Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Frans konijn kiest provinciehuis

In Haarlem zetelen de vertegenwoordigers in de Provinciale Staten. De statenleden kiezen de gedeputeerden (de bestuurders of ‘ministers’ van de provincie). De statenleden en gedeputeerden werken en vergaderen in het mooie provinciehuis aan de Dreef in Haarlem: een gebouw met een bewogen geschiedenis. En met bijzondere bewoners.

Een van de leuke kleine anekdotes die betrekking hebben op het provinciehuis stamt uit de Franse tijd. Na de verovering van de Bastille waaide de revolutionaire vonk van de Fransen over naar de Nederlanden. Stadhouder Willem V werd verjaagd en de Bataafse republiek werd gesticht. Napoleon steunde en gedoogde de republiek. Maar niet lang. In 1806 stierf Stadhouder Willem V. Napoleon greep diens dood aan om meer macht te krijgen. Hij verwees de Bataafse republiek naar de geschiedenisboeken en riep het Koninkrijk Holland uit. Zijn broer Lodewijk Napoleon werd koning.

Portret van Lodewijk Napoleon, koning van Holland van 1806 tot 1810, door C.H. Hodges, 1809. Beeld: Rijksmuseum

Haarlem als geliefde residentie

Lodewijk Napoleon werd ook wel Lodewijk de Goede genoemd. Hij had het dan ook niet slecht voor met de Hollanders. Hij probeerde zelfs om Nederlands te spreken. Schrijvers van naam hielpen hem daarbij, ook hofdichter Willem Bilderdijk en hoogleraar Jacob van Lennep. Dat deden ze onder andere in Paviljoen Welgelegen aan de Dreef in Haarlem, de lommerrijke buitenplaats van Lodewijk Napoleon, die hij in 1808 had gekocht van de rijke bankier Henry Hope. Hope was uit vrees voor de Fransen naar Engeland gevlucht. Paviljoen Welgelegen kennen we nu als de residentie van het provinciebestuur. De koning was er graag, in ieder geval liever dan in het Paleis op de Dam, z’n Amsterdamse woning waar hij maar niet kon aarden.

Paviljoen Welgelegen, gezien iets schuin van voren, vanuit het zuidwesten, 1791. Middenonder het wapen van Hope. Schouten, Hermanus Petrus (1747-1822), Mechel, Chr. à (Basel 1737-Berlin 1817), Comte, Benjamin Rodolphe (ca.1760->1843). Beeld: Noord-Hollands Archief

Nederlands met de Frans slag

Over het Nederlands van Lodewijk Napoleon gaan meerdere verhalen. Er zijn brieven en teksten bekend die laten zien dat hij verwoede pogingen deed om onze taal te leren. Maar het ging lang niet altijd vlekkeloos. Vooral met de uitspraak en de accenten in het Nederlands had Lodewijk Napoleon moeite. Sommige bronnen vermelden dat het maar niet lukte om ‘koning van Holland’ te zeggen. Dat werd dan met een Frans accent: ‘konijn van Olland’.

Frans Konijn

Snelle troonsafstand

Lang heeft Lodewijk Napoleon niet geregeerd. Uit onvrede over het beleid en de bemoeienissen van zijn broer (Keizer Napoleon Bonaparte) nam hij al in 1810 ontslag. Het ‘konijn van Olland’ verliet Huize Weltevreden en vertrok naar Bohemen. Voor Welgelegen brak een nieuwe periode in een bewogen geschiedenis aan. In 1930 werd het paviljoen aangekocht door de provincie. Sindsdien zetelt het provinciebestuur in het prachtige en imposante gebouw.

Publicatiedatum: 28/02/2011

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.