3 min

Het Duivendrecht uit de jeugd van Alie is grotendeels weggevaagd door oprukkende stedelijke bebouwing. Het dorp ligt tegenwoordig ingeklemd tussen Amsterdam-Oost, Diemen en Bijlmermeer. Alie Toebes-Smit (geboren 1925) vertelt: “Mijn grootvader was kantonnier aan de Rijksstraatweg. Hij had het opzicht over de weg van de Duivendrechtsebrug tot het Abcoudermeer. Mijn grootmoeder bediende de tolboom. Die moet waarschijnlijk gestaan hebben aan de Rijksstraatweg in de buurt van de Diemerlaan, dicht bij de Ouderkerkerklaan, waar ook het fort Bijlmer stond. Toen dit fort omstreeks 1870 verdween, is ook de tolboom vervallen.”

Laan wordt Rijksstraatweg. De Duivendrechtse Laan met prachtige bomen veranderde in een Rijksstraatweg. Boerderijen langs de laan maakten rond 1930 plaats voor blokjes woningen. Beeld: Collectie Stichting Oud-Duivendrecht.

Pastoor voert actie voor treinhalte

Langs het dorp kwam de spoorlijn van Amsterdam naar Utrecht. Sinds 1843 passeerde de trein het dorp. Zonder te stoppen. Alie: “De pastoor kwam op het idee de spoorwegmaatschappij te verzoeken om bij Duivendrecht een halte te maken. Wanneer hij kon aantonen dat daarvoor belangstelling was, zou de Rhijnspoorweg Maatschappij daartoe misschien willen overgaan. De pastoor ging het dorp rond om mensen te vinden die bereid waren met lijsten te lopen om handtekeningen voor dit doel te verzamelen. Tenslotte werden zoveel handtekeningen verzameld, dat de spoorwegmaatschappij er wat in zag!” In 1897 wist de pastoor in Duivendrecht een opstapplaats te realiseren. Ongeveer 40 jaar later werd de halte weer opgeheven. Er kwam over de Rijksstraatweg een busverbinding van Duivendrecht naar Amsterdam, Abcoude en verderop tot Utrecht.

Doorgaande weg in het dorp. De Rijksstraatweg Amsterdam-Utrecht leidde langs de St.-Urbanuskerk in Duivendrecht. Beeld: Collectie Stichting Oud-Duivendrecht.

Lopen naar school in Diemen

“Mijn vader ging zo rond 1900 in Diemen naar de openbare school. Die stond aan het eind van de Ouderkerkerlaan in Diemen. Elke dag een aardige tippel. In Duivendrecht was toen nog geen school. Vader trouwde op 8 juni 1922 met Alberta Arentsen uit Twello.” Het jonge echtpaar betrok een huurwoning aan de Rijksstraatweg 92. Alie: “Het was toen moeilijk om een gewoon burgerhuis te krijgen in een plaats waar het meest boerderijen stonden. En ook was het net na de oorlog van ’14-’18.” In de jaren dertig lieten de ouders van Alie een huis bouwen aan de Diemerlaan, tegenover een café. Alie: “Ons huis stond op het grondgebied van Weesperkarspel. Dit was vooral in de oorlog lastig, want je moest voor veel dingen naar Weesp, bijvoorbeeld om voedselbonnen te halen of extra toewijzingen. Geen vervoer, wel een fiets, maar de fietsbanden werden ook steeds schaarser.”

Alie vertelt over haar jeugd. Alie Toebes-Smit in de openbare bibliotheek in Duivendrecht bij de presentatie van Duivendrecht Destijds, een speciaal nummer van het blad Oud-Duivendrechtse Saecken, 15 november 2010. Beeld: Stichting Oud-Duivendrecht.

Woning wijkt voor Bijlmermeer

Alie trouwde in 1951 met Jan Toebes. Het jonge echtpaar kreeg een nieuwe woning toegewezen aan de Azaleastraat, want Duivendrecht sloeg aan het uitbreiden. De drukte op de Rijksstraatweg nam in 1954 af, omdat de rijksweg (de latere A2) gereed was gekomen. Later verhuisden Alie en haar man naar de Diemerlaan. Alie: “We hebben er gewoond tot eind 1968: toen werd het huis onteigend in verband met de bouw van de Bijlmer en verdwenen we met z’n allen naar Muiden. Jammer dat we weg moesten, maar… we waren niet de enigen!”

Bron: Stichting Oud-Duivendrecht

Publicatiedatum: 10/02/2011