2 min

Het geloof in Huizen

Huizen staat bekend als een streng gelovige gemeente. Het geloofsleven drukte een belangrijk stempel op de Huizer samenleving (en doet dat voor een deel nog steeds). De godsdienstige inslag van de bevolking was (en is) in overgrote meerderheid protestants. Toch was het eerste kerkgebouw in Huizen een katholieke kapel gewijd aan de apostel Thomas.

De Oude Kerk in Huizen. Beeld: Huizer Museum.

De bouw van de kerk

De kapel stamde uit de tiende eeuw en stond aan de westzijde van het gehucht Huussem. Deze kapel ontwikkelde zich in de late veertiende eeuw tot een parochiekerk. De kerk werd in de 15e eeuw herbouwd. In 1577 werd het dorp getroffen door een windhoos, waarbij het dak van het schip van de kerk werd geblazen. Het duurde zestig jaar voordat de schade volledig was hersteld.

De kerkdienst. De Huizer vrouwen droegen zondags een hoge Huizer kap. Beeld: Huizer Museum.

Hervormde gemeente

Na de Reformatie was Huizen in 1595, met de aanstelling van predikant Hillebrandus Cunaeus als voorganger van de hervormde gemeente van Huizen, overgegaan tot het protestantse geloof. De kerkenraad van Huizen deed er alles aan om leer en leven met elkaar in overeenstemming te brengen. Zo werd onder andere een strenge zondagsrust ingevoerd. Opmerkelijk hierbij is, dat de kerkenraad in 1705 besloot mee te doen aan een loterij. De opbrengst van de vijf loten van elk vijf gulden zou ten goede komen aan de armen.

De halfronde uitbouw. Beeld: Huizer Museum.

De Oude Kerk verbouwd

In 1870 werd overgegaan tot het omvormen van de kerk tot een kruiskerk. De uitbouw van 1908 aan de zuidzijde, waarbij twee halfronde elementen werden toegevoegd, werd, en wordt nog steeds, door velen minder passend gevonden. De toren van de Oude Kerk is nog steeds het toonbeeld van het dorp Huizen en zijn geloofsleven. Ook ’s avonds is de toren te bewonderen dankzij een besluit van de gemeenteraad om hem in de avonduren te verlichten.

De verlichte toren bij nacht. Beeld: Peter Peeters.

De kerkgang

Voor de kerk tussen de bomen staat een bronzen beeld genaamd ‘De kerkgang’. Het beeld stelt vier vrouwen in zondagse klederdracht voor die ter kerke gaan. Let even op de hoogte van de Huizer kapjes, dezelfde als die van het Huizer melkmeisje, en bedenk dan hoe het was om daarachter te zitten tijdens de kerkdienst.

Auteur: Kirsten Kouwenhoven.

Kerkgang in Huizen. Bronzen beeld van Felix Kalmthout. Het staat bij de Oude Kerk van Huizen en verwijst naar de zondagse kerkgang. Beeld: Huizer Museum.

Bronnen

L.W.H. Rebel, Wandelen door geloof, vijf eeuwen geloofsleven in Huizen (Huizen 1996).
http://www.hervormdhuizen.nl/33/contentpage/1/223/
Paul Schiffers, In Huizen staat een huis… (Huizen 1993).

Publicatiedatum: 02/02/2012