‘Liefde!’ is het thema van de Dag van het Kasteel 2026, het landelijke publieksevenement dat kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de spotlights zet. Romantische relaties, verstandshuwelijken, verboden affaires, onverwachte vriendschappen en de onvoorwaardelijke liefde voor een kind. Kastelen, landgoederen en buitenplaatsen zijn plekken vol hartstocht en emoties, toen en nu.
>
2 min
Een jaar of tien nadat ze met Wijnand Verhaar getrouwd is, wordt Maria Christina van Rhijn hartstochtelijk verliefd op een andere man. Het was het begin van een langdurige buitenechtelijke relatie waar zelfs een kind uit zou voortkomen. Deze affaire bleef niet onopgemerkt zoals blijkt uit verklaringen bij de notaris door familieleden en bekenden.
>Iedereen in Haarlem kent wel Pieter Teyler van der Hulst (1702-1778) ofwel Teylers Museum. Als succesvolle zijdefabrikant en koopman liet hij bij zijn overlijden 2 miljoen gulden na. Voor die tijd was dat een godsvermogen, omgerekend naar nu is dat ongeveer 80 miljoen euro. In zijn befaamde testament stelde hij vijf directeuren aan, die het geld volgens zijn richtlijnen moesten besteden. Zo werd onder andere Teylers Museum en het Teylers hofje opgericht. Toch heeft niemand het nog over de vrouw die hem financieel heeft geholpen. Wie was de liefde van zijn leven?
>Je zou er bijna van gaan blozen: de erotische pelgrimsinsignes uit de late middeleeuwen. Menig archeoloog moet zich achter de oren hebben gekrabd als er een miniatuur vliegende fallus of vulva op stelten uit de modder tevoorschijn kwam. Het is lastig voor te stellen dat deze fantasierijke tinnen speldjes op de kleding werd gedragen van streng gelovige middeleeuwers. Wat betekenen deze profane insignes en hoe werden ze gemaakt?
>Valentijnsdag is de dag van de romantische liefde… maar wie zegt dat dat altijd zonder slag of stoot ging? In talloze boeken en films komen we vechtende liefdesrivalen tegen. Met getrokken zwaarden gaan twee mannen elkaar te lijf tijdens een afgesproken duel. Vanaf het eind van de achttiende eeuw werd er liever geduelleerd met pistolen. Maar of het nu ging om een erekwestie of de liefde van je leven: het was een hoge prijs om te betalen.
>Rembrandt staat bekend als een hartstochtelijke man. Maar zie je dat ook terug in zijn etsen? Van 1 juli t/m 15 oktober 2023 kijk je door Rembrandts ogen naar de liefde in de tentoonstelling ‘Rembrandt en de liefde’ in Museum Rembrandthuis. Het gaat om allerlei soorten liefde: dramatische liefde, speelse liefde, ouderliefde, naastenliefde en de liefde tussen mens en dier. Maar ook Rembrandts voorliefdes voor wandelen en het verzamelen van rariteiten komen aan bod. En natuurlijk ontbreekt Rembrandts grootste liefde niet: zijn vrouw Saskia.
> 2 min
Museum Ons’ Lieve Heer op Solder in Amsterdam plaatst een werk uit de eigen collectie in de buitenruimte. Het kunstwerk van de Israëlische kunstenaar Eran Shakine komt te staan voor de kade, tegenover de museumentree.
> 2 min
Wat geeft een beter beeld van de zeventiende en achttiende eeuw dan persoonlijke brieven? De verhalen van gewone Hollanders die de geschiedenisboeken niet hebben gehaald. Hun brieven werden door de Engelsen in beslag genomen op gekaapte Nederlandse schepen. Ze hebben hun bestemming nooit bereikt, maar worden nog steeds bewaard in het archief van de High Court of Admiralty in Londen. In het boek ‘Zeepost’ krijgen sommigen van hun een stem.
>Voor de moderne mens klinkt het absurd. Dat je een huwelijk aangaat met iemand die je nog nooit in het echt hebt gezien. Vroeger was de verloving of het huwelijk op de eerste plaats geen romantische aangelegenheid, maar een bloedserieus contract. Met als voornaamste doel dat beide partijen ervan zouden profiteren. Maar wat als er nou een zee of een land tussen jou en je toekomstige huwelijkspartner zat? Dan kon je altijd nog ‘trouwen met de handschoen’. Maar wat hield dat precies in?
>Voor liefhebbers van stijlkamers en antiek meubilair is de groene slaapkamer in Paviljoen Welgelegen een pareltje. In dit historische vertrek, gewijd aan Lodewijk Napoleon, staat een prachtig Empire hemelbed. De koning van Holland was namelijk één van de markante bewoners van de buitenplaats. Ondanks dat zijn verblijf in ons land kort was, bleek zijn liefde voor Welgelegen blijvend. Hij noemde haar zelfs liefkozend zijn ‘pavillon’. Maar was dat ook het geval voor zijn vrouw Hortense en hun drie zonen?
>Vandaag de dag vieren we tijdens Pride Amsterdam de vrijheid dat je kan en mag zijn zoals je bent. Vierhonderd jaar geleden was dat anders: liefde en seks tussen mensen van hetzelfde geslacht was streng verboden, ook op VOC-schepen.
>Meer weten over liefde in de kunst? Bekijk dan de liefdesverhalen van Rijksmuseum Stories. Met een video over knuffelen van conservator Ilona van Tuinen, een podcast over de ring van Oopjen Coppit, een video over vrij om lief te hebben en nog veel meer verhalen.
> 0 min
Het Westfries Museum heeft op zijn website voorbeelden gezet hoe je zelf een Valentijnskaart kunt knippen, die je vervolgens op 14 februari kunt versturen.
> 2 min
Op zijn Instagram account ‘Liefde van toen’ verzamelt journalist Mark Traa liefdesoproepen uit vervlogen tijden. In krantenadvertenties plaatsten onze voorouders anonieme berichten bestemd voor hun minnaar, geliefde of weggelopen partner. In zijn boek ’Steeds blijf ik u beminnen’ bespreekt hij het fenomeen van de ‘contactadvertentie’ en vertelt over het liefdesleven van vroeger.
>De dochter van de meesterbouwer Pierre Cuypers ontmoet tijdens de Wereldtentoonstelling de Chinese koopman Frederick Taen en is op slag verliefd. De veelbesproken affaire drijft de familie Cuypers tot wanhoop. Cuypers besluit er een stokje voor te steken.
>Tegenwoordig kom je als vrijgezelle man of vrouw gemakkelijk in contact met een potentiële partner. Met behulp van datingwebsites en speciale apps heb je zo een hele waslijst aan kandidaten en via het internet en de telefoon hou je elkaar minutieus op de hoogte als hij of zij niet om de hoek woont. Dat was vroeger wel anders. Wij zetten een aantal oude Noord-Hollandse liefdestradities op een rij, om lekker bij weg te zwijmelen en je misschien zelfs wel te inspireren.
>Het is rond 1640 een drukte van belang in het huis aan de Sint Anthoniesbreestraat te Amsterdam. Opdrachtgevers worden ontvangen. De opleiding van leerlingen vraagt volop aandacht. Rembrandts eerste vrouw Saskia van Uylenburgh regelt de huishouding en leeft zoals een dame van stand. Maar het is niet allemaal rozengeur en maneschijn…
>Agatha, dochter van de puissant rijke regent Jonkheer Nanning van Foreest – één van de machtigst mannen in West-Friesland, wordt in 1733 geboren in het stadspaleis van de familie aan het Grote Oost. Zij krijgt een eerste klas opleiding, leest, maakt muziek en geeft, zoals het hoort als mooie 19 jarige bruid het ja-woord aan haar neef Joan van Foreest. Het is een gearrangeerd huwelijk, zoals gebruikelijk in regentenkringen, bedoeld om de rijkdom in de familie te houden. Agatha is een voorbeeldige echtgenote. Ze baart in 14 jaar tijd maar liefst negen kinderen. Niets bijzonders, alles volgens het boekje.
>Romances, avontuurtjes, geflikflooi, kalverliefdes, buitenechtelijke uitstapjes en ongewenste intimiteiten op en rond de werkvloer zijn van alle tijden. In de papiermolens was dat niet anders. Het kon er soms heftig aan toe gaan, zoals blijkt uit Zaanse notariële stukken uit de achttiende eeuw.
>Aan de Nieuwesluizerweg in de Wieringermeer herinnert alleen het hoofdgebouw nog aan het Joodse Werkdorp.
>