Ontdek samen met de gids van Staatsbosbeheer de rijke geschiedenis van Buitenplaats Elswout in Overveen. Dit bijna 400 jaar oude rijksmonument staat bekend als de mooiste en best bewaarde buitenplaats van Nederland. Aanstaande zondag start om 14:00 de wandeling bij het poortgebouw (de ingang van Buitenplaats Elswout).
>
1 min
Er valt deze kerstvakantie van alles te beleven in Nationaal Park Zuid-Kennemerland. We hebben de top 5 kinderactiviteiten voor je op een rij gezet.
> 1 min
Deze herfstvakantie (15 t/m 23 oktober) zijn er tijdens de Beleefweek voor jong en oud volop activiteiten te beleven in en rondom het Nationaal Park! ‘Ontdek de magie van de herfst’ tijdens een excursie met de boswachter, een bezoek aan de Ruïne van Brederode, de Wilde Buitendag in Duin en Kruidberg, een zintuigenwandeling, een paddenstoelenspeurtocht of tijdens een van de vele andere activiteiten. Geniet van de herfst en ervaar wat Nationaal Park Zuid-Kennemerland zo bijzonder maakt.
> 1 min
Marius van Nieuwkerk deed onderzoek naar zijn familiegeschiedenis in Zuid-Afrika en stuitte op een zeventiende-eeuwse Van Niekerk. In dit stuk beschrijft hij de relatie tussen deze Van Niekerk en de eveneens uit Nederland geëmigreerde Van Staden die stukken landbouwgrond naar Bloemendaal en Overveen vernoemde.
>De Amsterdamse families Borski en Van der Vliet waren sterk verwant aan elkaar. Met hun machtige landgoederen en enorme grondbezit heersten zij van generatie op generatie ruim anderhalve eeuw over Bloemendaal, Overveen, Elswout en Aerdenhout.
> 2 min
Iedereen kent de tekeningen van Anton Pieck. De sprookjesachtige creaties van deze veelzijdige tekenleraar uit Overveen stonden model voor het sprookjesbos in de Efteling. Pieck beschouwde zijn werk voor het Brabantse attractiepark als ‘het dierbaarste avontuur in zijn leven’.
>Wist je dat Staatsbosbeheer ruim 800 rijksmonumenten beheert: van buitenplaatsen en forten tot hunebedden en oude spoorbruggen. Monumenten van wereldklasse die samen het verhaal vertellen van de geschiedenis van ons land. De boswachters selecteerden wandelroutes langs een aantal van die monumenten. Buitenplaatsen als Elswout en Middenduin brengen je terug naar de tijd van rijke kooplieden met fraaie buitenverblijven en exotische landschapstuinen. Lees hier het persoonlijke verhaal van wandelaar Astrid van den Berg over haar dagelijkse wandeling in Elswout.
> 5 min
De Overveense buitenplaats Elswout is de afgelopen jaren door Staatsbosbeheer grondig gerestaureerd. De boerderij, het poortgebouw, de koetshuizen en de werkschuur krijgen de komende tijd een nieuwe bestemming. Zo zullen er straks exposities te zien zijn en kan men er terecht voor cursussen yoga of mindfulness. In de boerderij wordt een restaurant gerealiseerd en is er ruimte voor een bed & breakfast. Bezoekers van Elswout kunnen straks genieten van een maaltijd en een warm bed, met uitzicht op de prachtige tuinen.
> 2 min
Deze zomer neemt Jan Feith je mee op reis door onze provincie. Zijn historische teksten uit het album ‘Zwerftochten door ons land: Noord-Holland’ (1933) geven een beeld van zonnige duinen, drukke pleinen en pittoreske polders. Deze week: ‘Wandelen door Haarlem’s duinstreek’.
>Elke maand presenteert Huis van Hilde, het archeologiecentrum van de provincie Noord-Holland, de vondst van de maand. Daar krijgen deze bijzondere bodemvondsten een eigen vitrine, op Oneindig Noord-Holland worden ze met een verhaal in het zonnetje gezet. Deze maand staat Groot Olmen centraal.
>Anton Pieck is een Nederlandse illustrator, tekenaar, schilder en graficus. Zijn grootste werk kent iedereen: het sprookjesbos van sprookjespark ‘de Efteling’ in Kaatsheuvel. Het oeuvre van tekenaar Anton Pieck is echter vele malen groter en dat weet iedereen wel. Veel Nederlanders hebben ook ander werk van de illustrator gezien, al was het maar op een kalender of postkaart. Over het leven van Anton Pieck zelf is minder bekend, dus bij dezen het verhaal achter de ontwerper van het sprookjesbos.
>Het huis Duinlust is, net als de oranjerie, modelboerderij en het Grote Huis op Elswout, ontworpen door architect Constantijn Muysken (1843-1922). Het huidige huis Duinlust is echter niet het eerste gebouw met die naam dat hier stond. In 1815 was Duinlust in handen van Jonkheer Jan Willem Druyvestein die er een witgepleisterd huis liet bouwen. In 1821 verkocht hij zijn bezit aan de Amsterdammer Thomas Atkins die het ook maar korte tijd in bezit had.
>De buitenplaats Elswout is een fantastische tijdscapsule. Wie door de toegangspoort aan de Elswoutlaan gaat, treedt vier eeuwen geschiedenis binnen.
De poort zelf dateert uit de zeventiende eeuw en hoorde bij de vroegste aanleg van Elswout die waarschijnlijk rond 1634 begon. In dit eerste deel van het park zijn echter nog meer restanten uit de Gouden Eeuw aanwezig. De statige oprijlaan waarop de eerste blik valt, is er daar een van. Maar ook de andere kaarsrechte lanen, die het park aan de voorkant in drie vakken verdelen, stammen uit die tijd. Tenslotte de twee koetshuizen, links aan de oprijlaan, zijn ook zeventiende eeuws. Hun architectuur is heel eenvoudig maar toch verfijnd.
>De jaren 1940-1945 zetten naast de rest van het land, ook de Kennemerduinen op hun kop. Het werd Sperrgebiet. De Duitsers bouwden veel oorlogsbouwwerken en legden betonnen wegen aan. Al tijdens de oorlogsjaren was bekend dat de nazi’s zonder enige vorm van proces verzetsstrijders executeerden in de duinen. In de zomer van 1945 kon in de duinen van Bloemendaal de trieste balans worden opgemaakt. In 45 grafkuilen verdeeld over zes verschillende plaatsen, werden de stoffelijke overschotten van in totaal 422 mensen gevonden. Van hen zijn 313 herbegraven op de Eerebegraafplaats bij Overveen, waaronder de bekende verzetsstrijdster Hannie Schaft.
>De uitstraling van het huidige Koningshof wordt bepaald door het huis en bijgebouwen van architect Abraham Salm en de aanleg van Leonard Anthony Springer van rond 1900. De geschiedenis ervan is echter ouder en gaat terug tot zeker 1636. Uit die geschiedenis blijkt ook de verbondenheid met het aangrenzende Elswout.
>Lindenheuvel is een mooi voorbeeld van duinbeplanting vanaf de late achttiende eeuw. De huidige kleinschalige nieuwbouw doet niets af aan de natuurwaarde van het terrein.
>Ten oosten van de Bloemendaalseweg, tussen Overbeek en Bloemenheuvel, ligt de villa Buytentwist. Verder naar achteren ligt het gelijknamige volkstuincomplex. Ze zijn met elkaar verbonden door de geschiedenis van het terrein als blekerij en buitenplaats. De geschiedenis ervan gaat terug tot de vroege zeventiende eeuw.
>Één van Nederlands mooiste en best bewaarde buitenplaatsen is Elswout, tegenwoordig beheerd door Staatsbosbeheer. Op deze 400 jaar oude buitenplaats zijn overal sporen uit het verleden te zien. De verschillende landschapsstijlen zijn tekenend voor afzonderlijke periodes en stijlopvattingen en de gebouwen herinneren aan de vele eigenaren die Elswout heeft gekend. De statige oude bomen geven onderdak aan verschillende holenbroeders zoals de specht, boomklever en bosuil. Op de velden en onder de bomen bloeien in het voorjaar veel stinsenplanten. In de oude ijskelder huizen vleermuizen en op het landgoed groeien bijzonder veel paddenstoelen, waaronder zeer grote tonderzwammen.
>In het waterwincomplex Overveen is een stuk fraaie architectuur- en techniekgeschiedenis te bewonderen. Blikvanger is het rijksmonument de watertoren. In het voormalige machinegebouw van de Haarlemsche Waterleidingen is bezoekerscentrum De Zandwaaier gevestigd. Nationaal Park Zuid-Kennemerland organiseert vanuit dit complex allerlei excursies en activiteiten in de buitenlucht. De nu werkloze toren zal in de toekomst weer toegankelijk zijn voor publiek. Eerst wacht een flinke restauratie.
>Volgens de overlevering zat de bekende schrijver Jacob van Lennep op een zonnige middag te werken in de tuin van zijn buitenhuis Manpad in Heemstede. Zijn vrouw schonk hem een vers glas duinwater in, dat je daar gewoon uit de pomp kon halen. Spontaan zou toen het idee zijn geboren om dit duinwater te gaan leveren aan Amsterdam. Zoals dat geldt voor wel meer historische anekdotes, is het verhaal te mooi om waar te zijn. Maar het staat buiten kijf dat Van Lennep een doorslaggevende rol speelde bij de oprichting van de Amsterdamse Duinwater-Maatschappij. Vanaf 1853 pompte die steeds meer kubieke meters schoon duinwater naar de hoofdstad die daar grote behoefte aan had.
>