Kunst stimuleren: Teylers Stichting

Pieter Teyler hield van kunst. Zo was hij een van de oprichters en donateurs van de Stads Teekenacademie (in 1796 voortgezet als Teekencollegie); de academie kon zelfs zijn huis De Hulst gebruiken. Vreemd is dat niet: goed kunnen tekenen was in die tijd niet alleen een zaak voor kunstenaars en ambachtslieden, maar ook voor een heer van stand. Ook na zijn dood wilde Teyler kunst stimuleren. Dat blijkt uit zijn testament. Daarom moest er een 'konstschilder' aangesteld worden als opzichter (conservator) van de kunstverzamelingen. Deze opzichter was tevens gastheer (kastelein) van het museum en mocht in het voormalige woonhuis van Pieter Teyler wonen.

1 min

Steun en toeverlaat

Teylers Stichting zette dit werk voort. Ze bleef vaste donateur van het Teekencollegie en hulpbehoevende kunstenaars konden (financiële) steun krijgen. Kunstenaars als Hendrik Schwegman, Warnar Horstink en David P.G. Humbert de Superville maakten daar gebruik van.

Het Haarlemse Teekencollegie, door Wybrand Hendriks, 1799. Olieverf op paneel; 63 x 81 cm. Collectie Teylers Museum. Beeld: Wikimedia Commons.

Ook kocht de Stichting tekeningen, meestal direct, van nog levende kunstenaars, vaak twee tegelijk als pendanten (tegenhangers). Bijvoorbeeld die van de kunstenaars Jacob Cats, Augustijn Claterbos, Egbert van Drielst en Hermanus Numan. Het ging hierbij altijd om Nederlandse kunstenaars of buitenlanders die tijdelijk in Nederland woonden, zoals de Zwitser Johann Jacob Koller en de Duitser Johann Ludwig Giesel.

Deze traditie is altijd voortgezet, op een onderbreking in het midden van de twintigste eeuw na. Die duurde tot rond 1980. Sindsdien koopt de Stichting jaarlijks weer zo’n twintig tekeningen van hedendaagse kunstenaars.