4 min
1. Joodse immigranten brachten de augurk naar Amsterdam
Tot aan de Tweede Wereldoorlog, toen driekwart van de Joodse bevolking door de nazi’s werd uitgemoord, kende Amsterdam een levendige straathandel in zuur, zoals augurken en uitjes. Die merendeels Joodse straathandel, met zijn ‘augurkiesmannen’, is niet meer. Van de destijds tientallen Amsterdamse zuurinleggerijen is er nog maar één over.
Lees het verhaal hier.
Vis- en zuurverkopers: De Amsterdamsche waage van Lotje en Abram op Marke, 1806. Collectie Amsterdam Museum.
2. Buitenhuis Trompenburgh gaat een nieuwe toekomst tegemoet
Ergens in 2025 gaan de deuren van het fraaie buitenhuis Trompenburgh in ’s-Graveland weer open voor publiek, maar nu is de restauratie nog in volle gang. De redactie van Oneindig Noord-Holland nam er al vast een kijkje.
Lees het verhaal hier.
Zeevaarder Tromp liet zich ook in zijn vrije tijd graag door water omringen. Foto via Monumentenbezit.
3. Begraafplaatsen zijn oase van rust, maar ook een plek vol verhalen
Begraafplaatsen zijn niet alleen plekken waar we onze doden een laatste rustplaats gunnen. Ze zijn ook een oase van rust en groen èn ze geven een tijdsbeeld. De landelijke stichting Terebinth bekommert zich dan ook om het funeraire erfgoed. Ze stimuleert het opknappen van verwaarloosde begraafplaatsen en grafmonumenten, maar organiseert ook lezingen en rondleidingen.
Lees het verhaal hier.
Gedenkteken voor de mannen uit Egmond die bij een redding op zee omkwamen. Foto: Anita van Breugel.
4. Het matrozenpakje
Op oude foto’s zijn jonge kinderen vaak gekleed in een matrozenpakje. Zij staan geposeerd voor een geschilderde achtergrond in een fotostudio. De meesten kijken serieus, verveeld, dromerig en een enkele keer vrolijk in de camera. Zou de fotograaf zo zijn best hebben gedaan voor dit mooie plaatje of is het dankzij de trotse moeder die erachter staat? Het matrozenpakje was namelijk hét ensemble bij uitstek dat moeders graag voor hun kroost aanschaften en behoort tot de populairste kindermode aller tijden.
Lees het verhaal hier.
Detail van een carte-de-visite met een studioportret van Frederik Willem (Freddy) Luijken. Freddy is gekleed in modedracht. Hij draagt een zogenoemd matrozenpakje en houdt een hoepel vast. De foto is op 23 januari 1916 genomen in Amsterdam. Collectie Nederlands Openluchtmuseum, objectnummer N.19540.17.
5. De Kalkovens: haard van de Huizer haven
De Gooise havenstad Huizen telt één provinciaal monument: de Kalkovens. Als oudste industrie van Huizen vormen de vier torens nog altijd een karakteristiek gezicht aan de haven. Niet voor niets is de voormalige schelpkalkfabriek nu een gewilde evenementenlocatie. Maar wat werd hier vroeger precies gemaakt en waarom was deze industrie zo belangrijk voor Huizen?
Lees het verhaal hier.
Herman Heijenbrock, Schelpkalkfabriek in Huizen, ca. 1925. Collectie Nederlands Openluchtmuseum.
6. Waarom Noord-Holland méér dan een eeuw bijna leeg was
In archeologiemuseum Huis van Hilde vond de boekpresentatie plaats van ‘Noord-Holland in het 1e millennium’, twee rijk geïllustreerde delen over de archeologie en aanverwante wetenschappen uit de eerste duizend jaar van onze jaartelling. Uit het naslagwerk blijkt dat Noord-Holland méér dan een eeuw zo goed als verlaten was.
Lees het verhaal hier.
‘De mensen in het vroegmiddeleeuwse kustgebied leefden in een open landschap dat werd gedomineerd door kwelders, lage duinen en natte hooilanden. Bos kwam nog maar weinig voor. Illustratie: F. Marschall.
7. Jan Janszoon: een Haarlemse moslimpiraat uit de 17e eeuw
Van alle Jannen die ooit te kaap’ren hebben gevaren, was zeerover Jan Janszoon van Haarlem (1570-na 1641) misschien wel de meest spraakmakende. Hoewel hij niet de Jan van Pier, Tjores en Corneel uit het bekende zeemanslied was, had zijn leven zomaar kunnen worden bezongen.
Lees het verhaal hier.
Pier Francesco Mola, Barbarijse piraat, 1625-1650, Louvre, RF 1948-41.
8. Herrie maken en uitslapers plagen
Kinderen die onchristelijk vroeg iedere vindbare deurbel indrukken of met rammelende blikjes door de straat fietsen – de zaterdag voor Pinksteren loop je in Noord-Holland het risico dat je een stuk vroeger wakker wordt dan je van plan was. Als je zoekt in het archief stuit je al snel op allerlei wonderlijke tradities rond Luilak, zoals deze feestdag heet. Wat waar is van die verhalen en wat niet, is niet eenvoudig te duiden, maar fascinerend zijn de verhalen hoe dan ook.
Lees het verhaal hier.
Kinderen nabij de Grote Houtbrug/Raamsingel keren huiswaarts met de op de Luilak-bloemenmarkt gekochte planten en bloemen, 1960. Collectie Noord-Hollands Archief.
9. De trekschuit: het openbaar vervoer van de 17e eeuw
Reizen was vroeger niet altijd even comfortabel. De wegen waren slecht en onverhard. Koetsen met vering waren nog niet uitgevonden. Maar in het waterrijke westen van Nederland werd daar iets op bedacht: de trekschuit. De trekschuit was het meest typerende vervoermiddel in het westelijk deel van Nederland. Comfortabel bovendien én punctueel. Buitenlandse bezoekers raakten er niet over uitgepraat.
Lees het verhaal hier.
De opstapplaats van de trekschuit naar Amsterdam bij de Weerdsluis te Utrecht. Toegeschreven aan Gerard van Rossum, ca. 1761. Collectie Het Utrechts Archief.
10. Schatten uit de Waddenzee: de zilveren japon uit het Palmhoutwrak
Weet u nog hoe een 17e-eeuwse japon zeven jaar geleden het wereldnieuws haalde? Duikers vonden in een scheepswrak bij de kust van Texel een kist vol kostbare kledingstukken. Het pronkstuk uit deze bodemschat was een roodbruine zijden japon. Vorig jaar werd onthuld, dat nóg een bijzondere japon de schipbreuk overleefd heeft.
Lees het verhaal hier.
Zilveren japon in Museum Kaap Skil. Foto: Provincie Noord-Holland.
Publicatiedatum: 27/12/2023
Vul deze informatie aan of geef een reactie.
1 reactieKende de website niet. Ben benieuwd naar het vervolg.