Let’s Fly Away: 100 jaar KLM
Het Maria Austria Instituut viert 100 jaar KLM met de tentoonstelling ‘Let’s Fly Away!’ (11 juli – 9 oktober 2019) in het Stadsarchief Amsterdam.
>Het Maria Austria Instituut viert 100 jaar KLM met de tentoonstelling ‘Let’s Fly Away!’ (11 juli – 9 oktober 2019) in het Stadsarchief Amsterdam.
>Dag en nacht pompte het stoomgemaal De Cruquius. Jarenlang zwoegde het gevaarte, totdat in juli 1852 de ‘waterwolf’ was getemd. Definitief.
>Wat is een Verhalenpaal zonder een gedicht van de Polderdichter?
>Aan de rand van Bennebroek ligt een onopvallend slootje. Ziehier de grens van Kennemerland en van de Noord- en Zuid-Holland. Dit slootje van niks.
>Trekschuit, trein. Van alles kwam naar Vogelenzang. Zelfs tienduizenden scouts reisden hierheen. En nu? De trekvaart dommelt, de trein negeert het mooie station. Vogelenzang is een dromerig dorp vol met herinneringen aan vroeger.
>Twee mannen wilden eind 1836 op het uitgestorven eilandje Beinsdorp eenden jagen. Een ijzige storm stak op. Het hele eiland verdween onder water. Kruipend over ijs en wadend door water moesten de mannen op de vlucht.
>Haarlemmermeer ademt dynamiek. Schiphol werkt dag en nacht. Treinen schichten door de polder. Automobilisten razen banenbreed voort. Hier pufte een eeuw geleden een stoomtreintje.
>Met een pennenstreek zet Willem I een punt onder een discussie die eeuwenlang had voortgekabbeld over de vraag: hoe tem je de ‘waterwolf’. Dat Haarlemmermeer vrat namelijk steeds meer land op. Hele dorpen waren al in de golven verdwenen. En het hield maar niet op.
>In 1575 vervaardigde Joost Jansz Beeldsnijder in opdracht van de hertog van Alva een grootschalige kaart van het noordelijke deel van Holland. De kaart moest de Spaanse troepen de weg wijzen in het onherbergzame, waterrijke gebied.
>Dat de ‘waterwolf’moest worden getemd was al lang duidelijk. Maar pas met de komst van krachtige stoommachines werd drooglegging van de Haarlemmermeer mogelijk.De drie gemalen Cruqius, Lijnden en Leeghwater maalden tussen 1848 en 1852 het water weg. 18.000 hectare vruchtbare landbouwgrond kwam beschikbaar.
>Dwars door de Haarlemmermeerpolder loopt een oude militaire liniewal, de zogenaamde Geniedijk.
>Op een lege akker iets ten zuidwesten van Rozenburg staat een boom moederziel alleen. De boom is goed te zien vanaf de Aalsmeerderweg kijkend in de richting van de A4. Achter de boom doemt de hoogbouw van Hoofddorp al op. De boom is een van de laatste restanten van het agrarische leven in de oude Haarlemmermeerpolder. Het heeft de enorme veranderingen van de afgelopen decennia voorbij zien komen en – zeer bijzonder – zelfs overleefd. De strijd om de ruimte en de steeds wisselende invulling ervan is onlosmakelijk verbonden aan de geschiedenis van dit gebied. Vanaf de vroegste bewoning stond het landschap onder invloed van de mens. De geschiedenis van de Haarlemmermeer laat zich bij uitstek lezen als dat van een levend landschap.
>In 1940 kregen alle dorpen in het kader van de luchtbescherming babybrandspuiten die na de oorlog nog een tijd werden gebruikt.
>Waar eens schepen voeren en stormen raasden, landen nu Boeings. Als je op de dijk van de Ringvaart staat en in de verte de vliegtuigen ziet gaan en komen, is het nauwelijks voorstelbaar dat de Haarlemmermeerpolder die je voor je ziet, eens een binnenmeer was.
>Eeuwenlang was de vraag hoe je de onverzadigbare ‘Waterwolf’ kon temmen. Waterbouwkundige Jan Adriaanszoon Leeghwater meende in 1629 de klus met honderdzestig windmolens te kunnen klaren. Het bleef bij plannen maken. Totdat het Haarlemmermeer bij Halfweg dreigde door te breken naar het IJ. Wat nu?
>Aan de verschillende bouwstijlen van de oudste boerderijen in de Haarlemmermeerpolder kun je zien waar de eigenaren vandaan kwamen. Uit Zeeland, West-Friesland, Friesland, Zuid-Holland, Brabant, Overijssel of Groningen. De boerderijen illustreren de chaotische beginjaren van de polder. Het was ieder voor zich in die tijd.
>