Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Teylers Museum en de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen

Het oudste geleerde genootschap van Nederland is de Hollandse Maatschappij der Wetenschappen (HMW). Deze werd in 1752 in Haarlem opgericht en deelde, en deelt nog steeds, personeel met de Teyler-instellingen (museum, genootschappen, bestuur).

Dat begon met de eerste museumdirecteur Martinus van Marum. Toen die in juni 1776 in Haarlem een artsenpraktijk wilde beginnen, was hij al benoemd tot lid van de HMW. Een jaar later benoemde de HMW hem tot directeur van de natuurhistorische verzameling: het Naturaliënkabinet. Tegelijkertijd werd een pand gekocht in de Grote Houtstraat waar de collectie werd ondergebracht.

Verhandelingen HMW, 1 (1759), frontispice. Beeld: collectie Teylers Museum.

Martinus van Marum

Dit pand werd voor een deel betaald met een lening van Pieter Teyler die als zijdehandelaar en bankier een vermogen verdiend had. Van Marum betrok de benedenverdieping en zou daar tot zijn dood blijven wonen. Toen hij enkele jaren later bij Teylers Museum betrokken raakte, werkte hij dus al voor de HMW.

In 1794 werd Van Marum secretaris van de HMW. Nu was hij de belangrijkste man van de Maatschappij. Hij was belast met het uitschrijven van prijsvragen en het beoordelen van de inzendingen en hij correspondeerde namens de HMW met binnen- en vooral buitenlandse geleerden.

Portret van Martinus van Marum, door C.H. Hodges,1826. Olieverf op doek, 59,5 x 72 cm. Beeld: collectie Teylers Museum.

Productie

Van Marum heeft dit werk uitstekend gedaan. De omvang van de correspondentie, het aantal prijsvragen, de impact van de inzendingen: nooit waren ze zo groot als onder zijn leiding. Dat blijkt uit het archief van de Maatschappij. Behalve Van Marum waren soms ook andere bestuurs- en genootschapsleden van Teyler als lid of directeur bij de Hollandsche Maatschappij betrokken.

Penning ter herinnering aan de oprichting van de Hollandse Maatschappij van Wetenschappen te Haarlem, door Johan George Holtzhey, 1752. Zilver, 55 mm, jaartal 1752 (achterzijde). Beeld: collectie Teylers Museum.

Publicatiedatum: 20/06/2011

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.