Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

De duif: delicatesse of vliegende rat?

De meeste stadsbewoners kennen de duif als een irritant, veelal viezig en lichtelijk toegetakeld dier dat auto’s onderschijt. Als ‘vliegende ratten’ proberen ze eten op de markt af te pakken. Slechts een enkele toerist staat ze nog enthousiast te voeren. Hoe anders was dat in de middeleeuwen! Toen alleen de kasteelheer het recht had om duiven te houden. Een lekkernij voor in de karige wintermaanden. Om nog maar te zwijgen over de vruchtbare duivenpoep voor op het land. Monumentale duiventillen en torens op buitenplaatsen zijn hier stille getuigen van. Zo’n duiventoren is nog te vinden bij Chateau Marquette in Heemskerk.

>

Een kijkje in de kasteelkeuken

Dit jaar is het thema van de Dag van het Kasteel: ‘Aan Tafel!’, waarbij historische recepten en eetgewoonten op kastelen en buitenplaatsen centraal staan. Speciaal voor dit evenement dook Oneindig Noord-Holland in de geschiedenis van de kasteelkeuken. Ondanks de uiteenlopende recepten en gerechten van de voorgaande eeuwen bleef de bereidingsplaats min of meer hetzelfde. In dit verhaal nemen we je mee op een smakelijke reis langs de kasteelkeukens van weleer.

>

De historische koelkast: ijskelders in Noord-Holland

Ze zijn nog wel te vinden op landgoederen van kastelen en buitenplaatsen: ijskelders. De gewelfde bouwwerken zijn dikwijls verstopt onder heuvels en bomen. In de winter werd er ijs en sneeuw opgeslagen, zodat men het in de zomer kon gebruiken om voedsel te bewaren. Fotograaf Annemarie Bal ging op pad om een aantal bijzondere ijskelders te fotograferen.

>

Hildes Heerlykhyd heropend!

De voorjaarsvakantie staat bij Huis van Hilde in het teken van eten en drinken. Het museumcafé van Huis van Hilde heropent dan haar deuren en dat wordt gevierd met diverse extra activiteiten. Natuurlijk hoort daar een nieuwe menukaart bij. Duurzaamheid, eerlijke producten, lokale leveranciers en social return staan centraal in het nieuwe horeca-concept. Maak in de voorjaarsvakantie kennis met ‘het menu van de toekomst’ maar kom ook proeven van het ‘menu van vroeger’!

> Book 2 min

Aan Tafel! thema Dag van Het Kasteel 2024

De 17e Dag van het Kasteel staat in het teken van voedsel, keukens, moestuinen, serviezen en etiquette. Eetculturen van kastelen, buitenplaatsen, landgoederen en adelijke woonhuizen vormen volgens de organisatie een mooie aanleiding om alle zintuigen van bezoekers aan te spreken. In dat kader is het team van de Dag van het Kasteel 2024 op zoek naar het beste kasteelrecept van Nederland.

> Book 2 min

Kleuren en smaken onthuld

Yessica Duque toont Kleuren en smaken onthuld. Tot en met 12 november 2023 staat Rijksmuseum Muiderslot in het teken van eten, recepten en fotografie. Yessica Duque, foodfotograaf, foodstylist én kok is dan te gast in het kasteel met de tentoonstelling Kleuren en smaken onthuld. Haar werk kan je zien als een mooie hedendaagse tegenhanger van de stillevens uit de zeventiende eeuw van het Muiderslot. In de historische kasteelruimtes en met de foto’s van Duque komt de culinaire geschiedenis tot leven.

> Book 2 min

‘Toen die toko kwam, was ik opgelucht, eindelijk iets Indisch’

Amsterdam telt méér dan honderd toko’s. Veel toko’s verkopen Surinaams of Chinees eten, maar er zijn er ook met Indische en Indonesische gerechten, en die dreigen uit het Amsterdamse straatbeeld te verdwijnen. Dat blijkt uit een kleine, maar interessante tentoonstelling van het Amsterdam Museum,‘Toko Mokum’.

>

Nieuwe inzichten dieet van neolithische bewoners in Nederland

Op woensdag 2 november is in museum Batavialand het eerste exemplaar van het boek Neolithic Human Diet uitgereikt aan Michiel Rijsberman, gedeputeerde Kunst & Cultuur van de provincie Flevoland door Arjan de Zeeuw, directeur Kennis & Advies van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

> Book 2 min

Aan tafel in Huis Barnaart

Huis Barnaart is een vroeg negentiende-eeuws stadspaleis aan de Nieuwe Gracht in Haarlem. Het woonhuis staat bekend om één van de best bewaarde empire interieurs van Nederland. Net als andere voorname huizen uit zijn tijd zijn de stijlkamers prachtig om doorheen te wandelen en kan de bezoeker wegdromen bij de verhalen van de vroegere bewoners. Maar wat veel mensen niet weten, is dat je (bijna) alles in dit museumhuis mag aanraken! De redactie van Oneindig Noord-Holland ging op bezoek en was aangenaam verrast door de informatieve audiotour, die de bezoeker zowel ‘upstairs’ als ‘downstairs’ laat zien.

>

Neder in Alkmaar

In een achttiende-eeuws wijnpakhuis midden in de binnenstad van Alkmaar vind je Neder. Het monumentale pand uit 1726 straalt warmte en luxe uit. De charme en de oud-Hollandse stijl passen perfect bij het gevoel van Neder. Het interieur is zorgvuldig vormgegeven. Oud-Hollandse huizen en keukens vormen de inspiratiebron van de moderne inrichting. Maximaal 40 gasten dineren in de ruime zaal en hebben zicht op de open keuken waar chef Brian en zijn brigade hun gerechten bereiden.

> Book 3 min

Aan tafel in Museum Kennemerland

Museum Kennemerland is op zoek naar inwoners, zo divers mogelijk, van de regio IJmond die willen vertellen over eten en eetgewoontes, vroeger en nu. De verhalen zijn bedoeld voor de eerstvolgende tentoonstelling die half juni gepland is. Onder de werktitel ‘Aan Tafel’ schetsen we de ontwikkeling van de tafelcultuur/eetcultuur door de eeuwen heen, in het algemeen maar ook toegespitst op de regio Kennemerland.

> Book 2 min

Bakken en braden in de 17e eeuw

Elk jaar weer hetzelfde dilemma: wat eten we met kerst? Gaan we voor een sterrenmaaltijd of halen we het gourmetstel van zolder? Verras dit jaar je gasten met een zeventiende eeuwse kerstmaaltijd.

> Book 0 min

Snert soep

Het wordt steeds kouder buiten, de laatste blaadjes dwarrelen naar beneden en het regent en waait hard. Wat is er dan lekkerder om thuis te komen bij een warme kom erwtensoep met rookworst. Maar wat is het geheim van deze oer-hollandse winterkost?

>

Of je worst lust

Pas vanaf de tweede helft van de zeventiende eeuw werd een slager pas een slager genoemd. Daarvoor werd ‘degene die geslachte dieren in verkoopbare stukken hakt’ een vleeshouwer genoemd. Noord-Hollandse slager Ben van den Berg vertelt over dit eeuwen oude beroep. Postma Vleeswaren is gevestigd in Haarlem en werd begin dit jaar uitgeroepen tot landskampioen ‘Worstmakerij van het jaar 2020’. De slagerij is aangesloten bij het Worstmakersgilde en de Vereniging voor Worstmakende Ambachtelijke Slagers. In de middeleeuwen waren de ambachtslieden ook verenigd in gilden, zo blijkt als we in de geschiedenis van de Noord-Hollandse slager duiken.

>

Heel Noord-Holland bakt

Van Amsterdamse bolussen tot luilakbollen en een hylikmaker. Elke stad of streek in Noord-Holland kent zijn eigen zoete lekkernij die van generatie op generatie is doorgegeven, aangepast en geperfectioneerd tot een smakelijk streekgerecht waar iedereen wel van zou willen smullen. Verwarm je oven maar alvast voor en lik je vingers af, of wacht tot je de garde mag schoonlikken. Laat de welkome geur van gesmolten boter, versgebakken brood en een afkoelende cake de keuken vullen. Hieronder staan vijf bijzondere recepten uit het culinaire erfgoed van Noord-Holland.

>

Bollen op je bord: Van tulpenstamppot tot tulpentaart

Je moet er niet aan denken, bruingebakken tulpenbollen op je bord. Ze zijn weliswaar voedzaam en de smaak lijkt ergens in de verte misschien op uien, maar lekker zijn ze niet. Maar wat als er nauwelijks meer voedsel te verkrijgen is en je niet meer kunt rekenen op de zegeningen van een vriezer of koelkast? Zo’n zeventig jaar geleden werden je ouders of grootouders hiermee geconfronteerd tijdens de Hongerwinter.

>

Van oliekoek tot oliebol

Sinterklaas is nog niet in het land of ze verschijnen al, de feestelijk verlichte ‘Hollandse gebak- en oliebollenkramen’, omringd door een zoete vette geur. Over de herkomst van de oliebol bestaan allerlei theorieën.

>

De gebruiken van een zeventiende-eeuwse Amsterdammer

Coffeeshops, de wallen, altijd fietsen en een plat accent: al deze zaken worden beschouwd als ‘typisch Amsterdams’. Of al deze kenmerken opgaan voor elke Amsterdammer valt echter te betwisten. Ook in de zeventiende eeuw bestonden er een aantal typische gebruiken, waarmee de Amsterdammer zich onderscheidde van buitenpoorters.

>

Huize Glück

Huize Glück, het restaurant en pension van Malvine Glück (1886-1942), was gevestigd aan het Oosteinde bij het Frederiksplein. Malvine Glück was niet alleen restaurant- en pensionhoudster. In 1932 schreef ze samen met Emma Bramson-Brest het Geïllustreerd Ritueel Kookboek met diëetrecepten.

>

Dikkevretsavond

Zo komen we de donkere wintermaanden wel door! De oude man op de afbeelding hieronder heeft niets te klagen. Hij zit lekker warm bij het vuur en naast hem staat een fraai gedekte tafel. Op de achtergrond zijn schaatsende en kolvende figuren te zien. Kolven is een traditioneel Hollands spel waarbij men met een soort houten golfclub een bal tegen een paal moet slaan. Kortom, dit maandbordje voor de maand december toont precies wat men doorgaans graag doet in die koude wintermaand: lekker genieten en plezier maken.

>