Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Jong in het gewapend verzet

Zestien en veertien jaar zijn ze als Duitsland Nederland binnenvalt. De zusjes Truus (1923-2016) en Freddie Oversteegen (1925) kunnen niet zwijgzaam toekijken en raken al snel betrokken bij het gewapend verzet. Daar leren ze Hannie Schaft (1920-1945) kennen en samen vormen ze voor de rest van de Tweede Wereldoorlog een drie-eenheid. Ze voeren verschillende acties uit, waaronder sabotages en zelfs liquidaties. Na de oorlog worden ze alleen niet als helden ontvangen…

>

Vrije mensen en vrije liefde met Johanna Kuiper

Domineesdochter, theologe en schrijfster van een kinderbijbel en andere kinderboeken. Op het eerste gezicht is Johanna Kuiper (1896-1956) naar de standaarden van de eerste helft van de 21ste eeuw een prototype voor de vrouw. Johanna heeft echter ook een heel andere kant. Ze is socialiste, feministe, voorvechtster van de vrije liefde en een bewust ongetrouwde moeder van twee kinderen van verschillende mannen. Maar daarnaast is ze, zeker niet in de laatste plaats, ook een verzetsheldin.

>

De dodenherdenking in beeld

Op 4 mei valt elk jaar om acht uur ’s avonds een korte stilte over Nederland. Alle slachtoffers van tijdens en na de Tweede Wereldoorlog worden herdacht. Tegelijk met plechtigheden door het hele land wordt op de Dam in Amsterdam de nationale herdenking gehouden. Dit zijn enkele bijzondere beelden van de Dodenherdenking op de Dam.

>

Eerebegraafplaats te Bloemendaal

De jaren 1940-1945 zetten naast de rest van het land, ook de Kennemerduinen op hun kop. Het werd Sperrgebiet. De Duitsers bouwden veel oorlogsbouwwerken en legden betonnen wegen aan. Al tijdens de oorlogsjaren was bekend dat de nazi’s zonder enige vorm van proces verzetsstrijders executeerden in de duinen. In de zomer van 1945 kon in de duinen van Bloemendaal de trieste balans worden opgemaakt. In 45 grafkuilen verdeeld over zes verschillende plaatsen, werden de stoffelijke overschotten van in totaal 422 mensen gevonden. Van hen zijn 313 herbegraven op de Eerebegraafplaats bij Overveen, waaronder de bekende verzetsstrijdster Hannie Schaft.

>

De Dokwerker

Op het Jonas Daniël Meijerplein in Amsterdam staat sinds 1952 een beeld en monument ter herdenking van de Februaristaking, het eerste grote protest van de Nederlandse bevolking tegen het antisemitisme en de deportatie van de joden. Het beeld stelt een staker voor: een robuuste onverschrokken havenarbeider, met opgestroopte mouwen en een trotse houding. De Dokwerker staat symbool voor het verzet van ‘de kleine man’ tegen een grote macht.

>

Duitse bezetter zet Beemster blank

Tijdens de oorlogsjaren verdween de Beemster tot twee keer toe voor een belangrijk deel onder water. Na de Duitse inval op 10 mei 1940 begon het Nederlandse leger direct met het uitvoeren van de geplande inundaties rond de forten van de Stelling van Amsterdam in de polder. In het vroege voorjaar van 1944 verdween de hele zuid- en zuidoostkant van de Beemster opnieuw onder water. Nu gebeurde dat op last van de Duitse bezetter. Deze inundatie duurde ruim een jaar tot begin mei 1945.

>

De Slotkapel van Egmond

Jan II van Egmont, ook wel Jan met de bellen genoemd, strijdt wat af gedurende zijn leven. Zijn bijnaam krijgt Jan tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten. En de vergroting van de Slotkapel van Egmond is te danken aan een ruzie waar Jan bij betrokken is. Ruim 500 jaar na zijn dood krijgt zijn grafzerk toch een ereplaats in de kapel.

>

Oorlogskind in Alkmaar

Vandaag hoorde ze de stem van de koningin op de radio. Ze heeft de koningin nog nooit gezien. Dat kan ook niet, omdat zij in Engeland woont. De kleine prinsesjes wonen al bijna vijf jaar met hun moeder in Canada. Zo lang duurt de oorlog nu al. “Landgenoten,” zei de koningin. Het klonk raar en ze heeft haar verder niet meer zo goed gehoord. Papa wel. Die is altijd heel blij als Radio Oranje er is. De Duitsers mogen er niets van merken. Die willen niet dat ernaar geluisterd wordt. Ze zeggen op de radio vreemde dingen. Vandaag zeiden ze: “De duif kan nog niet landen. De duif kan nog niet landen.” Dat zijn geheime boodschappen voor de Ondergrondse.

>

Protesteert tegen de Afschuwelijke Jodenvervolging

25 februari 1941. Nog voor zonsopgang komen de eerste reizigers het Amsterdamse Centraal Station binnenlopen. Het zijn werkverschaffingarbeiders, die op weg zijn naar Baarn en Amersfoort. Voor de ingang van het station hebben zij een stakingsmanifest gekregen.

>

Brood op de bon

In de bezettingstijd werden steeds meer artikelen schaars en voor de burgers slechts verkrijgbaar met bonkaarten van het distributiestelsel. Onderduikers waren aangewezen op hulp van het verzet om de bonnen te bemachtigen. In Haarlem ging dat soms mis.

>

Kennemerland: de Atlantikwall

Een lang lint van bunkers, kanonnen en mijnenvelden. Grote en kleine betonnen verdedigingswerken wisselden elkaar af. Aan de kust zijn overal nog resten terug te vinden van de Atlantikwall. Deze meer dan 5000 kilometer lange verdedigingslinie liep van Noorwegen, via Denemarken, Duitsland, Nederland en België tot aan de grens met Spanje, en werd tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitse bezetters gebouwd.

>