3 min

Geschiedenis

Het terrein van het latere Overbeek/Lindenheuvel was nog woeste duingrond toen het tussen 1766 en 1781 indelen in erfpacht werd gegeven aan de Haarlemse koopman David van der Poorten (1715-1795). Van der Poorten begon met de ontginning van de duingronden, liet bossen en een boomgaard met fruitbomen aanleggen en beplantte het duin. Ook liet hij een tuinmanshuis met twee schuren en een koepel met een fraai uitzicht bouwen. In die tijd is ook het slingerpad aangelegd dat later de naam Monumentlaan kreeg. Als Van der Poorten zijn grond wilde inspecteren, woonde hij op buitenplaats De Beek bij zijn zuster Louise Françoise (+1798), weduwe van Thomas van Beeck.

Huis Lindenheuvel. Collectie Noord-Hollands Archief, Provinciale Atlas.

Monumentenlaan

De eigenaresse van De Beek verkocht haar buitenplaats in juli 1796 aan Jan Messchert van Vollenhoven (1748-1814). In februari van dat jaar had hij al de koepel en de erfpachtgronden van David van der Poorten aan de overkant van de weg in handen gekregen. De Beek was nu als het ware de kern van Messchert van Vollenhovens buitenplaats met de duinen van Van der Poorten als een soort van overplaats. Dat zou tot 1840 zo blijven. Messchert van Vollenhoven liet op een slingerpad van de overplaats een monument met sierurn oprichten voor Van der Poorten. Het pad kreeg toen de naam Monument(en)laan. Van het monument bestaan nog foto’s van rond 1900, korte tijd voor het monument verdween.

Gedenkteken voor David van der Poorten dat stond op buitenplaats Lindenheuvel. Collectie Noord-Hollands Archief.

In 1840 splitste eigenaar Frederik Taunay de overplaats met beplante duinen af van buitenplaats De Beek. De nieuwe eigenaar van de voormalige overplaats was Johanna Jacoba Van de Velde, de weduwe van Willem Borski I. Zij liet hier in 1840 een statig herenhuis bouwen voor haar zoon David Borski (1793-1870). Het nieuwe huis, naar plannen van architect Isaak Warnsinck (1811-1857), kreeg de naam Overbeek. De nieuwe eigenaren lieten er tevens een stal met koetshuis, koetsierswoning en aangebouwde oranjerie neerzetten. Van huis Overbeek zoals het er toen uitzag is een litho van Rutgers van rond 1840 bewaard gebleven. Nog voor 1854 kreeg Overbeek een nieuwe naam: Lindenheuvel.

De buitenplaats Lindenheuvel met het huis Overbeek, ca. 1850. Collectie Noord-Hollands Archief.

Lindenheuvel

In de jaren 1860 werd de stenen koepel van Van der Poorten vervangen door een ijskelder. David Borski liet niet ver van de Duinendaalseweg een nieuwe, houten tuinkoepel bouwen, die echter voor 1900 weer afbrandde. In 1900 gaf mw. Van der Vliet-Borski architect Abraham Salm Gbzn (1857-1915) opdracht om aan de Ter Hoffstedeweg een nieuw huis Lindenheuvel te bouwen voor een van haar dochters. Bij het nieuwe huis ontwierp Salm de nog bestaande inrit met de naastgelegen portierswoning (1901, Ter Hoffstedeweg bij 3). Toen dat nieuwe huis af was, kreeg het oude huis Lindenheuvel uit 1840 zijn oude naam Overbeek terug. Dit gebouw is nu het huidige pand aan de Bloemendaalseweg 150.

Huize Lindenheuvel laatstelijk bewoond door de familie Burdet. Het werd gebouwd in 1900-1901 naar een ontwerp van A. Salm te Amsterdam. Op 15 maart 1952 werd door de Witteveenvereniging hierin geopend het Pastoraal Centrum Lindenheuvel. Na een brand is het huis in 1977 afgebroken. Collectie Noord-Hollands Archief.

De tuin van Lindenheuvel aan de Terhoffstedeweg werd in 1900 aangelegd door Leonard Anthony Springer (1855-1940). Hij legde lanen aan met telkens één bepaalde boomsoort. Hierdoor ontstonden een dennenlaan, beukenlaan, kastanjelaan, larixlaan en lindenlaan. In de jaren vijftig van de twintigste eeuw deed villa Lindenheuvel dienst als pastoraal centrum van de Nederlandse Hervormde Kerk. In 1976 ging de toen al vervallen villa in vlammen op, waarna de ruïne in 1977 is gesloopt. Op de plek van de villa is in 2000 een nieuw huis gebouwd en elders op het terrein, bij de voormalige kassen, staat een woongebouw in historiserende stijl. Het terrein staat nu vooral bekend om zijn natuurwaarden.

Landschap Noord-Holland / Cultuur Compagnie

Literatuur:

• Albers, L.H. Landgoederen van Zuid-Kennemerland. Amsterdam: Stichting Nationale Contactcommissie Monumentenbescherming, 1984, nr 19, pag. 87.
• Vrijland, C.W.D. ‘De Beek’. Haerlem Jaarboek 1989 (1990): 75, 77.
• Vrijland, C.W.D. ‘Overbeek en Lindenheuvel’. Haerlem Jaarboek 1958 (1959): 86-100.

Publicatiedatum: 30/04/2012