3 min

De kastelein van het café De Nederlanden kreeg destijds een aanstelling als doodgraver. De begraafplaats lag toen aan de buitenkant van het dorp en had niets met de hervormde kerk te maken. In de praktijk echter liggen hier vooral protestanten begraven. De katholieken hadden hun eigen kerkhof aan de Kruisweg, achter de rooms-katholieke kerk. De Geniedijk, aangelegd in het kader van de Stelling van Amsterdam, loopt vlak langs het kerkhof. Veel bekende Hoofddorpers uit het verleden vonden op De Iepenhof hun laatste rustplaats. Denk alleen al aan burgemeester Lantzendorffer, die model stond voor de burgemeesterfiguur in de boeken van Dik Trom. Lantzendorffer stond bekend als een zeer beminnelijk persoon.

Het lijkenhuisje met rechts ervan een markante iep. Op de achtergrond is de hervormde kerk te zien. Beeld: Collectie Oud Archief Haarlemmermeer.

Symbolen van vergankelijkheid

Het gietijzeren toegangshek van de begraafplaats mist helaas twee zijdelen. We weten dat, omdat in Nieuw-Vennep een identiek toegangshek staat. Het hek is in 1873 geplaatst door de vader van de schrijver C. Joh. Kieviet, bekend van de boeken van Dik Trom. Het gietijzeren hek toont symbolen van de vergankelijkheid zoals schedel met botten, zeis, gedoofde fakkel en gevleugelde zandloper.

Begraafplaats De Iepenhof omstreeks 1931. Beeld: Collectie Cor Wies.

Broederlijk bijeen

Wie zijn hier allemaal begraven? Boerenfamilies die een belangrijke rol speelden in de gemeente Haarlemmermeer, zoals ’t Hooft, Biesheuvel, Van Zijverden, Geertzema. Hier liggen ongelovigen naast predikanten. Ook mensen die een rol speelden in de Tweede Wereldoorlog, zowel van de zijde van het verzet, als diegenen die ‘fout waren’. Ze liggen hier broederlijk bijeen. Tenslotte vonden de doodgravers zelf hier hun laatste rustplaats.

Uitkijkpost in de iep

De begraafplaats meet 100 bij 100 meter en had oorspronkelijk aan alle vier de zijden sloten. Vermoedelijk is dat een van de oorzaken dat er jarenlang wateroverlast was. Het laat zich aanzien dat dat probleem is verholpen nu de begraafplaats als een minipoldertje is ingericht.

Direct na de ingang staat een iep die allesoverheersend is, vandaar ook de naam van de begraafplaats: De Iepenhof. Oorspronkelijk waren er zes iepen. De resterende iep is naar schatting 120 tot 130 jaar oud. In de Eerste Wereldoorlog was in de iep een uitkijkpost bevestigd. Heel handig natuurlijk vanwege het goede zicht op de geniesluis en het gebied ten zuiden van de Geniedijk. Er zijn talrijke prachtige bomen te bewonderen, waaronder de Ginkgo Biloba, naar schatting meer dan 100 jaar oud. In 1991 is de begraafplaats op de monumentenlijst gezet, onder meer omdat het een goed voorbeeld is van de wijze waarop in de 19e eeuw begraafplaatsen werden aangelegd.

De begraafplaats met achter de bomen molen De Eersteling. Beeld: Red. Oneindig Noord-Holland.

Afgebroken pilaar herinnert aan ongeluk

Misschien het meest tot de verbeelding sprekend op de begraafplaats is een afgebroken pilaar. Hier is het graf van vier mensen die omkwamen bij een tragisch ongeluk in de nacht van 9 op 10 mei 1877. Weduwe Van de Pol, haar broer de heer Vredenburgh, haar dochter en schoonzoon de heer F. van Schelven en hun enige kind, een meisje van drie, keerden om ongeveer half twaalf naar Hoofddorp terug uit de polder. Daar waren zij aanwezig geweest bij de voltrekking van het huwelijk van de zoon van mevrouw Van de Pol.

Het gezelschap zat in een rijtuig, bespannen met twee paarden. De koetsier is aan het eind van de Bennebroekerweg, bij Bennebroek, in de Ringvaart gereden, met het ongelukkige gevolg dat alle vijf personen verdronken. De koetsier kon met groot levensgevaar gered worden. Ook de paarden verdronken. Alle overleden volwassenen vonden hun laatste rustplaats op De Iepenhof, alleen het kind is ergens anders begraven.

Auteur: Henri Stroet

Publicatiedatum: 10/02/2011