Het beschilderde tongewelf uit 1518 in Grote Kerk Naarden is een unieke kunstschat en maakt van het gebouw de ‘Sixtijnse Kapel van het Noorden’. De vijf eeuwen oude schilderingen zijn ongekend gaaf en elke voorstelling is bewaard gebleven. Maar dit beeld dreigt te vergaan. Stichting Grote Kerk Naarden is daarom in het najaar van 2024 gestart met een grote opgave: de restauratie van het tongewelf.
>
0 min
Eeuwenlang zorgden forten, bunkers, vestingen en linies voor de verdediging van ons land. Samen vormen zij het verdedigingserfgoed in Nederland. Tijdens het paasweekend (19 t/m 21 april) worden er honderden boeiende bouwwerken opengesteld.
> 0 min
Aan de Comeniuslaan op de grens van Naarden en Bussum staat een bijzonder gebouw. Met zijn zonnige witgepleisterde muren, raamkozijnen in Moorse stijl en zelfs een heuse minaret lijkt het wel een moskee, maar niets is minder waar. Dit rijksmonument is in 1916 gebouwd als sigarettenfabriek ‘Palazzo’ voor de tabaksfirma van Antonius Weurman.
> 5 min
In het natte Noord-Holland vormden eendenkooien eeuwenlang een belangrijke bron van inkomsten. Deze unieke installaties, die hun oorsprong vinden in de late middeleeuwen, waren speciaal ontworpen om watervogels te vangen voor consumptie. Door een ingenieus systeem van vangpijpen werden de nietsvermoedende eenden gelokt en opgesloten, waarna ze letterlijk ‘de pijp uit’ gingen.
> 7 min
Cornelis Krayenhoff (1758-1840) staat bekend als de architect van de Stelling van Amsterdam en als initiatiefnemer van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Slechts weinig mensen weten dat hij ook geneeskunde gestudeerd heeft en vanaf 1785 als arts in Amsterdam werkte. Tot zijn medische instrumenten behoorde een set voor aderlatingen. Maar werd deze middeleeuwse methode nog wel toegepast in Krayenhoffs tijd?
> 6 min
Naarden was vroeger een échte textielstad. Eeuwenlang werd hier laken (wollen stof) van hoge kwaliteit gemaakt en verkocht. Van schaap tot kledingstuk was dat een intensief proces, waar veel verschillende ambachtslieden bij betrokken waren. Twee lakenloodjes in de collectie van het Nederlands Vestingmuseum herinneren aan dit rijke verleden.
> 5 min
Bij tabak denken we al snel aan plantages in Amerika, terwijl de plant vanaf het begin van de zeventiende eeuw ook gewoon in Nederland geteeld werd. Op de zandgronden van het Gooi en de Utrechtse Heuvelrug wilde het ‘soete cruydt’ goed groeien. Boeren vonden een grote afzetmarkt onder de eigen bevolking, waarvan zowel de mannen als vrouwen berucht waren om het vele pijproken.
> 6 min
‘Rammeldebammeldebammeldebam, Daar komt de Gooische stoomtram!’ klonk het in 1902. Deze tram kreeg al gauw de bijnaam ‘Gooische Moordenaar’. We volgen zijn spoor van Amsterdam via Diemen, Muiden en Naarden naar Laren.
> 9 min
Op het slagveld is het mistig van de kruitdampen. In de verte buldert een kanon, maar dichterbij knallen de musketten om je heen. Omdat je door de mist niet veel ziet, ga je op gehoor af om de kogels te ontwijken. Dan boort zich iets in je schouder. Als je naar de pijn grijpt, ziet je hand rood van het bloed. Geen fataal schot, maar vechten gaat niet meer. Op naar de ziekenboeg!
> 4 min
Naarden viert in september dat de stad 350 jaar geleden van de Fransen werd bevrijd. Het Nederlands Vestingmuseum komt met een tentoonstelling van speciaal voor deze gelegenheid gemaakte tekeningen, audio en soundscapes.
> 7 min
Op 1 december 1572 beleefde Naarden de grootste catastrofe uit haar geschiedenis. Spaanse troepen richtten een bloedbad onder de bevolking aan, om vervolgens de vestingstad in brand te steken. De Gooise hoofdstad werd als afschrikwekkend voorbeeld gesteld voor de andere opstandige steden. Maar dat had niet het effect dat de Spanjaarden voor ogen hadden…
> 8 min
Tijdens het Rampjaar 1672, dit jaar precies 350 jaar geleden, werd de Republiek der Nederlanden veroverd door de Fransen. Hoewel de vesting Naarden ontworpen was voor oorlogsvoering, werd ook deze zonder slag of stoot ingenomen. Daar liet stadhouder Willem III het niet bij zitten. Hij organiseerde een grootse belegering om de vestingstad uit de klauwen van de Franse bezetter te bevrijden.
> 7 min
Al vroeg in de oorlog ontstaat in Naarden één van de eerste verzetsgroepen van Nederland. Onder leiding van Marinus Dubelaar stelen zij in de zomer van 1940 explosieven, wapens en munitie onder de neus van de Duitse bezetter uit een wapendepot in de vesting. Maar als er verraad in het spel komt, zijn de consequenties groot.
> 9 min
De Helderse architect K.P.C. de Bazel is vooral bekend van zijn ontwerp voor het monumentale hoofdkantoor van de Nederlandsche Handel-Maatschappij in Amsterdam, een gebouw dat zijn naam draagt. Maar weinig mensen weten dat hij ook in het Gooi actief is geweest. In zijn woonplaats Bussum ontwierp hij woningen, parken en zelfs een heuse modelmelkerij.
> 6 min
De vestingstad Naarden is in het verleden vaak speelbal geweest tijdens oorlogen in ons land. Het militaire bolwerk heeft voor de laatste keer zijn strategische waarde bewezen tijdens de terugtocht van de Fransen in 1813/14, toen de vesting maandenlang belegerd werd. Een per postduif verstuurd briefje uit de bezette stad geeft ons een kijkje in het dagelijks leven van gewone burgers in tijd van beleg.
> 8 min
Noord-Holland kent veel plaatsen met bijzondere namen. Van sommige is de oorsprong snel vast te stellen, bij andere is het nodig om wat dieper te graven in het verleden. In deze serie verhalen onderzoeken we elke maand een andere regio van onze provincie, om achter de herkomst van de lokale plaatsnamen én bijnamen van de inwoners te komen. Deze maand: Gooi en Vechtstreek.
> 7 min
In de dood is iedereen gelijk. Op de Oude Begraafplaats van Naarden liggen burgemeesters, muzikanten en erfgooiers dan ook dwars door elkaar heen. De grafmonumenten lopen uiteen van vorstelijke familiekapellen tot simpele houten bordjes. Deze groene omgeving is niet alleen een laatste rustplaats, maar ook een plek van stilte en inkeer voor de inwoners van Naarden en Bussum.
> 6 min
Na de Bevrijding namen gewone burgers en oud-verzetsstrijders op veel plaatsen het recht in eigen hand. Moe en gefrustreerd na vijf lange oorlogsjaren werden NSB’ers en andere collaborateurs eens flink op hun plaats gezet. Hoge bestuurders werden gevangen genomen, ‘moffenmeiden’ hardhandig kaalgeschoren. Nu gold het recht van de sterksten.
> 4 min
Na ruim anderhalve eeuw keerde het ‘Gooisch Vrouwtje’ in 2015 terug in de Grote Kerk Naarden. Het eikenhouten figuurtje van een vrouw met gevouwen handen sierde tot 1862 het hoofdorgel van de kerk. Maar wie was deze dame precies en welke omzwervingen heeft ze meegemaakt?
> 3 min
Maar liefst drie pogingen zijn er gedaan om het Naardermeer droog te leggen, maar dit moerasgebied liet zich niet gemakkelijk temmen. Aan de tweede ontginningspoging danken we molen De Onrust (1809), die vanuit Muiderberg nog altijd de waterstand van het meer regelt.
> 3 min
