Kanaal schreef historicus Maarten Hell voor ons een aantal verhalen over de geschiedenis van dit bijzondere kanaal. Dit tweede verhaal gaat over de grondwerkers die het kanaal met de hand hebben uitgegraven.
>Slot Purmersteijn
Een enorm kasteel met forse donjons op de hoeken en grote zalen: dat was het middeleeuwse Slot Purmersteijn, dat in 1410 werd gebouwd. Het was een belangrijk bestuurlijk en militair centrum. Toch wist het grote bouwwerk de tand des tijds niet te doorstaan. Inmiddels zijn de overblijfselen van Purmersteijn blootgelegd door archeologen en uitgebreid geanalyseerd. Wat zijn de onderzoekers allemaal te weten gekomen over het kasteel bij Purmerend?
>Pinkster Drie, Bokkiesdag
De dinsdag na Pinksteren is in de Zaanstreek en Purmerend traditioneel de dag waarop derde pinksterdag of Pinkster Drie wordt gevierd; ook wel ‘Bokkiesdag’. Mensen uit verschillende plaatsen in de provincie trokken sinds oudsher op deze dag naar Purmerend om een bokje (geit) te kopen.
>Archeologisch onderzoek naar Slot Purmersteijn
Willem Eggert, heer van Purmerend, Purmerland en Ilpendam, bouwde tussen 1410 en 1413 Slot Purmersteijn ter plaatse van het huidige Slotplein in Purmerend. Het werd als een vierkant opgetrokken met vier achthoekige torens op de hoeken. De relatief dunne muren van het slot, slechts één meter dik, waren niet bestand tegen kanonschoten.
>Het verdwenen Sint Ursulaklooster op de Koemarkt in Purmerend
Bij de herinrichting van de Koemarkt in 2009 werden muurresten gevonden waarvan men aannam dat het ging om het Sint Ursulaklooster, een nonnenklooster dat in 1392 was gesticht. Op de eerste kaart van Purmerend van Jacob van Deventer (circa 1560) staat het klooster nog vermeld.
>De Beemster: de droogmaking en wat er aan vooraf ging
Extra werkgelegenheid, nieuwe landbouwgrond en veel meer veiligheid tegen het water. Dat was wat de Beemster moest opleveren. Maar de droogmaking ging niet zonder slag of stoot.
>Koningin Wilhelmina bezoekt door watersnood getroffen Purmerend
In de nacht van 13 op 14 januari 1916 beukte een zware storm op de kusten van de Zuiderzee. In combinatie met een extreem hoge waterstand zorgde dit voor hoge golven die de kwetsbare Waterlandse Zeedijk teisterden. Op een aantal plekken braken de dijken door met als gevolg dat heel Waterland en de oostkant van de Zaanstreek onder water kwamen te staan. Ook Purmerend stond blank. Op 17 februari bracht koningin Wilhelmina een bezoek aan de marktstad. Na de watersnoodramp besloot de regering werkelijk vaart te zetten achter de ambitieuze Zuiderzeewerken. In 1932 reed de eerste auto over de Afsluitdijk. De woeste Zuiderzee was eindelijk getemd tot IJsselmeer.
>Fort benoorden Purmerend: munitie is ingeruild voor wijnflessen
Het tussen 1909 en 1912 gebouwde Fort benoorden Purmerend, onderdeel van het Noordfront, werd relatief laat aan de Stelling van Amsterdam toegevoegd. Dit maakte het fort bij oplevering state of the art, maar aan deze nieuwigheid kwam een vroeg einde door de snelle modernisering van de oorlogsvoering.
>De bokaal van de Overweersche Polder
Noord-Holland is een land van polders, honderden polders. Ze waren nog niet zo lang geleden stuk voor stuk onafhankelijke waterschappen met een eigen bestuur en een eigen belasting. En niet te vergeten: eigen tradities. De Overweersche polder tussen Purmerend en Kwadijk is een goed voorbeeld. Tegenwoordig is die bijna helemaal volgebouwd en ligt hier de grote Purmerendse stadswijk Overwhere.
>Dansen om de Vrijheidsboom
Direct na de Franse inval op 24 januari 1795 werd een vrijheidsboom geplant voor de deur van de secretarie van het stadhuis op de Steenenbrug (de huidige Kaasmarkt) te Purmerend. Het centrale thema bij dergelijke ‘revolutiefeesten’ was de viering van de eenheid van de nieuwe Bataafse Republiek.
>De porseleinfabriek van Egbert Estié
In de laatste klas van de basisschool was het verplicht om het Purmerends Museum te bezoeken. In een van de glazen vitrinekasten stond een porseleinen vaasje gemaakt door E. Estié. “Wat grappig, deze meneer heeft dezelfde naam als mijn oma”, dacht ik toen en liep door naar de volgende vitrinekast. Nu tien jaar later ben ik er nog steeds niet achter wie de meneer Estié van de porseleinen vaas is. Ergens diep van binnen blijft het nieuwsgierige gevoel aan mij knagen en ik besluit een voorzichtig begin te maken aan mijn zoektocht.
>Verenigingsgebouw Vooruit in Purmerend
In 1869 werd door een aantal welgestelde Purmerenders de Werkmansvereniging Vooruit opgericht. De vereniging hield zich bezig met de ‘zorg’ voor de arbeiders in Purmerend. De afdeling ‘Woningbouw’ nam ook als eerste het initiatief om buiten de grachtengordel van Purmerend arbeiderswoningen te gaan bouwen. Om aan geld te komen verkocht de vereniging in 1906 grond aan particuliere aannemers. Met het geld kon een verenigingsgebouw worden gebouwd aan het eind van de Vooruitstraat. De zoon van voorzitter H.C. Oud, architect J.J.P. Oud (1890-1963), ontwierp een verenigingsgebouw met vier arbeiderswoningen.
>Mart Stam: het Nieuwe Bouwen in Purmerend
Oorspronkelijk werden er kazen gewogen in het neorenaissance pand aan de Kaasmarkt. Op de bovenverdieping was vanaf 1884 de Stadsteekenschool gevestigd. Een natuursteen inscriptie in de rechterzijgevel boven de voormalige deuropening herinnert nog aan de ‘teekenschool’. Tot de sluiting in 1957 heeft de Stadsteekenschool een belangrijke functie gehad in Purmerend. Op deze school werden bekwame kunstenaars en ontwerpers opgeleid die later (inter)nationale naam zouden maken. Een van hen was de architect Mart Stam, die hier zijn opleiding begon als meubelmaker.
>Hoornse Poort in Purmerend
Toen Purmerend in 1410 stadsrechten kreeg, werden er wallen rondom de stad aangelegd en vier poorten gebouwd op de toegangswegen. Deze poorten werden ’s nachts gesloten, waardoor het wonen binnen de stad een stuk veiliger werd. Ieder die de stad binnen wilde, moest zich bij de stadspoort melden. Zo kon men ongure types, zwervers en bannelingen (misdadigers die verbanning als straf hadden gekregen) buiten de stad houden.
>De oude verdedigingsbolwerken van Purmerend
De Tachtigjarige Oorlog, ook wel De Opstand genoemd, was een langdurig verzet van de Oranjegezinden tegen de Spaanse overheersing. Dit verzet uitte zich in de uit de geschiedenisboeken bekende ‘Inname van Den Briel’, ‘Het beleg van Alkmaar’ en het ‘Ontzet van Leiden’. De Tachtigjarige Oorlog duurde van 1568 tot 1648. Dat deze rumoerige tijd ook niet zonder slag of stoot aan Purmerend voorbijging blijkt uit het enige in Purmerend overgebleven bolwerk bij het Nassauplantsoen.
>